خیانت در امانت کارت بانکی
آیا تاکنون برای شما هم پیش آمده که کارت بانکی خود را دراختیار فردی قرار بدهید و به او اعتماد کنید اما او با سوء‌استفاده از این اعتماد از کارت بانکی شما استفاده کند؟
زمانی جرم خیانت‌در‌امانت کارت بانکی محقق می‌شود که شخص دارنده کارت به‌دلایل مختلفی خودش قادر به استفاده نیست اما کارت را با تمام اطلاعات برای استفاده مشخص به امین می‌سپارد اما امین از مبلغ موجود در کارت استفاده ناروا می‌کند و موجب ورود ضرر به دارنده کارت می‌شود؛ در‌غیر این‌صورت مصداق خیانت در امانت نخواهد بود و می‌تواند تحت عناوین مجرمانه سرقت یا کلاهبرداری مورد تعقیب قرار بگیرد. مطابق ماده ۶۷۴ قانون مجازات اسلامی: «هرگاه اموال منقول یا غیرمنقول یا نوشته‌هایی از قبیل سفته، چک، قبض و نظایر آن به‌عنوان اجاره یا امانت یا رهن یا برای وکالت یا هر کار با اجرت یا بی‌اجرتی به کسی داده شده و بنا بر این بوده است که اشیای مذکور مسترد شود یا به مصرف معینی برسد و شخصی که آن اشیا نزدش بوده، آنها را به‌ضرر مالکان یا متصرفان آنها استعمال یا تصاحب یا تلف یا مفقود کند، به حبس از شش‌ماه تا سه سال محکوم خواهد شد.»
بنابراین تنها زمانی می‌توان استفاده از کارت بانکی را مصداق جرم خیانت در امانت دانست که «صاحب کارت بانکی در جایی مانند بیمارستان یا زندان یا به‌هر دلیلی مانند مریضی و ناتوانی جسمی و حرکتی یا بلد‌نبودن استفاده از آن به‌دلیل سن زیاد، کارتش را به شخصی به‌عنوان امین سپرده باشد تا امین فقط از طریق آن هزینه‌های مورد نظر صاحب کارت را بپردازد اما امین از این کارت بانکی استفاده‌هایی غیر از آنچه مورد نظر مالک بوده است را انجام می‌دهد و در‌صورت درخواست مالک آن را پس نمی‌دهد.» بعد از درخواست مالک و پس‌ندادن امین، خیانت‌کننده، دارنده کارت بانکی می‌تواند از‌طریق بانک صادر‌کننده کارت آن را بسوزاند و بعدا با‌عنوان خیانت در امانت از امین شکایت کند، چون به‌صورت ناروا یا همان استعمال غیر مورد‌نظر مالک را داشته است. اگر وصف سپردن از جانب خود مالک به امین نباشد، خیانت در امانت محقق نشده است. اگر دارنده کارت بانکی، کارت را به امین نسپرده باشد تا از آن بابت مخارجی که مورد نظرش بوده استفاده کند، خیانت در امانت محقق نخواهد بود ولی شاید بتوان عنوان سرقت یا کلاهبرداری و دیگر جرایم را بر آن بار کرد. مثلا شخصی از شما می‌خواهد کارت بانکی خالی‌‌تان را برای جا‌به‌جایی پول در اختیارش بگذارید اما او از طریق آن اقدام به کار‌هایی دیگر می‌کند. اینجا خیانت در امانت محقق نیست چون علاوه بر این که وصف سپردن از جانب مالک وجود نداشته است هیچ‌یک از چهار موردی که نام بردیم مانند تصاحب، مفقود، تلف‌کردن و استعمال با توجه به این که می‌توان کارت بانکی را سوزاند و دوباره گرفت در‌مورد آن اتفاق نیفتاده است. باید توجه داشته باشید که خیانت در امانت حتما باید در‌قالب یکی از این چهار عمل صورت بگیرد. بنابراین اگر کارت بانکی‌‌تان را نزد دیگری به امانت گذاشته باشید و به امین مراجعه کنید و بگوید کارت را بده، ولی او در جواب بگوید که بعدا آن را به تو می‌‌دهم و یا این که یک‌جای امنی گذاشته‌ام که الان در خاطرم نیست، این خیانت در امانت نیست و مشمول هیچ کدام از اعمال فوق نمی‌شود.
محمد زمانی - خبرنگار چاردیواری
بنابراین تنها زمانی می‌توان استفاده از کارت بانکی را مصداق جرم خیانت در امانت دانست که «صاحب کارت بانکی در جایی مانند بیمارستان یا زندان یا به‌هر دلیلی مانند مریضی و ناتوانی جسمی و حرکتی یا بلد‌نبودن استفاده از آن به‌دلیل سن زیاد، کارتش را به شخصی به‌عنوان امین سپرده باشد تا امین فقط از طریق آن هزینه‌های مورد نظر صاحب کارت را بپردازد اما امین از این کارت بانکی استفاده‌هایی غیر از آنچه مورد نظر مالک بوده است را انجام می‌دهد و در‌صورت درخواست مالک آن را پس نمی‌دهد.» بعد از درخواست مالک و پس‌ندادن امین، خیانت‌کننده، دارنده کارت بانکی می‌تواند از‌طریق بانک صادر‌کننده کارت آن را بسوزاند و بعدا با‌عنوان خیانت در امانت از امین شکایت کند، چون به‌صورت ناروا یا همان استعمال غیر مورد‌نظر مالک را داشته است. اگر وصف سپردن از جانب خود مالک به امین نباشد، خیانت در امانت محقق نشده است. اگر دارنده کارت بانکی، کارت را به امین نسپرده باشد تا از آن بابت مخارجی که مورد نظرش بوده استفاده کند، خیانت در امانت محقق نخواهد بود ولی شاید بتوان عنوان سرقت یا کلاهبرداری و دیگر جرایم را بر آن بار کرد. مثلا شخصی از شما می‌خواهد کارت بانکی خالی‌‌تان را برای جا‌به‌جایی پول در اختیارش بگذارید اما او از طریق آن اقدام به کار‌هایی دیگر می‌کند. اینجا خیانت در امانت محقق نیست چون علاوه بر این که وصف سپردن از جانب مالک وجود نداشته است هیچ‌یک از چهار موردی که نام بردیم مانند تصاحب، مفقود، تلف‌کردن و استعمال با توجه به این که می‌توان کارت بانکی را سوزاند و دوباره گرفت در‌مورد آن اتفاق نیفتاده است. باید توجه داشته باشید که خیانت در امانت حتما باید در‌قالب یکی از این چهار عمل صورت بگیرد. بنابراین اگر کارت بانکی‌‌تان را نزد دیگری به امانت گذاشته باشید و به امین مراجعه کنید و بگوید کارت را بده، ولی او در جواب بگوید که بعدا آن را به تو می‌‌دهم و یا این که یک‌جای امنی گذاشته‌ام که الان در خاطرم نیست، این خیانت در امانت نیست و مشمول هیچ کدام از اعمال فوق نمی‌شود.
محمد زمانی - خبرنگار چاردیواری