اوکراین با شش موشک بالستیک آمریکایی به روسیه حمله کرد
جنگ جهانی سوم یا دیوانگی کامل
سرانجام اوکراین موشک‌های دوربرد آمریکایی را به روسیه پرتاب کرد و پیش‌بینی می‌شود دوره تازه‌ای از تنش‌ها فراتر از اوکراین و این‌بار با حضور غربی‌ها آغاز شود.رسانه‌های روسیه با اعلام این خبر تاکید کردند که اوکراین موشک‌های آمریکایی را به منطقه بریانسک روسیه شلیک کرده است.
وزارت دفاع روسیه در بیانیه‌ای در تلگرام با اشاره به این‌که اوکراین برای اولین‌بار موشک‌های ATACMS را که توسط آمریکا عرضه شده بود به سمت خاک روسیه شلیک کرده اعلام کرد: «اوکراین با شش موشک بالستیک به تأسیساتی در منطقه بریانسک حمله کرده است.» در این بیانیه آمده است: «براساس داده‌های تأیید شده، موشک‌های عملیاتی تاکتیکی ATACMS ساخت آمریکا مورد استفاده قرار گرفته است.» وزارت دفاع روسیه با بیان این‌که پدافند هوایی این کشور پنج موشک را ساقط و موشک دیگر را آسیب رساند، تصریح کرد: ترکش‌های آن روی قلمرو فنی یکی از تأسیسات نظامی در منطقه بریانسک سقوط کرد و باعث آتش‌سوزی شد اما تلفات و خسارات جانی نداشت. همزمان با پرتاب این موشک رهبر اوکراین در کانال تلگرامی خود گفت: «در لحظات تعیین‌کننده ما نباید به کسی در جهان اجازه دهیم که به ثبات کل کشور ما شک کند.» درهمین حال شبکه آمریکایی سی‌ان‌ان گزارش داد اوکراین پس از دریافت مجوز از سوی دولت جوبایدن، موشک‌های ATACMS آمریکایی را به منطقه روسی بریانسک شلیک کرده است.به دنبال این اقدام آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل درواکنش به این اخبار خواستار پرهیز از تشدید آتش درگیری میان روسیه و اوکراین شد و گفت: پیش از هر چیز، موضع ما کاملا روشن است، این‌که باید از تشدید مداوم جنگ در اوکراین اجتناب شود. مقامات روس نیز نسبت به پیامدهای استفاده اوکراین از تسلیحات غربی و آمریکایی علیه روسیه هشدار داده بودند و تاکید کردند که این کار،به منزله ورود غرب به درگیری است. دیمیتری پسکوف، سخنگوی کاخ ریاست‌جمهوری روسیه (کرملین)گفت که موضع مسکو درمورد حملات موشکی درعمق خاک روسیه با تجهیزات آمریکایی به وضوح توسط ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در ماه سپتامبر بیان شده است. به گفته پسکوف، این تصمیم نشان دهنده یک «دور جدید» تنش‌هاست.همچنین پیش‌تر وزارت امور خارجه روسیه هشداری جدی به آمریکا و متحدانش صادر و اعلام کرد که هرگونه استفاده از موشک‌های دوربرد توسط کی‌یف برای حمله به عمق خاک روسیه به معنای «مشارکت مستقیم» قدرت‌های غربی در این درگیری است. ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه خاطر نشان کرد؛ هرگونه اقدامی از این دست ماهیت و بنیان درگیری را به طور اساسی تغییر خواهد داد.
مجوز جنگ جهانی سوم
بسیاری از تحلیلگران این اقدام بایدن را صدور مجوز برای ورود به جنگ جهانی سوم دانستند و تاکید دارند این مجوز دینامیک جنگ روسیه و اوکراین را تغییر دهد.با این موشک‌ها، تقریبا ۲۴۵ هدف نظامی و پارلمانی، از جمله ۱۶ پایگاه هوایی روسیه در تیررس اوکراین قرار می‌گیرد.در همین حال توماس فاسی، روزنامه‌نگار آمریکایی در شبکه اجتماعی ایکس گفت: جو بایدن، رئیس‌جمهور کنونی آمریکا با جاه‌طلبی‌های خود عملا اوکراین را وارد یک جنگ هسته‌ای کرده است. وی تأکید کرد: «تصمیم بایدن برای اجازه دادن به اوکراین برای استفاده از تسلیحات ناتو و حمله به عمق روسیه، دیوانگی کامل است.»
