نگاهی به اقتباس یک پویانمایی ایرانی از داستانی فلسطینی
بازمانده‌ای بازگشته از حیفا
امروز و در این شماره از قاب کوچک با یادی از فیلم سینمایی خاطره‌انگیز و تاثیرگذار «بازمانده» نگاهی به منبع اقتباس آن داشتیم. این فیلم که بارها روی آنتن قاب‌جادو رفته، خود منبع ساخت یک پویانمایی تلویزیونی برای گروه سنی کودک و نوجوان قرار و در واقع به نوعی سبب امتداد یک اثر مکتوب در قالب تصویر برای نسل‌های مختلف و در مدیوم‌های متفاوت شده است.
برگ اول
درباره فیلم
سال 1373 یکی از بهترین آثار سینمای ایران در پیوند با موضوع فلسطین و حضور بازیگران شناخته‌شده عرب ساخته شد. «زنده‌یاد سیف‌ا... داد» در این سال، فیلم سینمایی بازمانده را برای سینمای ایران به یادگار گذاشت که همچنان جزو برجسته‌ترین آثار تصویری وطنی درباره اشغال فلسطین است. متن این فیلم براساس کتاب «بازگشت به حیفا» منتشر شده در سال 1969 میلادی نگارش شد. در واقع داد فیلمنامه این فیلم را براساس داستانی از غسان کنفانی نوشت که موضوع آن به سال ۱۹۴۸، تشکیل اسرائیل و تسلط این رژیم به شهر حیفا اختصاص دارد. فیلم را منوچهر محمدی با حضور بازیگرانی همچون سلمی المصری، جیانا عید، بسام کوسا، جمال سلیمان و غسان مسعود به زبان عربی تهیه کرد، البته این اثر در ایران با حضور بهترین صداپیشگان دوبله شد. فیلم سال 1374 در جشنواره فیلم فجر جایزه ویژه هیات داوران را کسب کرد و کاندیدای بهترین فیلمنامه و بازیگر نقش اول زن هم شد. سلمی مصری هم به‌خاطر بازی در این فیلم لوح تقدیر دریافت کرد. بازمانده بارها از تلویزیون ایران روی آنتنرفته است.
برگ دوم
درباره پویانمایی
سال 1394 براساس فیلم سینمایی که ریشه در رمانی خارجی دارد، یک پویانمایی ایرانی با نام بازمانده ساخته شد. فیلمنامه این اثر را مهدی ابوهاشم نوشته بود و احسان طاهری نیز کارگردانی کرد. فیلم با تکنیک سه‌بعدی کامپیوتری با استفاده از موشن کپچر و با موسیقی از عمران طاهری به مدت یک ساعت و 29 دقیقه تولید و آماده پخش شد. فیلم بارها در این مدت روی آنتن رفته است. بازی‌های شخصیت‌های داستان توسط بازیگران زنده صورت گرفت، یعنی هنرمندان تئاتر نقش‌ها را بازی کردند و درنهایت نیز حرکات بدن آنها روی کاراکترهای این انیمیشن منتقل شد. فیلم بازمانده برای گروه سنی کودک و نوجوان در مرکز پویانمایی صبا تولید شده است. در این پویانمایی می‌بینیم: در شهر حیفا در فلسطین اشغالی مرد و زنی زندگی می‌کنند که نوزادی به نام فرحان دارند. پدر فرحان، سعید مرد بااخلاق و پزشک حاذقی است که حاضر نیست حیفا را با وجود این‌که در شرایط جنگ با رژیم غاصب اسرائیل است ترک کند. او و خانواده‌اش از فعالان سیاسی هستند و علیه غاصبان مبارزه می‌کنند. قتل‌عام و نسل‌کشی وحشیانه اسرائیلی‌ها هرروز به حیفا نزدیک‌تر می‌شود. شمعون، مرد خبیثی که دست‌نشانده رژیم اشغالگر اسرائیل است؛ با ورودش نقشه یک قتل‌عام را می‌کشد و وقتی متوجه سعید می‌شود، او را تهدید می‌کند که اگر از شهر خارج نشود حتما او را می‌کشد. سعید بی‌اعتنا به تهدید‌های او همچنان به کارش ادامه می‌دهد. همه مردم شهر در جریان حمله بی‌رحمانه رژیم اشغالگر اسرائیلی کشته شده و کودک بازمانده از قتل‌عام به دست اسرائیلی‌ها اسیر می‌شود. حالا خانواده پدری فرحان متوجه ماجرا شده‌اند؛ به همین دلیل مادربزرگ و پدربزرگ او برای بازپس‌گیری‌اش به حیفا می‌آیند... .
