«جام‌جم» ترفند های برخی نانوایان متخلف برای گرانفروشی را بررسی می‌کند
نان اجباری بدون نظارت
نان که به‌عنوان قوت غالب مردم، اصلی‌ترین کالا در سفره خانوارها به‌شمار می‌رود، از دومینوی افزایش قیمت‌ها عقب نماند و تغییرات چشمگیری داشته است.
این کالای اساسی که همچنان جزو اقلام یارانه‌ای به‌حساب می‌آید و یارانه آن در قالب آرد سهمیه‌ای در اختیار نانوایان قرار می‌گیرد، حالا به محلی برای گرانفروشی برخی سودجویان تبدیل شده است.
کمتر از دو ماه از ابلاغ و اجرای مصوبه افزایش قیمت نان می‌گذرد که مشاهدات خبرنگار جام‌جم از نانوایی‌های سطح شهر نشان می‌دهد نانوایان از افزایش قیمت نان راضی نیستند و به‌دنبال آن هستند تا قیمت‌ها دوباره افزایش یابد.
یکی از نانوایان در گفت‌وگو با خبرنگار جام‌جم اعلام کرد که قیمت نان برخلاف تورم کشور طی سال‌های اخیر ثابت بود، در‌حالی‌که افزایش حقوق کارگر، آب، برق، گاز، افزایش 10 برابری قیمت کنجد و افزایش 400هزار تومانی قیمت خمیرمایه در کمتر از دو ماه رخ داده و قیمت نان نیز باید افزایش یابد، زیرا کفاف هزینه‌هایشان را نمی‌دهند.
این در‌حالی است که 19 شهریور امسال قیمت نان افزایش 60درصدی را تجربه کرد، به‌طوری‌که قیمت هر نان لواش با آرد نوع یک از ۵۰۰ به ۷۰۰ تومان، لواش نوع دو به ۹۰۰ تومان، قیمت نان بربری با آرد نوع یک از ۱۸۰۰ تومان به ۲۵۰۰ تومان، بربری ساده با آرد نوع دو ۳۵۰۰ تومان، قیمت تافتون سنتی با آرد نوع یک از ۹۰۰ تومان به ۱۲۶۰تومان، قیمت تافتون خراسانی از ۱۰۰۰ تومان به ۱۴۰۰ تومان و قیمت تافتون گردان نیز از ۷۰۰ تومان به ۸۵۰ تومان، قیمت تافتون نوع دو ۱۵۰۰ تومان، نان ماشینی تافتون با آرد نوع یک ۸۵۰ تومان و نوع دو، ۱۲۰۰ تومان باشد.
همچنین قیمت نان بربری یک‌رو کنجد ۴۰۰۰تومان و قیمت نان بربری دورو کنجد نیز ۵۵۰۰تومان است. قیمت نان سنگک ساده نیز ۵۰۰۰تومان شده که این نوع نان با یک واحد کنجد ۶۵۰۰ تومان، قیمت نان سنگک دو واحد کنجد ۸۰۰۰ تومان و قیمت سنگک سه واحد کنجد ۹۵۰۰ تومان تعیین شده است.
راهکاری برای گرانفروشی نان
با این‌حال به‌وضوح می‌توان دید نانوایان برای آن‌که قیمت نان را مطابق دلخواه خود افزایش دهند به راهکارهای متفاوتی روی می‌آورند؛ به‌عنوان نمونه نانوایی که یک سنگک ساده را باید 5000 تومان با مشتری حساب کند، از کارت بانکی مشتری 10 هزار تومان کم کرده ولی به جای یک نان در دستگاه پوز تعداد آن را دو نان درج می‌کند.
همچنین برخی نانوایان به‌جز کم کردن وزنه چانه خود، برای کسب سهمیه آرد اضافه، اجناس دیگری همچون نان‌خرمایی، کاک کرمانشاهی و... با قیمتی بالا به فروش می‌رسانند ولی آن را در دستگاه هوشمند نانوایی به اسم نان ثبت می‌کنند؛ البته برخی دیگر نیز نایلونی را که همراه نان به مشتری عرضه می‌شود به ازای یک نان در‌نظر می‌گیرند.
