بعضی سیاه و سفیدها خوبند!
یکی ازچالش‌هایی که تکنولوژی و پیشرفت‌های اینچنینی با آن مواجه هستند، مقاومت جوامع، به‌خصوص قشر سنتی جامعه با آنهاست. ازساده‌ترین تغییرات مثل قرار‌گرفتن لامپ به‌جای شمع بگیرید تا استفاده از حمام شخصی در خانه‌ها.
اتفاق‌های شوم و سیاهی هم که به‌وسیله تکنولوژی‌های جدید صورت می‌گیرد دستمایه‌ای برای افزایش هجوم‌ها و مقاومت بیشتر جوامع در برابر این ابزارهاست. برای مثال، اولین کشته‌شده در تصادفات رانندگی. اخیرا هم تکنولوژی در لبنان قربانی‌هایی گرفت و همین بهانه‌ای شد برای نوجوانه‌ای‌ها که سیاه و سفید این موضوع را بررسی کنند و به یک جمع‌بندی برسند. این شما و این هم زوم این هفته.
سیاه
منتقدان تکنولوژی و فناوری‌های نوین دلایل متعددی برای مخالفت با این پدیده‌های نو‌ظهور دارند. اگر بخواهیم این انتقادات را به دو دسته تقسیم کنیم، دسته اول انتقادات عام است که به کل تکنولوژی‌ها وارد می‌شود و دسته دوم، انتقاد‌های خاص که مختص یک تکنولوژی است. یکی از انتقاد‌های جدی که مخالفان به تکنولوژی دارند، بحث مربوط به تغییرات عصبی است که تکنولوژی برای ما ایجاد میکند. برای مثال آنها در‌مورد کاهش دامنه توجه انسان‌ها در سال‌های اخیر یا کاهش فعالیت مفید بدنی انسان، انتقاداتی را ارائه می‌کنند که قابل‌تامل هستند. از طرفی برخی دیگر از این منتقدان بر این باور هستند که تکنولوژی جدید دارای خلاء بزرگی به‌نام اخلاق است. این‌دسته از افراد براین باورند که عدم رشد اخلاقی بشریت به‌موازات رشد تکنولوژی باعث ایجاد آسیب‌های متعددی شده است واین اجازه راازافراد برای عمیق‌شدن بر مفاهیم انسانی گرفته است.علم وتکنولوژی بدون اخلاق می‌شود هیروشیما که به‌جای استفاده از انرژی دانش هسته‌ای از قدرت مخرب آن استفاده می‌شود. البته که بسیاری از این منتقدان براین باور هستند که نمی‌توان راحتی و سیر پیشرفت بشریت را متوقف کردو ما همه محکوم به استفاده از تکنولوژی هستیم، اما آنها باور دارند که اخلاق و حکمت باید به جایگاه قبلی خود بر‌گردد و به‌جهت جبران این عقب‌ماندگی، تلاش مضاعف کرد. نقطه آخری که به‌آن می‌پردازیم، بحث مربوط به تخریب محیط پیرامونی توسط تکنولوژی است. مخالفان زیادی علت اصلی مخالفت خود را افزودن اشعه و تشعشعات متفاوت به محیط زیست جانوران دیگر وهمچنین ایجاد آلودگی‌های غیر‌طبیعی می‌دانند.این افراد براین باورند که انسان‌ها با تکنولوژی و فناوری‌های نو‌ظهور مسیر چرخه طبیعت را از آن‌چیزی که باید خارج می‌کنند و این اشتباه بسیار بزرگی است.
سفید
در این سر طیف، موافقان تکنولوژی قرار دارند. این افراد هم استدلال‌های متفاوتی برای سفید‌بودن تکنولوژی و دفاع بی‌قید‌و‌شرط از آن دارند. یکی از اصلی‌ترین دفاع‌هایی که از تکنولوژی می‌شود، مربوط به افزایش میزان رفاه و سطح آسایش در زندگی افراد است. این افراد با اشاره به ذات ارزشمند انسانی، شأن انسانی را بالاتر از تحمل برخی رنج و سختی‌ها می‌بینند. از طرفی، این افراد به کاهش نرخ مرگ و میر ناشی از بیماری‌ها و حوادث متفاوت اشاره می‌کنند و بر این باور هستند که تکنولوژی به افراد متفاوت فرصت‌های بیشتری برای رسیدن به تعالی وغایت خودشان داده است.اما ازطرف دیگر،برخی براین باورند که تکنولوژی با فرصت‌هایی که در‌اختیار انسان‌ها گذاشته، آنها را از برخی قید‌و‌بند‌ها آزاد کرده و انسان امروز نسبت به قبل آزاد‌تر است. همچنین تکنولوژی فرصت‌هایی را ایجاد کرده تا نابرابری در سطوح متفاوت کاهش پیدا کند و به انسان‌های متفاوت، فرصت‌های برابری داده شود. همچنین برخی از اندیشمندان، فناوری‌ها را به‌عنوان بزرگ‌ترین دستاورد‌های بشری شناخته و از آنها به‌عنوان نقطه‌های تمایز زندگی انسانی و حیوانی یاد می‌کنند. برخی صاحب‌نظران نیز با اشاره به ذات جوامع متفاوت بیان می‌کنند که جوامع دور‌اندیش و صلح‌طلب، با استفاده از این فناوری‌ها می‌توانند زودتر به اهداف انسان‌دوستانه خود برسند و با برنامه‌ریزی دقیق و درست، قدم‌های موثری برای بهبود شرایط زندگی خود و جوامع دیگر بردارند.