برگ سوم
درباره نویسنده
کنفانی، نویسنده و روزنامه‌نگار شهیر فلسطینی در زمان حیات آثار متعددی نوشت که تعدادی از آنها منبع اقتباس آثار نمایشی قرار گرفت. در این میان می‌توان به فیلم «عائد الی حیفا» (بازگشت به حیفا) اشاره کرد که اقتباس از سومین رمان غسان به کوشش قاسم حول است. همان‌طور که بیان شد سیف‌ا... داد کارگردان ایرانی هم فیلم بازمانده را بر پایه یکی از داستان‌های وی ساخت. غسان کنفانی ۸ جولای ۱۹۷۲ در یک حادثه تروریستی به‌دست موساد در بیروت کشته شد. این حادثه با انفجار بمبی که در ماشینش قرار داده بودند، اتفاق افتاد و جان این نویسنده را به همراه خواهرزاده‌اش گرفتند.
برگ چهارم
برشی از کتاب
درمعرفی کتاب بازگشت به حیفا می‌خوانیم:خانواده‌های فراوانی در فلسطین درآن روزها ازهم پاشیدند، مادران زیادی کشته شدند، پدران زیادی مفقودالاثر شدند و هرگز خبری از آنها به خانواده‌های‌شان نرسید، سرمایه‌های خانواده‌هایی که با یک عمر تلاش جمع شده بود در ساعاتی به باد رفت، آبرومندان و بزرگانی ناگهان تبدیل به آوارگانی شدند که جز لباس تن‌شان هیچ به همراه نداشتند و از همه اینها بالاتر، عزیزان فراوانی برای همیشه در خاک خفتند.
آرمیتا علی‌رضایی - از اهالی قلم
درباره فیلم
سال 1373 یکی از بهترین آثار سینمای ایران در پیوند با موضوع فلسطین و حضور بازیگران شناخته‌شده عرب ساخته شد. «زنده‌یاد سیف‌ا... داد» در این سال، فیلم سینمایی بازمانده را برای سینمای ایران به یادگار گذاشت که همچنان جزو برجسته‌ترین آثار تصویری وطنی درباره اشغال فلسطین است. متن این فیلم براساس کتاب «بازگشت به حیفا» منتشر شده در سال 1969 میلادی نگارش شد. در واقع داد فیلمنامه این فیلم را براساس داستانی از غسان کنفانی نوشت که موضوع آن به سال ۱۹۴۸، تشکیل اسرائیل و تسلط این رژیم به شهر حیفا اختصاص دارد. فیلم را منوچهر محمدی با حضور بازیگرانی همچون سلمی المصری، جیانا عید، بسام کوسا، جمال سلیمان و غسان مسعود به زبان عربی تهیه کرد، البته این اثر در ایران با حضور بهترین صداپیشگان دوبله شد. فیلم سال 1374 در جشنواره فیلم فجر جایزه ویژه هیات داوران را کسب کرد و کاندیدای بهترین فیلمنامه و بازیگر نقش اول زن هم شد. سلمی مصری هم به‌خاطر بازی در این فیلم لوح تقدیر دریافت کرد. بازمانده بارها از تلویزیون ایران روی آنتنرفته است.