راهکارهای دورزدن سازمان‌های نظارتی تنها به همین‌جا ختم نمی‌شود، به‌طوری‌که شاهد هستیم برخی نانوایان با زدن مقداری سبزیجات به نان، قیمت آن را به هر میزانی که بخواهند به فروش می‌رسانند و در زمینه عرضه نان در فروشگاه‌های اینترنتی نیز وضع بسیار بغرنج‌تر از این امر است.
شانه خالی کردن سازمان‌های نظارتی
گزارش‌ها از سطح شهر تهران حاکی از آن بوده که گرانفروشی نان به امری کاملا عادی تبدیل شده است.اخیرا وزارت صمت رسما وزارت کشور را مقصر گرانفروشی نان اعلام کرد، حال آن‌که بیشتر نهادهای نظارتی زیرمجموعه این وزارتخانه هستند و ستاد تنظیم بازار و سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان به خواب پاییزی رفته‌اند.اما وزارت صمت معتقد است مطابق با دستور‌العمل اجرایی طرح رصد و پایش وضعیت گندم و آرد و نان، هرگونه تصمیم‌گیری در حوزه گندم، آرد و نان برعهده کارگروه ملی ساماندهی گندم، آرد و نان مستقر در وزارت کشور است.
هم اکنون قیمت نان سنگک مصوب 5000 تومان در برخی نانوایی‌ها 10 هزار تومان و قیمت سنگک مصوب 10 هزار تومانی نیز 20 هزار تومان به فروش می‌رسد. قیمت فروش نان در سایت‌ها و اپلیکیشن‌های اینترنتی بدتر از این است؛ به همین دلیل می‌توان گفت هم اکنون نانوایان با ترفند‌های مختلف از قیمت مصوب تخطی و عدد‌های بالاتری از مشتریان برای هر قرص نان دریافت می‌کنند.
تعدادی از واحدهای فروش نان، مشتریان خود را ملزم به خرید نان با کنجد یا دیگر افزودنی‌ها می‌کنند تا از این طریق به شکل قانونی مصوبات دولت را زیر‌پا بگذارند.
این موضوع اخیرا به تایید سخنگوی سازمان تعزیرات حکومتی هم رسیده و آن‌طور که محمدعلی اسفنانی به خبرنگار ما اعلام کرده، اخیرا فروش نان اجباری باب شده و برخی نانوایی‌ها مردم را ملزم می‌کنند که نان‌های با سبزیجات یا کنجدی بخرند که این اتفاق مصداق تخلف است و با متخلفان برخورد خواهد شد.
گرانفروشی نان در حالی است که بسیاری از مسئولان از تشدید مجازات‌ها سخن می‌گویند؛ محمد‌حسین مولاخواه، مدیرکل بازرسی کالاهای مصرفی سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان با تاکید بر این‌که مجازات‌ها بازدارنده نیست،
اظهار کرد: نباید تنها به جریمه اکتفا کنیم، چرا که جریمه نیز به‌گونه‌ای است که احتمال دارد پس از بازرسی و تعیین جریمه و پرداختش، آن واحد مجددا تخلف کند.
سنگکی‌ها مجبورند گران بفروشند!
در همین خصوص رئیس اتحادیه نانوایان سنگکی تهران با اشاره به این‌که نان سنگک کاملا دستی پخت می‌شود، می‌گوید: بخش عمده پولی که بابت نان سنگک پرداخت می‌شود، صرف هزینه نیروی کار است و نانوایان برای این‌که قادر به جبران سایر هزینه‌ها باشند، از پخت نان سفارشی و
کنجدی استقبال می‌کنند. محمد سلیمانی افزود: اگر نان سنگک مکانیزه بود، مطمئنا قیمت آن بسیار پایین‌تر می‌آمد اما این نان کاملا متکی به نیروی انسانی است و گرانی آن هم ناگزیر.