نوجوانیزه شده
حتما تا الان می‌دانید که نوجوانه سعی میکند با نگاه از بالا و با‌دقت به جوانب گوناگون، تمام جزء‌ها را ببیند و بعد از آن، به یک کل برسد. در این قسمت از زوم هم ما همین سعی را داریم. اما قبل از هر چیز باید اشاره کنیم که کمتر کسی هست که در دو سر طیف سیاه و سفید تکنولوژی قرار نداشته باشد؛ به این معنا که مخالفان این مسأله از مزایای آن چشم‌پوشی نمی‌کنند و موافقان هم معایب آن را نفی نمی‌کنند. به‌طور کلی تکنولوژی به‌عنوان یک مسأله خاکستری شناخته می‌شود که مزایا و معایب آن متفاوت است. همان‌طور که گفته شد، انرژی اتمی می‌تواند برای روشن‌کردن چراغ هزاران خانه استفاده شود یا به‌عنوان یک سلاح اتمی روی خواب کودکان بیفتد. بنابرین ارزش‌های کلی افراد و جوامع و دیدگاه‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی می‌تواند بر این که کدام روی تکنولوژی بیشتر بچربد، تاثیر زیادی داشته باشد. به‌طور کلی به نظر می‌رسد که انسان‌ها برای استفاده از تکنولوژی باید نظارت ویژه همراه با ایجاد یکسری تعهدات اخلاقی پیش‌بینی کنند. در‌صورتی که افراد ارزش‌هایی مانند کمک به بشریت را همراه با قدرت تصمیم‌گیری درست داشته باشند، استفاده از تکنولوژی می‌تواند بدون آسیب باشد. اما در موقعیتی که فرد با استفاده از تعصبات کورکورانه خود، با هدف شخصی یا تخریب افراد و جوامع دیگر دست به استفاده از تکنولوژی می‌زند، تکنولوژی به‌شدت خطرناک می‌شود. البته یادمان نرود که فرهنگ استفاده از تکنولوژی و موارد مربوط به آن هم نیاز به تامل و آموزش دارد. استفاده خود‌به‌خودی و بدون همراهی توسط افراد دیگر و یا تعیین‌نکردن منشور‌های اخلاقی و تدوین قوانین شفاف و درست در مورد فناوری‌های نوین می‌تواند باعث شود که روی سیاه تکنولوژی بیش از آن چه که باید باشد، نشان داده شود.
امیرعلی حبیبی - نوجوانه
سیاه
منتقدان تکنولوژی و فناوری‌های نوین دلایل متعددی برای مخالفت با این پدیده‌های نو‌ظهور دارند. اگر بخواهیم این انتقادات را به دو دسته تقسیم کنیم، دسته اول انتقادات عام است که به کل تکنولوژی‌ها وارد می‌شود و دسته دوم، انتقاد‌های خاص که مختص یک تکنولوژی است. یکی از انتقاد‌های جدی که مخالفان به تکنولوژی دارند، بحث مربوط به تغییرات عصبی است که تکنولوژی برای ما ایجاد میکند. برای مثال آنها در‌مورد کاهش دامنه توجه انسان‌ها در سال‌های اخیر یا کاهش فعالیت مفید بدنی انسان، انتقاداتی را ارائه می‌کنند که قابل‌تامل هستند. از طرفی برخی دیگر از این منتقدان بر این باور هستند که تکنولوژی جدید دارای خلاء بزرگی به‌نام اخلاق است. این‌دسته از افراد براین باورند که عدم رشد اخلاقی بشریت به‌موازات رشد تکنولوژی باعث ایجاد آسیب‌های متعددی شده است واین اجازه راازافراد برای عمیق‌شدن بر مفاهیم انسانی گرفته است.علم وتکنولوژی بدون اخلاق می‌شود هیروشیما که به‌جای استفاده از انرژی دانش هسته‌ای از قدرت مخرب آن استفاده می‌شود. البته که بسیاری از این منتقدان براین باور هستند که نمی‌توان راحتی و سیر پیشرفت بشریت را متوقف کردو ما همه محکوم به استفاده از تکنولوژی هستیم، اما آنها باور دارند که اخلاق و حکمت باید به جایگاه قبلی خود بر‌گردد و به‌جهت جبران این عقب‌ماندگی، تلاش مضاعف کرد. نقطه آخری که به‌آن می‌پردازیم، بحث مربوط به تخریب محیط پیرامونی توسط تکنولوژی است. مخالفان زیادی علت اصلی مخالفت خود را افزودن اشعه و تشعشعات متفاوت به محیط زیست جانوران دیگر وهمچنین ایجاد آلودگی‌های غیر‌طبیعی می‌دانند.این افراد براین باورند که انسان‌ها با تکنولوژی و فناوری‌های نو‌ظهور مسیر چرخه طبیعت را از آن‌چیزی که باید خارج می‌کنند و این اشتباه بسیار بزرگی است.
