نگاهی به رمان «شبکاری» اثر اروین شاو
رؤیاهای بادآورده
سالها پیش تب دیدن سریال گمشدگان که بیشتر به لاست معروف بود، بالا بود؛ شخصیتی در این سریال بود به اسم جان لاک. تمام کسانی که در آن جزیره مخوف و عجیب سقوط کرده بودند، میخواستند به هر طریقی از آن جزیره بیرون بروند، بهجز جان لاک؛ چرا که جزیره به او زندگیای دوباره بخشیده بود، جان لاک قبلا روی ویلچر بود و نمیتوانست حرکت کند ولی بعد از سقوط در جزیره سلامتیاش را بهدست آورده بود و دیگر به ویلچر نیازی نداشت.
داگلاس، شخصیت اصلی و راوی اولشخص رمان پرهیجان «شبکاری» که زمانی یک خلبان بوده و بنا به دلایل پزشکی مجبور به انتخاب شغل نگهبانی شب یک هتل میشود، به طریقی همان چند صفحه اول رمان به ثروتی دست پیدا میکند و بعد از آن دیگر آن آدم سابق نیست؛ حتی لکنتزبانش نیز از بین میرود.او قدم به جزیرهای مخوف و درعینحال جذاب میگذارد که دیگر راه برگشتی از آن را نه میخواهد و نه پیدا میکند. جزیره جذاب ولی پر از دوز و کلک ثروت؛ آنهم ثروتی بادآورده که البته رؤیاهای ذهنی چند نفر را که به طریقی درگیر این ثروت میشوند بهخوبی محقق میکند.اروین شاو، نویسنده آمریکایی (1984-1913) معروفی است که البته آثارش در ایران کمتر شناخته شده است. تنها دو اثر او به فارسی ترجمه شده است؛ رمان شبکاری و دارا و ندار. در واقع اروین شاو در دنیا با دو اثرش معروف است؛ رمان دارا و ندار و شیرهای جوان که ازروی هر دوی این آثار بهترتیب سریال و فیلم سینمایی ساخته شده است که هماندازه رمانها مشهورند.یکی دو دهه بعد از جنگ دوم است ودنیا با سرعت بسیاری درحال صعوداست؛ درهمه زمینهها؛ در زمینههای نظامی، غذایی، تفریحی، گردشگری، بانکداری، سرمایهداری، فیلمسازی و تهیهکنندگی، شرطبندی روی اسبها و... .اتفاقهای رمان دقیقا در همین سالها روی میدهد؛ سالهایی که پولهایی جابهجا میشد که میتوانست زندگی هر کسی را دگرگون کند. راوی رمان، داگلاس بهخاطر ثروت و شانسی که عایدش شده، دست خواننده را میگیرد و او را وارد دنیای روبهرشد آن سالها در آمریکا و اروپا میکند. دنیایی که چون هنوز گرفتار و آغشته به تسلط فضای مجازی نشده، خیلی از ترفندها و دزدیهای نهان و آشکار را میشود در آن انجام داد و شناسایی نشد. دنیای هوسانگیز و پر از ریا و کلک سرمایهداری و اروین شاو بهخوبی این دنیای مخوف و هزارتو را در رمانی پرکشش، با راویای خونسرد به واژه تبدیل کرده است.راویای که از قضا دردوران فراغتش ودر شبهای بیانتهایی که تا صبح به شغل نگهبانی شبانه مشغول بود بسیاربسیار کتاب میخواند و این کتابخوانی در سراسر رمان در زبان راوی جاری است.رمان شبکاری بسیار پرکشش و تعلیق است؛ طوری که هنگام خواندن گویی در حال تماشای یک فیلم سینمایی اکشن هستید و بیشک قسمت زیادی از این کشش را مدیون ترجمه بسیار روان و دیالوگهای لحندار مترجم اثر، سعید کلاتی،هستیم. رمان توسط نشر ثالث منتشر شده است.
الهام اشرفی - نویسنده و ویراستار