پخت نان سفارشی در نانوایی‌های آزادپز هیچ مشکلی ندارد و مشکل از جایی شروع می‌شود که از تنور نانوایی فقط نان سفارشی بیرون بیاید و مردم برای این‌که زیاد در صف معطل نشوند، مجبور به انتخاب نان سفارشی باشند. رئیس اتحادیه نانوایان سنگکی تهران با تأکید بر این‌که نانوا باید برای متقاضی نان عادی، همان نان را پخت کند، گفت: در نانوایی‌های سنگکی به‌واسطه زمانبر بودن فرآیند پخت، صف تشکیل می‌شود و نانوا چانه‌ها را طبق خواست و سفارش مشتری می‌گیرد، اما اگر واحدی غیر از این عمل کند و بخواهد مشتری را مجبور به خرید نان خاصی کند، تخلف کرده است. قیمت نان سنگک معمولی در نانوایی‌های یارانه‌ای از
دو سال پیش 3000 تومان بود و هیچ مصوبه‌ای برای افزایش آن ابلاغ نشد اما اغلب نانوایی‌ها این نان را به‌تدریج گران کردند و قیمتش را به 5000 تومان رساندند؛ بنابراین در شهریور امسال که مصوبه افزایش قیمت نان ابلاغ شد، تنها اتفاقی که برای نان سنگک افتاد، قانونی‌شدن این افزایش قیمت از 3000 به 5000 تومان بود و واحدهای نانوایی حق ندارند نان را گران‌تر از این بفروشند.
بنا به گفته رئیس اتحادیه نانوایان سنگکی تهران، نان سنگک معمولی که با آرد دولتی 5000 تومان پخت می‌شود، در نانوایی‌های آزادپر براساس عرضه و تقاضا قیمت‌گذاری شده و در محدوده ۱۵هزار تومان (اندکی کمتر یا بیشتر) فروخته می‌شود. وی افزود: قیمت این نان با اضافه‌کردن کنجد دورو تا ۲۰ هزار تومان هم بالا می‌رود اما اصل اساسی این است که اضافه‌کردن کنجد باید بنا به خواست مشتری باشد.
نانوایی آزادپز قیمت مشخصی ندارد، در حالی‌که مثلا صنف نان فانتزی با وجود این‌که از آرد مشابه با نان سنگک استفاده می‌کند، کف قیمت مشخصی دارد.قیمت نان در چند سال گذشته تغییر نکرد و در شهریور امسال قیمت آن افزایش یافت اما این میزان افزایش به مذاق نانوایی‌ها خوش نیامد و با روش‌های مختلف اقدام به تخلف و گرانفروشی می‌کنند؛ هر چند مسئولان قول برخورد داده‌اند اما همچنان شاهده این موضوع هستیم و لازم است این موارد به صورت تخصصی
بررسی شود.
زینب صفری - گروه اقتصاد
کمتر از دو ماه از ابلاغ و اجرای مصوبه افزایش قیمت نان می‌گذرد که مشاهدات خبرنگار جام‌جم از نانوایی‌های سطح شهر نشان می‌دهد نانوایان از افزایش قیمت نان راضی نیستند و به‌دنبال آن هستند تا قیمت‌ها دوباره افزایش یابد.
یکی از نانوایان در گفت‌وگو با خبرنگار جام‌جم اعلام کرد که قیمت نان برخلاف تورم کشور طی سال‌های اخیر ثابت بود، در‌حالی‌که افزایش حقوق کارگر، آب، برق، گاز، افزایش 10 برابری قیمت کنجد و افزایش 400هزار تومانی قیمت خمیرمایه در کمتر از دو ماه رخ داده و قیمت نان نیز باید افزایش یابد، زیرا کفاف هزینه‌هایشان را نمی‌دهند.
این در‌حالی است که 19 شهریور امسال قیمت نان افزایش 60درصدی را تجربه کرد، به‌طوری‌که قیمت هر نان لواش با آرد نوع یک از ۵۰۰ به ۷۰۰ تومان، لواش نوع دو به ۹۰۰ تومان، قیمت نان بربری با آرد نوع یک از ۱۸۰۰ تومان به ۲۵۰۰ تومان، بربری ساده با آرد نوع دو ۳۵۰۰ تومان، قیمت تافتون سنتی با آرد نوع یک از ۹۰۰ تومان به ۱۲۶۰تومان، قیمت تافتون خراسانی از ۱۰۰۰ تومان به ۱۴۰۰ تومان و قیمت تافتون گردان نیز از ۷۰۰ تومان به ۸۵۰ تومان، قیمت تافتون نوع دو ۱۵۰۰ تومان، نان ماشینی تافتون با آرد نوع یک ۸۵۰ تومان و نوع دو، ۱۲۰۰ تومان باشد.