برگ دوم
درباره پویانمایی
سال 1394 براساس فیلم سینمایی که ریشه در رمانی خارجی دارد، یک پویانمایی ایرانی با نام بازمانده ساخته شد. فیلمنامه این اثر را مهدی ابوهاشم نوشته بود و احسان طاهری نیز کارگردانی کرد. فیلم با تکنیک سه‌بعدی کامپیوتری با استفاده از موشن کپچر و با موسیقی از عمران طاهری به مدت یک ساعت و 29 دقیقه تولید و آماده پخش شد. فیلم بارها در این مدت روی آنتن رفته است. بازی‌های شخصیت‌های داستان توسط بازیگران زنده صورت گرفت، یعنی هنرمندان تئاتر نقش‌ها را بازی کردند و درنهایت نیز حرکات بدن آنها روی کاراکترهای این انیمیشن منتقل شد. فیلم بازمانده برای گروه سنی کودک و نوجوان در مرکز پویانمایی صبا تولید شده است. در این پویانمایی می‌بینیم: در شهر حیفا در فلسطین اشغالی مرد و زنی زندگی می‌کنند که نوزادی به نام فرحان دارند. پدر فرحان، سعید مرد بااخلاق و پزشک حاذقی است که حاضر نیست حیفا را با وجود این‌که در شرایط جنگ با رژیم غاصب اسرائیل است ترک کند. او و خانواده‌اش از فعالان سیاسی هستند و علیه غاصبان مبارزه می‌کنند. قتل‌عام و نسل‌کشی وحشیانه اسرائیلی‌ها هرروز به حیفا نزدیک‌تر می‌شود. شمعون، مرد خبیثی که دست‌نشانده رژیم اشغالگر اسرائیل است؛ با ورودش نقشه یک قتل‌عام را می‌کشد و وقتی متوجه سعید می‌شود، او را تهدید می‌کند که اگر از شهر خارج نشود حتما او را می‌کشد. سعید بی‌اعتنا به تهدید‌های او همچنان به کارش ادامه می‌دهد. همه مردم شهر در جریان حمله بی‌رحمانه رژیم اشغالگر اسرائیلی کشته شده و کودک بازمانده از قتل‌عام به دست اسرائیلی‌ها اسیر می‌شود. حالا خانواده پدری فرحان متوجه ماجرا شده‌اند؛ به همین دلیل مادربزرگ و پدربزرگ او برای بازپس‌گیری‌اش به حیفا می‌آیند... .
برگ سوم
درباره نویسنده
کنفانی، نویسنده و روزنامه‌نگار شهیر فلسطینی در زمان حیات آثار متعددی نوشت که تعدادی از آنها منبع اقتباس آثار نمایشی قرار گرفت. در این میان می‌توان به فیلم «عائد الی حیفا» (بازگشت به حیفا) اشاره کرد که اقتباس از سومین رمان غسان به کوشش قاسم حول است. همان‌طور که بیان شد سیف‌ا... داد کارگردان ایرانی هم فیلم بازمانده را بر پایه یکی از داستان‌های وی ساخت. غسان کنفانی ۸ جولای ۱۹۷۲ در یک حادثه تروریستی به‌دست موساد در بیروت کشته شد. این حادثه با انفجار بمبی که در ماشینش قرار داده بودند، اتفاق افتاد و جان این نویسنده را به همراه خواهرزاده‌اش گرفتند.
برگ چهارم
برشی از کتاب
درمعرفی کتاب بازگشت به حیفا می‌خوانیم:خانواده‌های فراوانی در فلسطین درآن روزها ازهم پاشیدند، مادران زیادی کشته شدند، پدران زیادی مفقودالاثر شدند و هرگز خبری از آنها به خانواده‌های‌شان نرسید، سرمایه‌های خانواده‌هایی که با یک عمر تلاش جمع شده بود در ساعاتی به باد رفت، آبرومندان و بزرگانی ناگهان تبدیل به آوارگانی شدند که جز لباس تن‌شان هیچ به همراه نداشتند و از همه اینها بالاتر، عزیزان فراوانی برای همیشه در خاک خفتند.
آرمیتا علی‌رضایی - از اهالی قلم