10فناوری جدید برای پیشگیری از بیماری‌های شایع
پیشرفت‌های تکنولوژی درسال‌های اخیربه طور چشمگیری برزندگی روزمره ما تاثیرگذاشته است. یکی ازحوزه‌هایی که فناوری به‌شدت در آن نفوذ کرده، حوزه سلامت است.
امروزه، طیف گسترده‌ای از فناوری‌های نوین برای پیشگیری،تشخیص ودرمان بیماری‌هابه‌کارگرفته می‌شوند.در این مقاله، به بررسی ١٠فناوری نوین می‌پردازیم که می‌توانند به طور قابل توجهی در پیشگیری از بیماری‌های شایع نقش داشته باشند.
1- دستگاه‌های پوشیدنی هوشمند (Wearable Devices)
دستبند‌ها و ساعت‌های هوشمندی که امروزه بسیاررایج هستند،با نظارت بر علائم حیاتی مانندضربان قلب، فشار خون و سطح اکسیژن خون، به تشخیص زودهنگام بیماری‌هایی مانند بیماری‌های قلبی و مشکلات تنفسی کمک می‌کنند. برای مثال، بسیاری از افراد با استفاده از‌این‌دستگاه‌ها متوجه تغییرات ناگهانی در ضربان قلب خود شده و به موقع به پزشک مراجعه کرده‌اند.
مثال: نظارت بر بیماران قلبی: بیماران دارای ضربان ساز می‌توانند با استفاده از ساعت‌های هوشمند، ضربان قلب خود را به صورت مداوم کنترل کرده و در صورت بروز هرگونه ناهنجاری به پزشک اطلاع دهند.
2- تشخیص زودهنگام با هوش مصنوعی
هوش مصنوعی با تحلیل تصاویر پزشکی مانند عکس‌های رادیولوژی، ام‌آرآی و سی‌تی اسکن، قادر است بیماری‌هایی مانند سرطان را در مراحل اولیه تشخیص دهد.تصورکنید یک الگوریتم هوش مصنوعی بتواند توموری رادریک عکس رادیولوژی تشخیص دهد که برای چشم انسان قابل تشخیص نیست.این فناوری به طور قابل توجهی شانس بهبودی بیماران راافزایش می‌دهد.با تحلیل تصاویرMRI از مغز، هوش مصنوعی می‌تواند تغییرات ساختاری مرتبط با بیماری آلزایمر را در مراحل اولیه تشخیص دهد.
3-فناوری بلاکچین در سلامت
بلاکچین با ایجاد یک پایگاه داده غیرمتمرکز و امن، به بهبود امنیت و شفافیت سوابق پزشکی کمک می‌کند. به‌عنوان مثال، با استفاده از بلاکچین می‌توانیم زنجیره تامین دارو‌هارارد‌یابی کرده وازتقلب دردارو‌ها جلوگیری کنیم. این امر به‌ویژه برای داروهای گران‌قیمت و نادر بسیار مهم است.
ردیابی انتقال خون: با استفاده ازبلاکچین می‌توانیم مسیر انتقال خون از اهداکننده تا بیمار را به طور کامل ردیابی کرده و از ایمنی آن اطمینان حاصل کنیم.
4- تله‌م پزشکی
تله‌م پزشکی امکان مشاوره پزشکی ازراه دوررافراهم می‌کند.دردوران همه‌گیری کرونا،اهمیت تله‌م پزشکی بیش‌از‌پیش آشکار شد. بیماران می‌توانند ازطریق ویدئو کنفرانس با پزشک خودمشورت و ازمراجعه حضوری به مطب خودداری کنند.
نظارت بر بیماران مزمن: بیماران مزمن مانند بیماران کلیوی می‌توانند از طریق تله‌م پزشکی به طور منظم توسط پزشک خود معاینه شوند و از مراجعه مکرر به بیمارستان اجتناب کنند.
5- ویرایش ژن
تکنولوژی ویرایش ژن مانندCRISPR-Cas9می‌تواند برای درمان بیماری‌های ژنتیکی وافزایش مقاومت بدن استفاده شود. به‌عنوان مثال، این فناوری می‌تواند برای درمان بیماری‌های ارثی مانند تالاسمی استفاده شود.
درمان بیماری‌های عضلانی: با ویرایش ژن می‌توان برخی از بیماری‌های عضلانی مانند دیستروفی عضلانی دوشن را درمان کرد.
6- نانو داروها
نانو داروها ذرات بسیار کوچکی هستند که می‌توانند داروها را به طور مستقیم به سلول‌های بیمار رسانده و عوارض جانبی داروهای سنتی را کاهش دهند. تصور کنید دارویی که مستقیما به سلول سرطانی حمله می‌کند و سلول‌های سالم را دست‌نخورده می‌گذارد.