سفید
در این سر طیف، موافقان تکنولوژی قرار دارند. این افراد هم استدلال‌های متفاوتی برای سفید‌بودن تکنولوژی و دفاع بی‌قید‌و‌شرط از آن دارند. یکی از اصلی‌ترین دفاع‌هایی که از تکنولوژی می‌شود، مربوط به افزایش میزان رفاه و سطح آسایش در زندگی افراد است. این افراد با اشاره به ذات ارزشمند انسانی، شأن انسانی را بالاتر از تحمل برخی رنج و سختی‌ها می‌بینند. از طرفی، این افراد به کاهش نرخ مرگ و میر ناشی از بیماری‌ها و حوادث متفاوت اشاره می‌کنند و بر این باور هستند که تکنولوژی به افراد متفاوت فرصت‌های بیشتری برای رسیدن به تعالی وغایت خودشان داده است.اما ازطرف دیگر،برخی براین باورند که تکنولوژی با فرصت‌هایی که در‌اختیار انسان‌ها گذاشته، آنها را از برخی قید‌و‌بند‌ها آزاد کرده و انسان امروز نسبت به قبل آزاد‌تر است. همچنین تکنولوژی فرصت‌هایی را ایجاد کرده تا نابرابری در سطوح متفاوت کاهش پیدا کند و به انسان‌های متفاوت، فرصت‌های برابری داده شود. همچنین برخی از اندیشمندان، فناوری‌ها را به‌عنوان بزرگ‌ترین دستاورد‌های بشری شناخته و از آنها به‌عنوان نقطه‌های تمایز زندگی انسانی و حیوانی یاد می‌کنند. برخی صاحب‌نظران نیز با اشاره به ذات جوامع متفاوت بیان می‌کنند که جوامع دور‌اندیش و صلح‌طلب، با استفاده از این فناوری‌ها می‌توانند زودتر به اهداف انسان‌دوستانه خود برسند و با برنامه‌ریزی دقیق و درست، قدم‌های موثری برای بهبود شرایط زندگی خود و جوامع دیگر بردارند.
نوجوانیزه شده
حتما تا الان می‌دانید که نوجوانه سعی میکند با نگاه از بالا و با‌دقت به جوانب گوناگون، تمام جزء‌ها را ببیند و بعد از آن، به یک کل برسد. در این قسمت از زوم هم ما همین سعی را داریم. اما قبل از هر چیز باید اشاره کنیم که کمتر کسی هست که در دو سر طیف سیاه و سفید تکنولوژی قرار نداشته باشد؛ به این معنا که مخالفان این مسأله از مزایای آن چشم‌پوشی نمی‌کنند و موافقان هم معایب آن را نفی نمی‌کنند. به‌طور کلی تکنولوژی به‌عنوان یک مسأله خاکستری شناخته می‌شود که مزایا و معایب آن متفاوت است. همان‌طور که گفته شد، انرژی اتمی می‌تواند برای روشن‌کردن چراغ هزاران خانه استفاده شود یا به‌عنوان یک سلاح اتمی روی خواب کودکان بیفتد. بنابرین ارزش‌های کلی افراد و جوامع و دیدگاه‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی می‌تواند بر این که کدام روی تکنولوژی بیشتر بچربد، تاثیر زیادی داشته باشد. به‌طور کلی به نظر می‌رسد که انسان‌ها برای استفاده از تکنولوژی باید نظارت ویژه همراه با ایجاد یکسری تعهدات اخلاقی پیش‌بینی کنند. در‌صورتی که افراد ارزش‌هایی مانند کمک به بشریت را همراه با قدرت تصمیم‌گیری درست داشته باشند، استفاده از تکنولوژی می‌تواند بدون آسیب باشد. اما در موقعیتی که فرد با استفاده از تعصبات کورکورانه خود، با هدف شخصی یا تخریب افراد و جوامع دیگر دست به استفاده از تکنولوژی می‌زند، تکنولوژی به‌شدت خطرناک می‌شود. البته یادمان نرود که فرهنگ استفاده از تکنولوژی و موارد مربوط به آن هم نیاز به تامل و آموزش دارد. استفاده خود‌به‌خودی و بدون همراهی توسط افراد دیگر و یا تعیین‌نکردن منشور‌های اخلاقی و تدوین قوانین شفاف و درست در مورد فناوری‌های نوین می‌تواند باعث شود که روی سیاه تکنولوژی بیش از آن چه که باید باشد، نشان داده شود.
امیرعلی حبیبی - نوجوانه