همچنین قیمت نان بربری یک‌رو کنجد ۴۰۰۰تومان و قیمت نان بربری دورو کنجد نیز ۵۵۰۰تومان است. قیمت نان سنگک ساده نیز ۵۰۰۰تومان شده که این نوع نان با یک واحد کنجد ۶۵۰۰ تومان، قیمت نان سنگک دو واحد کنجد ۸۰۰۰ تومان و قیمت سنگک سه واحد کنجد ۹۵۰۰ تومان تعیین شده است.
راهکاری برای گرانفروشی نان
با این‌حال به‌وضوح می‌توان دید نانوایان برای آن‌که قیمت نان را مطابق دلخواه خود افزایش دهند به راهکارهای متفاوتی روی می‌آورند؛ به‌عنوان نمونه نانوایی که یک سنگک ساده را باید 5000 تومان با مشتری حساب کند، از کارت بانکی مشتری 10 هزار تومان کم کرده ولی به جای یک نان در دستگاه پوز تعداد آن را دو نان درج می‌کند.
همچنین برخی نانوایان به‌جز کم کردن وزنه چانه خود، برای کسب سهمیه آرد اضافه، اجناس دیگری همچون نان‌خرمایی، کاک کرمانشاهی و... با قیمتی بالا به فروش می‌رسانند ولی آن را در دستگاه هوشمند نانوایی به اسم نان ثبت می‌کنند؛ البته برخی دیگر نیز نایلونی را که همراه نان به مشتری عرضه می‌شود به ازای یک نان در‌نظر می‌گیرند.
راهکارهای دورزدن سازمان‌های نظارتی تنها به همین‌جا ختم نمی‌شود، به‌طوری‌که شاهد هستیم برخی نانوایان با زدن مقداری سبزیجات به نان، قیمت آن را به هر میزانی که بخواهند به فروش می‌رسانند و در زمینه عرضه نان در فروشگاه‌های اینترنتی نیز وضع بسیار بغرنج‌تر از این امر است.
شانه خالی کردن سازمان‌های نظارتی
گزارش‌ها از سطح شهر تهران حاکی از آن بوده که گرانفروشی نان به امری کاملا عادی تبدیل شده است.اخیرا وزارت صمت رسما وزارت کشور را مقصر گرانفروشی نان اعلام کرد، حال آن‌که بیشتر نهادهای نظارتی زیرمجموعه این وزارتخانه هستند و ستاد تنظیم بازار و سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان به خواب پاییزی رفته‌اند.اما وزارت صمت معتقد است مطابق با دستور‌العمل اجرایی طرح رصد و پایش وضعیت گندم و آرد و نان، هرگونه تصمیم‌گیری در حوزه گندم، آرد و نان برعهده کارگروه ملی ساماندهی گندم، آرد و نان مستقر در وزارت کشور است.
هم اکنون قیمت نان سنگک مصوب 5000 تومان در برخی نانوایی‌ها 10 هزار تومان و قیمت سنگک مصوب 10 هزار تومانی نیز 20 هزار تومان به فروش می‌رسد. قیمت فروش نان در سایت‌ها و اپلیکیشن‌های اینترنتی بدتر از این است؛ به همین دلیل می‌توان گفت هم اکنون نانوایان با ترفند‌های مختلف از قیمت مصوب تخطی و عدد‌های بالاتری از مشتریان برای هر قرص نان دریافت می‌کنند.
تعدادی از واحدهای فروش نان، مشتریان خود را ملزم به خرید نان با کنجد یا دیگر افزودنی‌ها می‌کنند تا از این طریق به شکل قانونی مصوبات دولت را زیر‌پا بگذارند.
این موضوع اخیرا به تایید سخنگوی سازمان تعزیرات حکومتی هم رسیده و آن‌طور که محمدعلی اسفنانی به خبرنگار ما اعلام کرده، اخیرا فروش نان اجباری باب شده و برخی نانوایی‌ها مردم را ملزم می‌کنند که نان‌های با سبزیجات یا کنجدی بخرند که این اتفاق مصداق تخلف است و با متخلفان برخورد خواهد شد.