درمان سرطان: نانو داروها می‌توانند داروهای ضدسرطان رابه طورمستقیم به سلول‌های سرطانی رسانده و عوارض جانبی درمان‌های شیمیایی را کاهش دهند.
7- واقعیت مجازی و واقعیت افزوده در آموزش سلامت
واقعیت مجازی و واقعیت افزوده می‌توانند در آموزش پزشکی و سلامت استفاده شوند. دانشجویان پزشکی می‌توانند با استفاده از این فناوری‌ها، عمل‌های جراحی را شبیه‌سازی کرده و مهارت‌های خود را بهبود بخشند.
آموزش جراحی: دانشجویان پزشکی می‌توانند با استفاده از واقعیت مجازی، عمل‌های جراحی پیچیده را شبیه‌سازی کرده و مهارت‌های خود را بهبود بخشند.
8- حسگرهای پوشیدنی برای نظارت بر محیط
حسگرهای پوشیدنی می‌توانندآلودگی هوا،موادشیمیایی خطرناک وسایر عوامل محیطی راکه ممکن است باعث بیماری شوند، تشخیص دهند.به‌عنوان مثال،ساعتی که سطح آلودگی هوارادرمحیط اطراف شما اندازه‌گیری می‌کند.
نظارت بر کیفیت آب:حسگرهای پوشیدنی‌می‌توانند کیفیت آب آشامیدنی رااندازه‌گیری کرده وبه افراددرتشخیص آلودگی آب کمک کنند.
9- حسگرهای پوشیدنی برای نظارت بر محیط
ربات‌های جراحی با دقت و ظرافت بسیار بالا، عمل‌های جراحی پیچیده را انجام می‌دهند و به بهبود نتایج جراحی و کاهش عوارض کمک می‌کنند. جراحی‌های لاپاراسکوپی با کمک ربات‌ها، نمونه‌ای از این فناوری است.
جراحی‌های پیچیده مغز و اعصاب: ربات‌های جراحی می‌توانند با دقت بسیار بالا، عمل‌های جراحی مغز و اعصاب را انجام داده و به کاهش آسیب به بافت‌های سالم کمک کنند.
10- چاپ سه بعدی اندام‌ها و بافت‌ها
چاپ سه بعدی اندام‌ها و بافت‌ها می‌تواند به بیماران نیازمند پیوند عضو کمک کند. تصور کنید روزی بتوانیم اندام‌های مورد نیاز را در آزمایشگاه چاپ کنیم و به بیماران پیوند بزنیم.
پیوند غضروف: چاپ سه بعدی غضروف می‌تواند برای ترمیم آسیب‌های غضروفی در مفاصل استفاده شود.
حمیدرضا خاتونی - سردبیر کلیک
1- دستگاه‌های پوشیدنی هوشمند (Wearable Devices)
دستبند‌ها و ساعت‌های هوشمندی که امروزه بسیاررایج هستند،با نظارت بر علائم حیاتی مانندضربان قلب، فشار خون و سطح اکسیژن خون، به تشخیص زودهنگام بیماری‌هایی مانند بیماری‌های قلبی و مشکلات تنفسی کمک می‌کنند. برای مثال، بسیاری از افراد با استفاده از‌این‌دستگاه‌ها متوجه تغییرات ناگهانی در ضربان قلب خود شده و به موقع به پزشک مراجعه کرده‌اند.
مثال: نظارت بر بیماران قلبی: بیماران دارای ضربان ساز می‌توانند با استفاده از ساعت‌های هوشمند، ضربان قلب خود را به صورت مداوم کنترل کرده و در صورت بروز هرگونه ناهنجاری به پزشک اطلاع دهند.
2- تشخیص زودهنگام با هوش مصنوعی
هوش مصنوعی با تحلیل تصاویر پزشکی مانند عکس‌های رادیولوژی، ام‌آرآی و سی‌تی اسکن، قادر است بیماری‌هایی مانند سرطان را در مراحل اولیه تشخیص دهد.تصورکنید یک الگوریتم هوش مصنوعی بتواند توموری رادریک عکس رادیولوژی تشخیص دهد که برای چشم انسان قابل تشخیص نیست.این فناوری به طور قابل توجهی شانس بهبودی بیماران راافزایش می‌دهد.با تحلیل تصاویرMRI از مغز، هوش مصنوعی می‌تواند تغییرات ساختاری مرتبط با بیماری آلزایمر را در مراحل اولیه تشخیص دهد.
3-فناوری بلاکچین در سلامت
بلاکچین با ایجاد یک پایگاه داده غیرمتمرکز و امن، به بهبود امنیت و شفافیت سوابق پزشکی کمک می‌کند. به‌عنوان مثال، با استفاده از بلاکچین می‌توانیم زنجیره تامین دارو‌هارارد‌یابی کرده وازتقلب دردارو‌ها جلوگیری کنیم. این امر به‌ویژه برای داروهای گران‌قیمت و نادر بسیار مهم است.
ردیابی انتقال خون: با استفاده ازبلاکچین می‌توانیم مسیر انتقال خون از اهداکننده تا بیمار را به طور کامل ردیابی کرده و از ایمنی آن اطمینان حاصل کنیم.
4- تله‌م پزشکی
تله‌م پزشکی امکان مشاوره پزشکی ازراه دوررافراهم می‌کند.دردوران همه‌گیری کرونا،اهمیت تله‌م پزشکی بیش‌از‌پیش آشکار شد. بیماران می‌توانند ازطریق ویدئو کنفرانس با پزشک خودمشورت و ازمراجعه حضوری به مطب خودداری کنند.
نظارت بر بیماران مزمن: بیماران مزمن مانند بیماران کلیوی می‌توانند از طریق تله‌م پزشکی به طور منظم توسط پزشک خود معاینه شوند و از مراجعه مکرر به بیمارستان اجتناب کنند.
5- ویرایش ژن
تکنولوژی ویرایش ژن مانندCRISPR-Cas9می‌تواند برای درمان بیماری‌های ژنتیکی وافزایش مقاومت بدن استفاده شود. به‌عنوان مثال، این فناوری می‌تواند برای درمان بیماری‌های ارثی مانند تالاسمی استفاده شود.
درمان بیماری‌های عضلانی: با ویرایش ژن می‌توان برخی از بیماری‌های عضلانی مانند دیستروفی عضلانی دوشن را درمان کرد.
6- نانو داروها
نانو داروها ذرات بسیار کوچکی هستند که می‌توانند داروها را به طور مستقیم به سلول‌های بیمار رسانده و عوارض جانبی داروهای سنتی را کاهش دهند. تصور کنید دارویی که مستقیما به سلول سرطانی حمله می‌کند و سلول‌های سالم را دست‌نخورده می‌گذارد.
درمان سرطان: نانو داروها می‌توانند داروهای ضدسرطان رابه طورمستقیم به سلول‌های سرطانی رسانده و عوارض جانبی درمان‌های شیمیایی را کاهش دهند.
7- واقعیت مجازی و واقعیت افزوده در آموزش سلامت
واقعیت مجازی و واقعیت افزوده می‌توانند در آموزش پزشکی و سلامت استفاده شوند. دانشجویان پزشکی می‌توانند با استفاده از این فناوری‌ها، عمل‌های جراحی را شبیه‌سازی کرده و مهارت‌های خود را بهبود بخشند.
آموزش جراحی: دانشجویان پزشکی می‌توانند با استفاده از واقعیت مجازی، عمل‌های جراحی پیچیده را شبیه‌سازی کرده و مهارت‌های خود را بهبود بخشند.
8- حسگرهای پوشیدنی برای نظارت بر محیط
حسگرهای پوشیدنی می‌توانندآلودگی هوا،موادشیمیایی خطرناک وسایر عوامل محیطی راکه ممکن است باعث بیماری شوند، تشخیص دهند.به‌عنوان مثال،ساعتی که سطح آلودگی هوارادرمحیط اطراف شما اندازه‌گیری می‌کند.
نظارت بر کیفیت آب:حسگرهای پوشیدنی‌می‌توانند کیفیت آب آشامیدنی رااندازه‌گیری کرده وبه افراددرتشخیص آلودگی آب کمک کنند.
9- حسگرهای پوشیدنی برای نظارت بر محیط
ربات‌های جراحی با دقت و ظرافت بسیار بالا، عمل‌های جراحی پیچیده را انجام می‌دهند و به بهبود نتایج جراحی و کاهش عوارض کمک می‌کنند. جراحی‌های لاپاراسکوپی با کمک ربات‌ها، نمونه‌ای از این فناوری است.
جراحی‌های پیچیده مغز و اعصاب: ربات‌های جراحی می‌توانند با دقت بسیار بالا، عمل‌های جراحی مغز و اعصاب را انجام داده و به کاهش آسیب به بافت‌های سالم کمک کنند.
10- چاپ سه بعدی اندام‌ها و بافت‌ها
چاپ سه بعدی اندام‌ها و بافت‌ها می‌تواند به بیماران نیازمند پیوند عضو کمک کند. تصور کنید روزی بتوانیم اندام‌های مورد نیاز را در آزمایشگاه چاپ کنیم و به بیماران پیوند بزنیم.
پیوند غضروف: چاپ سه بعدی غضروف می‌تواند برای ترمیم آسیب‌های غضروفی در مفاصل استفاده شود.
حمیدرضا خاتونی - سردبیر کلیک