نگاهی به ظرفیت‌های نوآوری در حوزه فناوری‌های دیجیتال در گفت‌وگو با مدیر یک شرکت خلاق
باد موافق در مسیر نوآوری
تقویم‌های رومیزی، جیبی، پوستری، سررسیدها و سایر اشکال متداول تقویم که غالبا جنبه تبلیغاتی نیز داشتند تا اوایل دهه ۸۰ تنها راه سریع آگاهی‌پیداکردن از تاریخ و سایر اطلاعات تقویمی بود. این تقویم‌های فیزیکی کاغذی در بیشتر موارد اوقات‌شرعی را به طور کامل پوشش نمی‌دادند و حتی گاهی مناسبت‌ها را نیز در بر نداشتند.
از طرفی این تقویم‌ها فقط برای یک‌سال خاص طراحی، چاپ و منتشر می‌شد. به‌جز سررسیدها که بیشتر جنبه دفترچه یادداشت داشتند، سایر اشکال تقویم‌های فیزیکی پس از گذشتن از تاریخ مصرف خود عملا قابل‌استفاده نبودند و دورانداخته می‌شدند. حتی اگر فرض کنیم تمام این تعداد بی‌شمار تقویم‌های فیزیکی وارد چرخه بازیافت می‌شدند، بازهم حجم هدررفت کاغذ ناشی از این تقویم‌های کاغذی قدیمی فراتر از تصوراست.هزینه‌های طراحی مجدد،چاپ و نشر وفروش در تیراژهای چندمیلیونی و حمل‌ونقل نیز هزینه‌های سرباری بودند که هر نسخه تقویم هر سال با خود به همراه داشت تا جایی که پای خلاقیت به میدان باز شد.
مشکلات زیست‌محیطی ناشی از مصرف و هدررفت بی‌رویه کاغذ برای تولید تقویم، افزایش قیمت و هزینه‌های صنعت چاپ و حمل‌ونقل و مهم‌تر از همه رشد و پیشرفت فناوری‌های جدید و دیجیتال رفته‌رفته سبب شد تا در اواسط دهه ۸۰ اقبال عمومی نسبت به تقویم‌های فیزیکی و کاغذی در میان مردم کاهش یابد. ریتم تند زندگی روزمره و لزوم برنامه‌ریزی دقیق برای آینده با نیم‌نگاهی به گذشته سبب شد تا دسترسی یکجا و آسان به اطلاعات تقویمی از نیازهای پایه‌ای زندگی روزمره شود و آرشیو و نگهداری نسخه‌های فیزیکی تقویم‌های قدیمی و کهنه تنها راه‌حل آن؛ اما کمی دور از منطق بود. اطلاع‌رسانی جامع و همگانی از زمان دقیق اوقات‌شرعی نیز غالبا به ماه مبارک رمضان منحصر می‌شد و پخش روزانه اذان از صداوسیما تنها مرجع برای اطلاع از زمان دقیق اقامه نمازهای پنج‌گانه در روز بود که این مورد هم منحصر به مراکز استان‌ها می‌شد و موقعیت دقیق جغرافیایی به‌خوبی و به‌درستی در آن لحاظ نمی‌شد. آگاهی از مناسبت‌های ملی و مذهبی، رخدادهای تاریخی و حتی تعطیلی‌های رسمی در سال نیز از دیگر کاربردهای ابتدایی و ساده‌ای بود که برای اطلاع از آن می‌بایست از تقویم استفاده کرد.
