نذرهایی برای رشد و تعالی روح
عهد و پیمان با مبداء هستی همراه با واسطه قرار دادن آبرومندان در پیشگاه الهی نسبت به تحقق خواستههای مختلف نذر نامیده میشود.
در این میان بزرگواران دارای جایگاه معظم در پیشگاه خداوند از اولیا و منسوبین به اهل بیت شریف عصمت و طهارت که رحمت الهی بر همه آنان باد نیز در بسیاری از اوقات مورد خطاب و واسطه و شفیع ما و بزرگواران دیگر قرار میگیرند.
انسان در گرفتاریها محتاج لطف الهی و آبرومندان به درگاه حق بوده و از آنجا که ما گنهکاران آبرو و جایگاهی نزد خداوند نداریم، فلذا شفیع و واسطه از محترمان و آبرومندان در پیشگاه حق را واسطه و ضامن درخواست خویش قرار میدهیم.
برای درک بهتر و توجیه بیشتر موضوع ورود به دستگاه و دربار بزرگان در دنیا را میتوان بهعنوان تشبیه بیان کرد.
از آنجا که یکراست و یکباره نمیتوان به دیدار بزرگی رفته و خواستهای از وی داشته باشیم در دستگاه معنویت و جبروت نیز لازم است واسطه یا آبرومندی را ضامن درخواست خود قرار دهیم.
لازم میدانم در مورد نذور و آثار آنها بر دیگر افراد و جامعه نکاتی را عرض کنم.
نذر باید مشروع و منطقی بوده و قابلیت اجرا داشته باشد.
مثلا نمیتوان برای امری که قابلیت تحقق نداشته یا بعید باشد، نیت کرد.
یعنی نمیتوان نیت کرد که اگر من میلیاردر شده یا صاحب فلان سرمایه شوم، ۱۰گوسفند قربانی میکنم.
در مورد ماهیت منطقی و عقلی نذر باید فرآیندهای یادشده مطابق با عقل و منطق بوده و مغایرتی با شرایط طبیعی نداشته باشد.
مثلا اینکه نذر کنیم اگر در تابستان امسال برف ببارد من به صد نفر نیازمند غذا میدهم و نذوری در همین راستاها که تحقق آنها موجب خرق عادات طبیعی و برخلاف شرایط منطقی است؛ البته از قدرت الهی هیچ فعل و انفعالی دور نبوده و قابلیت اجرا دارد اما وقوع بعضی از وقایع حرکت غیر عقل و منطق هستند.
در جهت تحقق نذر باید علاوه بر نیت و توکل، تلاش و کوشش نیز همراه شود، چراکه نشستن در کنج خانه و درخواستهای مافوق عقل و شرایط طبیعی قابلیت اجرا نداشته و برخلاف منطق کائنات است.
نذور باید در جهت رفع نیاز یا خدمت به بندگان خداوند باشند. باید بدانیم نتیجه عقلی نذر و مشابه آن چه میتواند باشد و چه تاثیراتی بر انسانها و سرنوشت آنها خواهد داشت؟
اخیرا نذرهای فرهنگی در بین جوانان و افراد معتقد و مومن رایج شده، بدین ترتیب که در صورت تحقق نیت مشخص هزینه تحصیل یا درمان چند بیمار نیازمند یا چند دانشآموز یا دانشجو را خواهد پرداخت.
آزاد کردن زندانیان جرائم غیرعمدی و نیازمند از نذرهای بسیار ارزنده در جامعه ماست. چنین نذور ارزشمند و اقدامات مشابه آنها میتواند آثار ارزنده و ماندگاری در جامعه برجای گذارد.
تهیه پوشاک برای نیازمندان یا اطعام گرسنگان نیز از گامهای مفید و نمونه در جامعه ماست.
تهیه امکانات ازدواج برای دختران و پسران متدین و نیازمند نیز از قدمهای بسیار ارزشمند در جامعه است که میتواند بهعنوان یک حرکت اساسی در پیشگیری از فساد در جامعه و ساماندهی آنان مفید و موثر واقع شود.
بههرحال نذور باید موجب ایجاد آثار موثر و مفید در جوامع مختلف و رضای مضاعف الهی شود.
دکتر مجید ابهری - عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی