کاسبی «ماسک»
جریان این دوره ازانتخابات ریاستجمهوری آمریکا درکنارصحبتهای مطرحشده ازسوی دو نامزد اصلی در حوزههای مختلف، حواشی زیادی برای فعالان حوزه فناوری به همراه داشت. حمایتهای ایلان ماسک،ثروتمندترین مرددنیا و مدیرچند ابرشرکت فناوری از این کاندیدای جمهوریخواه توجه بسیاری بهویژه طرفداران علم و فناوری را به خود جلب کرد.
ماسک در چند ماه مانده به انتخابات آمریکا حدود ۱۱۹میلیون دلاربه کمپین انتخاباتی ترامپ کمک وهمهجوره از اوحمایت کرد. حالا پس از انتخاب ترامپ، ایلان ماسک از این قمار سیاسی با جیب پر بیرون آمده. ماسک اما فقط عاشق چشم و ابروی ترامپ نبوده؛ بلافاصله پس از انتخاب دونالد ترامپ بهعنوان رئیسجمهور بعدی آمریکا ارزش سهام شرکت تسلا، متعلق به ایلان ماسک، رشد حدود ۱۳درصدی راتجربه کرده ودارایی کل ثروتمندترین مرد جهان رابه نزدیک ۳۰۰میلیارد دلار رسانده است.وقتی نام شرکت تسلا به گوش میرسد، اولین چیزی که به ذهن خطور میکند، خودروهای برقی است. ترامپ نیز بارها بهوضوح علیه این خودروها سخن گفته و آنها را از نظر خود بسیار گران و ناکارآمد معرفی کرده است. اما کمشدن یا قطع حمایتهای دولتی از تولید خودروهای برقی آنقدرها هم برای ماسک ناراحتکننده نخواهد بود.
حمایت تسلا از دشمن سرسخت خودروهای برقی
از وعدههای انتخاباتی دونالد ترامپ، پایاندادن به دستور بایدن برای اجبار استفاده از خودروهای برقی است؛ اگرچه که در واقعیت چنین دستوری اصلا وجود ندارد، اما این میتواند به معنی کاهش حمایتهای مالیاتی، مالی و وامهایی باشد که در دولت بایدن به تولیدکنندگان و خریداران خودروهای برقی اعطا میشده است. حتی به اعتقاد برخی کارشناسان، حالا که شانس به ترامپ رو کرده و کنگرهای با اکثریت جمهوریخواه نصیبش شده، ممکن است چنین حمایتهایی از ریشه قطع شود. اما ایلان ماسک نهتنها مشکلی با این قضیه نخواهد داشت، بلکه حتی احتمالا اگر چنین اتفاقی بیفتد خوشحال هم میشود. وجود چنین حمایتهایی موجب شده تا بازار خودروهای برقی رقابتیتر شود و تنها در ۹ ماهه نخست امسال فروش جهانی شرکت تسلا در مقایسه با همین بازه در سال قبل با ۲درصد افت همراه بوده؛ اتفاقی که برای اولینبار در تاریخ این شرکت رخ داده است. اگر ترامپ تصمیم بگیرد که بهطورکلی حمایتهای دولتی را حذف کند، ایلان ماسک و تسلا میتوانند در مسیری هموارتر جلو بروند، هرچند که همچنان نفس شرکتهای خودروسازی قدیمیتر که به تولید خودروهای برقی رو آوردهاند را پشت گوش خود احساس خواهند کرد؛ زیرا این شرکتهای سنتی مثل شرکت فورد مصمم شدهاند که آینده صنعت خودرو در دست خودروهای برقی است. حتی اگر ترامپ موفق شود که حمایتهای دولتی از خودروهای برقی را قطع کند، همچنان بازارهای بزرگی در اروپا و آسیا برای این خودروها وجود خواهد داشت و بسیاری از متخصصان این حوزه انتظار ندارند که با رویکارآمدن ترامپ رشد بازار این خودروها متوقف شود.
رقابت در سیاست بر سر توسعه تجاری
خبر خوش دیگر برای ایلان ماسک این است که احتمالا دردسرهای خودروهای خودران تسلا با سرعت بیشتری حل خواهد شد. خودروهای خودران شرکت تسلا اکنون در حال دستوپنجه نرمکردن با ماموران فدرال و تحقیقات آنها در رابطه با ایمنی عملکردشان است. این تحقیقات بهدلیل عملکرد نادرست این سیستم خودران و نقشش در چند تصادف مربوط به این خودروها آغاز شده است. حالا با انتخاب ترامپ بهعنوان رئیس دولت، جای تعجبی ندارد اگر ماموران فدرال در بررسیهای خود انعطاف نشان دهند و تحقیقات هم کمکم محو شوند. برنده بزرگ انتخابات آمریکا یعنی ایلان ماسک، احتمالا با گرفتن چراغسبز ترامپ بتواند با خیالی آسودهتر روی ناوگان خودروهای کاملا خودران شرکت تسلا و وارد کردن آنها به بازار تمرکز کند.
دیگرابرشرکتهای ایلان ماسک،اسپیسایکس وشبکهاجتماعی ایکس احتمالا چندان به حالشان فرقی نکندکه ترامپ رئیسجمهور شده است. اسپیسایکس حتی همین الان نیز بر صنعت ارسال ماهوارههای دولتی و فضانوردان به فضا احاطه دارد و با وجود مشکلات بهوجودآمده برای رقیب اصلیاش یعنی بوئینگ جایگاه محکمی در عرصه صنعت فضا خواهد داشت. همچنین جهش این شرکت برای همکاری با سازمانهای نظامی و جاسوسی آمریکا و ساخت و پرتاب ماهوارههای جاسوسی برای آنها جای پای این شرکت را محکمتر از پیش و جیب آن را پرپولتر خواهد کرد. شبکه اجتماعی ایکس نیز برای مدتهاست که به دلایل مختلف ازجمله انتشار اطلاعات نادرست مورد انتقاد، بهویژه از سوی دموکراتها بوده است. بااینحال دولت بایدن چندان کاری با این شبکه اجتماعی نداشته و حالا که رفقای جمهوریخواه ماسک روی کار آمدهاند، بعید است حداقل تا چهار سال آینده دادستانها به سمت پروندههای این شرکت بروند. این موضوع با پیشنهاد اداره وزارتخانه جدیدی به ایلان ماسک در کابینه ترامپ در هفته گذشته جذابتر هم شده است.به همین خاطر به نظر میرسد که در این روزهاکه دنیای فناوری بیش از هر زمان دیگری تعیینکننده توسعه و قدرت کشورها شده است، از این پس نقش بسیار مستقیمتری در روندهای سیاسی و مراودات جهانی ایفا خواهد کرد.
امینرضا کیفرگیر - گروه دانش