کنفرانس بینالمللی علوم و فنون هستهای،نقطه عطف تاریخی در دانش و فناوری هستهای ایران
برگزاری اولین کنفرانس بینالمللی علوم و فنون هستهای ایران در آستانه 50 سالگی سازمان انرژی اتمی ایران نشاندهنده بلوغ در دانش و فناوری هستهای بود؛ همایشی که گذشته از ابعاد سیاسی و رسانهای و پیامدهای سیاسی و اقتصادی آن برای جامعه ایران، از چندین بعد مهم و در خور توجه بوده است به نحوی که کانون توجه جامعه سیاسی، علمی و رسانهای کشور و به تبع آن بسیاری از کشورهای دنیا قرار گرفته است.
برگزاری این کنفرانس فرصت و زمینه مناسبی برای به اشتراک گذاشتن دانش، تجارب علمی و یافتههای محققان ایرانی با سایر اندیشمندان و محققان این عرصه بود که از نقاط مختلف دنیا خود را به این کنفرانس وزین رسانده بودند. چنین فضایی فرصت لازم را برای روایتگری صحیح از فعالیتهای سازمان انرژی اتمی ایران فراهم آورده بود که هم حقانیت و هم شفافیت برنامه هستهای ایران را به جهانیان نشان دهد. یکی از ابعاد مهم اجتماعی این کنفرانس برقراری تعاملات گسترده بین شرکتکنندگان علمی و سیاسی در جریان پنلها و برنامههای جانبی آن بود؛ ماحصل چنین تعاملاتی در جریان کنفرانس هم زمینه تحقق دیپلماسی مبتنی برعلم و فناوری را فراهم میآورد و هم سبب توسعه روابط سیاسی با سایرکشورهایی شده بود که در همسایگی ما گامهای ابتدایی را برای ورود به این وادی برمیدارند.
وجه مهم دیگراین کنفرانس و پیام همراه با آن در بحث تمایل دولتمردان، متخصصان و اندیشمندان ایرانی در به اشتراک گذاشتن ذخیره دانشی و یافتههای علمی خود با سایر محققان از کشورهای مختلف بود؛ چیزی که کشورهای پیشرو در این زمینه سالهاست در تلاشاند در انحصار خود داشته باشند و سایر کشورهای طالب این حوزه را برحذر داشته و منع میکردند. همین امر نکته طلایی این کنفرانس در حقانیت برنامههای صلحآمیز هستهای جمهوری اسلامی ایران است که به دنبال توسعه کاربردهای صلحآمیز این دانش و فناوری برای توسعه زمینههای خدمت به بشریت است.
از دیگر ابعاد مهم این کنفرانس مقایسه دستاوردهای علمی و تحقیقاتی محققان جوان ایرانی با ذخیره دانشی روز دنیا بود که منجر به امیدآفرینی، نشاط و تحرک بیشتر در این زمینه خواهد شد. برگزاری این کنفرانس مجالی برای تقویت خودباوری، انگیزهیابی و حرکت رو به جلو بود. در سایه برگزاری این کنفرانس بود که محققان جوان ایرانی مجالی یافتند تا نتایج سالها تلاش شبانهروزی خود را به اشتراک بگذارند و از تجربیات دانشمندان و متخصصان کشورهای دیگر بهرهمند شوند.
یکی از ابعاد بسیار مهم این کنفرانس در وجه سیاسی و بینالمللی آن حضور مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی بود که نشاندهنده اهمیت و جایگاه علمی کنفرانس و نقشی است که جامعه علمی و تحقیقاتی کشورمان میتواند در این حوزه ایفا کند؛ آنچه واضح است نقشآفرینی قابل توجه جامعه علمی و همچنین جامعه دیپلماتیک کشورمان در نظم نوین جهانی با محوریت دانش و فناوری هستهای است. دستیابی به استقلال عمل و خودکفایی در حوزههای مختلف علمی و تحقیقاتی مرتبط با دانش و فناوری هستهای و حتی قدرت به اشتراکگذاشتن دستاوردهای علمی و تحقیقاتی با سایر کشورهای دنیا، برهم زننده نظمپیشین در این حوزه بوده است و اکنون محققان کشورمان توانستهاند انحصارگری در این عرصه را شکسته و مناسبات جدید را در دایره دانش و فناوری هستهای رقم بزنند. رسیدن به چنین نقطهای سبب ایجاد ظرفیتهای عظیمی در دیپلماسی هستهای کشور خواهد شد که نتیجه بلافصل آن تقویت و توسعه دایره عمل و کنشهای دیپلماتیک در این عرصه و تقویت وزن و جایگاه سیاسی کشورمان در جامعه بینالملل خواهد بود.
از دیگر جنبههای مهم این کنفرانس تلاش برای ارتقای شفافیت، بیان حقانیت و مقابله با روایتگریهای ظالمانه و سیاهنماییهایی بود که سالیان سال نسبت به برنامههای صلحآمیز هستهای کشورمان صورت میگرفت. وجود 50تیم خبری و رسانهای برای پوشش تمامی ابعادوبخشهای مختلف کنفرانس،برگزاری نمایشگاه آخرین دستاوردهای صنعت هستهای کشورمان درحاشیه کنفرانس بینالمللی و همچنین پوشش زنده و برخط بسیاری از پنلهای تخصصی درکنفرانس برای شرکتکنندگان از کشورهای مختلف، گامی اساسی برای ارتقای شفافیت و مقابله با روایتگریهای ظالمانه دشمنان از برنامههای هستهای کشورمان و اهداف علمی این کنفرانس بود. از اینرو انعکاس حقیقت علم و فناوری هستهای ایران به جهانیان به عنوان یکی از نتایج این کنفرانس بسیار مهم و درخور توجه است.به عنوان کلام پایانی باید اشاره کرد که برگزاری این کنفرانس نشانی از بلوغ صنعت هستهای کشور، نمایشگاهی با ابعاد جهانی برای بیان توسعه، ترویج و گسترش فناوری هستهای در ایران و تلاشی سازمانیافته برای توسعه و ترویج این دانش و فناوری در کشور عزیزمان بوده است که دایره عمل و تاثیر آن تنها محدود به این مرزهای جغرافیایی نیست و نشانی از عزم راسخ محققان و دولتمردان ایرانی برای به اشتراک گذاشتن، صدور فناوری و توسعه همکاری چندجانبه با سایر کشورهای خواهان این دانش و فناوری است. باید گفت رسیدن به چنین نقطهای گواهی بر تلاش منظم برای رسیدن به توسعه پایدار از طریق توسعه و ترویج دانش و فناوری هستهای و گستراندن مرزهای این علم و فناوری با رسالت خدمت به بشریت در ابعاد جهانی است.
سید قاسم بینیاز - فعال رسانهای