گزارش «جامجم» از تبعات ادامه رویکرد منفی اروپا در نشست شورای حکام آژانس
انگشت ایران روی ماشه
شواهد حاکی است کشورهای اروپایی دنبال جوسازی جدید و صدور قطعنامهای علیهایران در نشست فردای شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی هستند. ایران هم هشدار داده هرگونه اقدام غیر همکاریجویانه را متقابلا جواب میدهد. در واقع در مقابل این رویکرد خصمانه دست ایران بسته نیست و آماده است گزینههای زیادی روی میز بگذارد تا طرف اروپایی را پشیمان کند.
همزمان شورای اروپا با تکرار ادعای حمایت نظامی ایران از جنگ روسیه در اوکراین و آنچه «گروههای مسلح و نهادها» در منطقه غرب آسیا و دریای سرخ خوانده، تحریمهای تازهای را علیه افراد و نهادهای ایرانی اعمال کرد.علاوه بر انتشار پیشنویس قطعنامه ضدایرانی در میان اعضای شورای حکام، آتش تهیه رسانهای اروپا روی برنامه هستهای و برنامه موشکی ایران شدت گرفته است و حتی برخی رسانههای اروپایی مثل یورونیوز که معمولا گزارشهای خنثیتری منتشر میکنند در حال فضاسازی علیه کشورمان هستند. در چنین شرایطی رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان روز پنجشنبه گذشته همزمان با حضور گروسی در تهران هشدار داد که واکنش ایران به صدور قطعنامه در شورای حکام سریع خواهد بود. محمد اسلامی در گفتوگویی تلویزیونی هشدار داد که به محض قرائت و رأیگیری درباره قطعنامه و در حالی که هنوز جوهر رأی آنها نخشکیده، ایران به صورت قاطع اقدام خواهد کرد. اسلامی تصریح کرد: به آقای گروسی گفتهایم اگر قرار باشد قطعنامه علیه ما صادر کنند بلادرنگ اقدام متقابل خواهیم داشت و به آنها یاد میدهیم که بیش از این، از این ابزار استفاده نکنند و مطمئن باشند با فشار و زور ما از برنامه خود منصرف نمیشویم. ما برنامه شفافی داریم و عمده فعالیت ما برای تولید برق و توسعه رادیودارو و توسعه پرتوهاست. سردمدار فشار حداکثری صهیونیستها بودند که بیش از همیشه تاریخ، چهره آنها آشکار شده و اینها بیش از این خود را رسوای این رژیم نکنند.
شیطنت تحریمی جدید کشورهای اروپایی
شیطنت ضد ایرانی کشورهای اروپایی که به نظر میرسد با تحریک صهیونیستها بیشتر شده است، ماه گذشته با اعلام تحریم ورود هواپیماهای سه شرکت ایران ایر، ماهانایر و ساها به فضای اروپا شکل جدیدی به خود گرفت. این تحریم بنابر ادعای موهوم ارسال موشک بالستیک به روسیه از سوی ایران صورت گرفت و روز گذشته هم اروپا فاز دیگری از خصومت خود را به نمایش گذاشت و اعلام کرد کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و یک فرد و چهار نهاد ایرانی و روسی را به واسطه آنچه نقش داشتن در انتقال پهپادهای ایرانی به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین خوانده، تحریم کرده است.لحظاتی بعد انگلیس هم که از اتحادیه اروپا منفک شده اما همسو با اتحادیه اعلام کرد که هواپیمایی و کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و یک کشتی باری روسی راتحریم میکند.سیدعباس عراقچی، وزیر خارجه کشورمان یکشنبه شب درواکنشی زودتر ازموعد به این اقدام اروپاییها در صفحه ایکس خود نوشت: رئیسجمهور زلنسکی شخصا تایید کرده که هیچ موشک بالستیک ایرانی به روسیه صادر نشده است؛ با این حال، اتحادیه اروپا حاضر نمیشود به هدف قرار دادن ناعادلانه مسافران هوایی از طریق تحریم خطوط هواپیمایی ایران پایان دهد؛ اقدامی که ظاهرا به ادعای واهی تحویل موشکهای ما به روسیه اتخاذ شده بود. وی ادامه داد: اکنون اتحادیه اروپا قصد دارد از همان بهانه واهی صادرات موشک برای تحریم خطوط کشتیرانی ما استفاده کند.