گرانفروشی نان در حالی است که بسیاری از مسئولان از تشدید مجازات‌ها سخن می‌گویند؛ محمد‌حسین مولاخواه، مدیرکل بازرسی کالاهای مصرفی سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان با تاکید بر این‌که مجازات‌ها بازدارنده نیست،
اظهار کرد: نباید تنها به جریمه اکتفا کنیم، چرا که جریمه نیز به‌گونه‌ای است که احتمال دارد پس از بازرسی و تعیین جریمه و پرداختش، آن واحد مجددا تخلف کند.
سنگکی‌ها مجبورند گران بفروشند!
در همین خصوص رئیس اتحادیه نانوایان سنگکی تهران با اشاره به این‌که نان سنگک کاملا دستی پخت می‌شود، می‌گوید: بخش عمده پولی که بابت نان سنگک پرداخت می‌شود، صرف هزینه نیروی کار است و نانوایان برای این‌که قادر به جبران سایر هزینه‌ها باشند، از پخت نان سفارشی و
کنجدی استقبال می‌کنند. محمد سلیمانی افزود: اگر نان سنگک مکانیزه بود، مطمئنا قیمت آن بسیار پایین‌تر می‌آمد اما این نان کاملا متکی به نیروی انسانی است و گرانی آن هم ناگزیر.
پخت نان سفارشی در نانوایی‌های آزادپز هیچ مشکلی ندارد و مشکل از جایی شروع می‌شود که از تنور نانوایی فقط نان سفارشی بیرون بیاید و مردم برای این‌که زیاد در صف معطل نشوند، مجبور به انتخاب نان سفارشی باشند. رئیس اتحادیه نانوایان سنگکی تهران با تأکید بر این‌که نانوا باید برای متقاضی نان عادی، همان نان را پخت کند، گفت: در نانوایی‌های سنگکی به‌واسطه زمانبر بودن فرآیند پخت، صف تشکیل می‌شود و نانوا چانه‌ها را طبق خواست و سفارش مشتری می‌گیرد، اما اگر واحدی غیر از این عمل کند و بخواهد مشتری را مجبور به خرید نان خاصی کند، تخلف کرده است. قیمت نان سنگک معمولی در نانوایی‌های یارانه‌ای از
دو سال پیش 3000 تومان بود و هیچ مصوبه‌ای برای افزایش آن ابلاغ نشد اما اغلب نانوایی‌ها این نان را به‌تدریج گران کردند و قیمتش را به 5000 تومان رساندند؛ بنابراین در شهریور امسال که مصوبه افزایش قیمت نان ابلاغ شد، تنها اتفاقی که برای نان سنگک افتاد، قانونی‌شدن این افزایش قیمت از 3000 به 5000 تومان بود و واحدهای نانوایی حق ندارند نان را گران‌تر از این بفروشند.
بنا به گفته رئیس اتحادیه نانوایان سنگکی تهران، نان سنگک معمولی که با آرد دولتی 5000 تومان پخت می‌شود، در نانوایی‌های آزادپر براساس عرضه و تقاضا قیمت‌گذاری شده و در محدوده ۱۵هزار تومان (اندکی کمتر یا بیشتر) فروخته می‌شود. وی افزود: قیمت این نان با اضافه‌کردن کنجد دورو تا ۲۰ هزار تومان هم بالا می‌رود اما اصل اساسی این است که اضافه‌کردن کنجد باید بنا به خواست مشتری باشد.
نانوایی آزادپز قیمت مشخصی ندارد، در حالی‌که مثلا صنف نان فانتزی با وجود این‌که از آرد مشابه با نان سنگک استفاده می‌کند، کف قیمت مشخصی دارد.قیمت نان در چند سال گذشته تغییر نکرد و در شهریور امسال قیمت آن افزایش یافت اما این میزان افزایش به مذاق نانوایی‌ها خوش نیامد و با روش‌های مختلف اقدام به تخلف و گرانفروشی می‌کنند؛ هر چند مسئولان قول برخورد داده‌اند اما همچنان شاهده این موضوع هستیم و لازم است این موارد به صورت تخصصی
بررسی شود.
زینب صفری - گروه اقتصاد