جریان‌سازی نوآوری
وجود این مشکلات روزمره و گسترش استفاده از تلفن‌های همراه، رفته‌رفته تمایل به ورق‌زدن صفحات تقویم و جست‌وجو میان آن را کمرنگ کرد اما نیاز به تقویمی جامع و دقیق با دسترسی آسان و سریع کماکان وجود داشت. خلاء وجود یک تقویم ایرانی مخصوص تلفن‌همراه از همان روزهای اول ورود این وسیله ارتباطی به کشور حس می‌شد و تا اواسط دهه ۸۰ پاسخ و راهکار مناسبی برای آن ارائه نگردید اما این موضوع که چگونه بتوان نیازی سنتی و روزمره مانند استفاده از تقویم را با روند گسترش و همه‌گیری و استفاده از فناوری‌های جدید همگام کرد و شکلی به‌روز و مدرن به آن داد تنها در گرو به‌کارگیری راهکار‌ها و ایده‌های نوآورانه و خلاقانه است. از همین‌رو حسین جوان و علی طهرانچی با شناخت وبررسی دقیق این مشکل و تکیه بر دانش فنی خود در حوزه فناوری‌های نرم‌افزاری وعلاقه شخصی خودبه شعائر دینی و مذهبی راهکاری نو وخلاقانه برای این موضوع ارائه دادند. نتیجه این درک دقیق از مفهوم خلاقیت و نوآوری به تأسیس شرکت خلاق و دانش‌بنیان پیشگامان موج تلفن‌همراه در سال 1386 و ارائه محصول نرم‌افزار کاربردی تقویم اذان‌گوی بادصبا به‌عنوان اولین تقویم رسمی آنلاین در ایران منجر شد.
توسعه خلاق
به گفته جوان، هم‌بنیان‌گذار و ایده‌پرداز بادصبا، پس از گذشت بیش از ۱۷سال توسعه و گسترش، بادصبا مانند سال‌های ابتدایی فعالیت خود دیگر صرفا یک تقویم یا اذان‌گو نیست. بادصبا درحال‌حاضر به پلتفرم و سکوی جامعی برای رفع تمام نیازهای روزمره تبدیل‌شده‌است. امکاناتی مانند یادآوری روزانه شخصی‌سازی‌شده، خرید و پرداخت‌های اینترنتی، خبرنامه، هواشناسی و حتی سرگرمی در ضمن پایبندی به بنیان‌های مذهبی مانند ارائه اعمال و ادعیه‌های روزانه و ختم قرآن با استفاده از نرم‌افزارهای وابسته قرآن حبل‌المتین و مفاتیح باب‌النعیم، بادصبا را به یکی از پرکاربردترین نرم‌افزارهای موبایلی ایرانی تبدیل کرده‌است. بر مبنای گزارش‌ها و داده‌های به‌دست‌آمده و به ادعای جوان، سالانه بیش از یک‌میلیارد بازدید از سوی کاربران از تمام صفحات و درگاه‌های ارتباطی نرم‌افزار بادصبا انجام می‌گیرد که این خود نشان‌دهنده میزان محبوبیت آن است. علاوه بر این بادصبا با ارائه نسخه‌هایی به زبان‌های عربی، انگلیسی و اسپانیایی نیز توانسته به یکی از مشهورترین نرم‌افزارهای فارسی در سطح بین‌المللی تبدیل‌شود. به عقیده جوان، مسیر باز و بی‌پایان نوآوری و خلاقیت در حوزه فناوری‌های نرم‌افزاری در ضمن توجه به نیاز و خواسته کاربر و برنامه‌ریزی و تغییر مسیر متناسب با آن ازجمله عواملی است که درسال‌های اخیرسبب رشد و توسعه زیست‌بوم نوآوری کشور و همین‌طور باد صبا شده‌است.
جواد فیاض - خبرنگار پیشران
مشکلات زیست‌محیطی ناشی از مصرف و هدررفت بی‌رویه کاغذ برای تولید تقویم، افزایش قیمت و هزینه‌های صنعت چاپ و حمل‌ونقل و مهم‌تر از همه رشد و پیشرفت فناوری‌های جدید و دیجیتال رفته‌رفته سبب شد تا در اواسط دهه ۸۰ اقبال عمومی نسبت به تقویم‌های فیزیکی و کاغذی در میان مردم کاهش یابد. ریتم تند زندگی روزمره و لزوم برنامه‌ریزی دقیق برای آینده با نیم‌نگاهی به گذشته سبب شد تا دسترسی یکجا و آسان به اطلاعات تقویمی از نیازهای پایه‌ای زندگی روزمره شود و آرشیو و نگهداری نسخه‌های فیزیکی تقویم‌های قدیمی و کهنه تنها راه‌حل آن؛ اما کمی دور از منطق بود. اطلاع‌رسانی جامع و همگانی از زمان دقیق اوقات‌شرعی نیز غالبا به ماه مبارک رمضان منحصر می‌شد و پخش روزانه اذان از صداوسیما تنها مرجع برای اطلاع از زمان دقیق اقامه نمازهای پنج‌گانه در روز بود که این مورد هم منحصر به مراکز استان‌ها می‌شد و موقعیت دقیق جغرافیایی به‌خوبی و به‌درستی در آن لحاظ نمی‌شد. آگاهی از مناسبت‌های ملی و مذهبی، رخدادهای تاریخی و حتی تعطیلی‌های رسمی در سال نیز از دیگر کاربردهای ابتدایی و ساده‌ای بود که برای اطلاع از آن می‌بایست از تقویم استفاده کرد.