گزینههای واکنش ایران
ایران در هشت سال گذشته گرچه بعد از صبری طولانی پس از خروج آمریکا از برجام و تعلل اروپاییها در عمل به وظایفشان، تعهدات خود به برجام را کاهش داد اما عملا از برجام خارج نشد و برخی تعهدات خود را ادامه میدهد در حالی که میزان پایبندی اروپاییها به برجام تاکنون تقریبا صفر بوده و در همین حال با ادعای حمایت ایران از روسیه در جنگ اوکراین، اقدام به اعمال تحریمهای بیشتر علیه کشورمان کردهاند. بنابراین ایران اکنون میتواند طیف گستردهای از واکنشهای متناسب با اهداف اروپاییها را رو کند از جمله به کارگیری سانتریفیوژهای جدید و افزایش غنیسازی به سطح 90 درصد و حتی خروج از NPT (پیمان منع اشاعه هستهای). واکنشهای ایران میتواند حتی فراهستهای باشد که عدم رعایت ملاحظات اروپاییها در بحث برد موشکی ایران یکی از آنهاست. در واقع به نسبت اینکه اروپا تا چه حد وارد عرصه خصومتورزی شود، ایران میتواند بستهای از گزینههای تقابلی بیشتر را وارد صحنه بازی کند. در همین ارتباط کمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی در مصاحبه چندی قبل خود با شبکه خبری المیادین تصریح کرد که اگر ایران تهدید وجودی شود، دکترین نظامی خود را تغییر خواهد داد. وی تاکید کرده بود که ایران الان توانایی لازم را برای کل فرآیند سلاح هستهای دارد و فقط فتوای رهبری هست که این را [فعلا] ممنوع کرده است. خزاری در همان مصاحبه با اشاره به «مبرهن» بودن توان موشکی ایران و اینکه ایران در مسأله برد موشکها تا به حال حساسیت غربیها و اروپاییها را لحاظ میکرد هشدار داد: وقتی آنها حساسیتهای ما را لحاظ نمیکنند، به خصوص در مورد تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران، دیگر دلیل ندارد که ما حساسیت آنها را بخواهیم در نظر بگیریم؛ بنابراین احتمال اینکه برد موشکی ایران توسعه پیدا کند و بیشتر شود، هست.
مقاومت حداکثری در برابر فشار حداکثری
درهمین حال مجید تختروانچی، معاون سیاسی وزیر خارجه ایران در مصاحبه با روزنامه انگلیسی فایننشالتایمز با بیان اینکه تهدید و ارعاب در (رفع) بنبست دیرینه ایران و غرب بر سر برنامه هستهای تهران بیاثر خواهد بود، گفت: «فشار حداکثری با مقاومت حداکثری روبهرو خواهد شد.» وی ادامه داد: برجام هنوز میتواند مبنای مذاکرات بوده و با بهروزرسانی واقعیتهای جدید را منعکس کند. بارها اعلام کردهایم که اگر طرفهای دیگر عمل به تعهدات خود را از سر بگیرند، ما نیز مایلیم چنین کنیم.وی افزود: همانطور که (با آن توافق) ثابت کردیم، ما طرفدار مذاکرات هستیم. اما چه کسی در گذشته مذاکرات را به شکست کشاند؟ دولت ترامپ بود که حاضر به مذاکره نبود.
آسانترین راه؛ تعامل دیپلماتیک
تحولات روزهای گذشته نشان میدهد ظاهرا اروپاییها از گذشته درس نگرفتهاند و درحال انتخاب راه سخت هستند.این در حالی است که ایران نشان داده همواره آماده تعامل و مذاکره است و اگر اروپاییها واقعا صادق باشند راحتترین راه، مسیر دیپلماتیک است.این موضوعی است که تحلیلگران غربی نیز به آن اذعان دارند.درهمین زمینه ساموئل هیکی از اندیشکده آمریکایی «مرکز کنترل تسلیحات و عدم اشاعه» در گفتوگو با خبرگزاری فرانسه به بازدید اخیر گروسی از دو تاسیسات فردو و نطنز در ایران اشاره کرده و نوشته بازدید از این دو مجموعه «هم به دلیل نظارت فنی و هم به دلایل نمادین» قابل توجه بود.هیکی افزود: «نطنز به عنوان تأسیسات اصلی غنیسازی اورانیوم ایران عمل میکند و فردو نیز برخی از پیشرفتهترین سانتریفیوژهای ایران را در خود جای داده است.»
وی همچنین خاطرنشان کرد که فردو «یکی از حساسترین سایتهای ایران به لحاظ بحث اشاعه است.» این کارشناس به خبرگزاری فرانسه گفت که ایران با اجازه دادن به گروسی برای بازدید از تاسیسات مذکور این پیام را مخابره میکند که «آسانترین دسترسی به این تأسیسات از طریق تعامل دیپلماتیک است.»
محمد زمانی - گروه سیاسی