جریان‌سازی نوآوری
وجود این مشکلات روزمره و گسترش استفاده از تلفن‌های همراه، رفته‌رفته تمایل به ورق‌زدن صفحات تقویم و جست‌وجو میان آن را کمرنگ کرد اما نیاز به تقویمی جامع و دقیق با دسترسی آسان و سریع کماکان وجود داشت. خلاء وجود یک تقویم ایرانی مخصوص تلفن‌همراه از همان روزهای اول ورود این وسیله ارتباطی به کشور حس می‌شد و تا اواسط دهه ۸۰ پاسخ و راهکار مناسبی برای آن ارائه نگردید اما این موضوع که چگونه بتوان نیازی سنتی و روزمره مانند استفاده از تقویم را با روند گسترش و همه‌گیری و استفاده از فناوری‌های جدید همگام کرد و شکلی به‌روز و مدرن به آن داد تنها در گرو به‌کارگیری راهکار‌ها و ایده‌های نوآورانه و خلاقانه است. از همین‌رو حسین جوان و علی طهرانچی با شناخت وبررسی دقیق این مشکل و تکیه بر دانش فنی خود در حوزه فناوری‌های نرم‌افزاری وعلاقه شخصی خودبه شعائر دینی و مذهبی راهکاری نو وخلاقانه برای این موضوع ارائه دادند. نتیجه این درک دقیق از مفهوم خلاقیت و نوآوری به تأسیس شرکت خلاق و دانش‌بنیان پیشگامان موج تلفن‌همراه در سال 1386 و ارائه محصول نرم‌افزار کاربردی تقویم اذان‌گوی بادصبا به‌عنوان اولین تقویم رسمی آنلاین در ایران منجر شد.
توسعه خلاق
به گفته جوان، هم‌بنیان‌گذار و ایده‌پرداز بادصبا، پس از گذشت بیش از ۱۷سال توسعه و گسترش، بادصبا مانند سال‌های ابتدایی فعالیت خود دیگر صرفا یک تقویم یا اذان‌گو نیست. بادصبا درحال‌حاضر به پلتفرم و سکوی جامعی برای رفع تمام نیازهای روزمره تبدیل‌شده‌است. امکاناتی مانند یادآوری روزانه شخصی‌سازی‌شده، خرید و پرداخت‌های اینترنتی، خبرنامه، هواشناسی و حتی سرگرمی در ضمن پایبندی به بنیان‌های مذهبی مانند ارائه اعمال و ادعیه‌های روزانه و ختم قرآن با استفاده از نرم‌افزارهای وابسته قرآن حبل‌المتین و مفاتیح باب‌النعیم، بادصبا را به یکی از پرکاربردترین نرم‌افزارهای موبایلی ایرانی تبدیل کرده‌است. بر مبنای گزارش‌ها و داده‌های به‌دست‌آمده و به ادعای جوان، سالانه بیش از یک‌میلیارد بازدید از سوی کاربران از تمام صفحات و درگاه‌های ارتباطی نرم‌افزار بادصبا انجام می‌گیرد که این خود نشان‌دهنده میزان محبوبیت آن است. علاوه بر این بادصبا با ارائه نسخه‌هایی به زبان‌های عربی، انگلیسی و اسپانیایی نیز توانسته به یکی از مشهورترین نرم‌افزارهای فارسی در سطح بین‌المللی تبدیل‌شود. به عقیده جوان، مسیر باز و بی‌پایان نوآوری و خلاقیت در حوزه فناوری‌های نرم‌افزاری در ضمن توجه به نیاز و خواسته کاربر و برنامه‌ریزی و تغییر مسیر متناسب با آن ازجمله عواملی است که درسال‌های اخیرسبب رشد و توسعه زیست‌بوم نوآوری کشور و همین‌طور باد صبا شده‌است.
جواد فیاض - خبرنگار پیشران