از سوی دیگر یک مقام آمریکایی ناشناس به سی‌ان‌ان گفت، واشنگتن با برداشتن محدودیت‌ها در استفاده از ATACMS انتظار دارد مانع از بازگرداندن کنترل کامل روسیه بر منطقه کورسک شود، زیرا این منطقه می‌تواند به یکی از «نقاط‌چانه‌زنی» کی‌یف در مذاکرات احتمالی صلح تبدیل شود. از سوی دیگر این امر سیگنالی را به مقامات کره‌شمالی ارسال می‌کنند که دیگر نباید پرسنل نظامی به روسیه بفرستند.با این حال جک سالیوان، دستیار رئیس‌جمهور آمریکا در امور امنیت ملی در این‌باره گفت که او مجوز رسمی واشنگتن برای استفاده از موشک‌های بالستیک تاکتیکی ATACMS برای حملات به عمق فدراسیون روسیه را به‌عنوان مشارکت مستقیم آمریکا در درگیری اوکراین تلقی نمی‌کند.به گفته سالیوان،مجوزی که به کی‌یف برای انجام این حملات داده شده، تنها ادامه سیاستی است که واشنگتن درابتدا دقبال اوکراین دنبال کرد. دیمیتری مدودف، معاون رئیس شورای امنیت روسیه نیز هشدار داد که این حمله ومجوز می‌تواند عواقب جدی داشته باشد.وی تاکید کرد که در این مورد مسکو حق دارد با سلاح‌های کشتار جمعی علیه کی‌یف و تأسیسات اصلی ناتو مقابله به‌مثل کند. مدودف خاطرنشان کرد: «این در حال حاضر جنگ جهانی سوم است.»
مشخصات موشک‌های ATACMS
ATACMS مخفف Army TACtical Missile System به معنای سامانه موشکی تاکتیکی ارتش است. ATACMS یک موشک بالستیک تاکتیکی با سوخت جامد ازکلاس«سطح به سطح»به طول 96.3متر است که ازسال1991 توسط ارتش آمریکا استفاده می‌شود و ساخت شرکت لاکهید مارتین است.در طول سال‌ها، این موشک چندین بارارتقا یافته و امروزه انواع مختلفی در خدمت وجود دارد که در محدوده استفاده و تجهیزات جنگی متفاوت هستند.حداکثر برد شلیک این موشک از140تا 310 کیلومتر است و برای پرتاب این موشک‌ها ازپرتابگرهایM142 HIMARS وM270 MLRS استفاده می‌شود.درهمین حال ولادیسلاو شوریگین، کارشناس نظامی به ایزوستیا گفت: تمام سیستم‌های مدرن دفاع هوایی روسیه علیه موشک‌های ارائه‌شده به نیروهای مسلح اوکراین به‌خوبی عمل می‌کنند.
دکترین هسته‌ای پوتین
پیش از این ولادیمیر پوتین گفت که استفاده از تسلیحات دوربرد غربی برای حمله به عمق خاک روسیه «به این معناست که کشورهای ناتو، آمریکا و کشورهای اروپایی در حال جنگ با روسیه هستند.»
همزمان با این اقدام، پوتین تغییر دکترین جدید هسته‌ای روسیه را تأیید کرد و حالا نگرانی‌ها در این زمینه بیش از پیش افزایش یافته است.سایت راسیسکایا گازیتا در این‌باره نوشت: دکترین هسته‌ای روسیه سند اساسی در زمینه استفاده از سلاح‌های هسته‌ای است.عنوان رسمی این سند «مبانی سیاست دولتی فدراسیون روسیه در زمینه بازدارندگی هسته‌ای» است و دیدگاه‌های رسمی رهبری روسیه در مورد ماهیت بازدارندگی هسته‌ای، تهدیدات اصلی امنیت روسیه و شرایط استفاده این کشور از زرادخانه هسته‌ای خود را منعکس می‌کند.
در بخشی از این دکترین و تمام نسخه‌های قبلی دکترین نظامی روسیه استفاده از سلاح هسته‌ای توسط مسکو را به‌عنوان پاسخی به تهاجم هسته‌ای علیه این کشور یا متحدانش پیش‌بینی کرده‌اند.درعین حال براساس سند2024، روسیه تجاوز یک کشور غیرهسته‌ای با حمایت یک کشور هسته‌ای را یک «حمله مشترک»می‌داند وتاکید دارد: «دریافت اطلاعات موثق در مورد پرتاب گسترده سلاح‌های هوایی شتکل(هواپیماهای استراتژیک و تاکتیکی، موشک‌های کروز، بدون سرنشین، مافوق صوت و...) و عبور آنها از مرز دولتی فدراسیون روسیه شامل بهره‌‌گیری از این سلاح‌‌ها می‌شود.
روند جنگ چگونه خواهد شد؟
اما بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که گرچه حمله به روسیه با استفاده از موشک‌های آمریکایی و غربی موجب افزایش تنش‌ها می‌شود، به‌کار‌‌گیری این تسلیحات علیه مسکو تأثیر چندانی در میدان نبرد با کی‌یف نخواهد داشت، چراکه واشنگتن پس از ماه‌ها تعلل اجازه استفاده از موشک‌های ATACMS را به اوکراین داده و به‌علاوه تعداد موشک‌هایی که در اختیار کی‌یف قرار می‌گیرد به اندازه‌ای نیست که بتواند روند جنگ را تغییر دهد. درعین حال برخی نیز بر این باورند که روسیه این حمله را به گونه‌ای فراتر از اوکراین تلافی می‌کند. اکونومیست به نقل از مقامات غربی می‌نویسد که روسیه ممکن است موشک‌های پیشرفته‌ای را در اختیار گروه شورشی یمن انصارا...قراردهدکه به کشتی‌های تجاری وجنگی در دریای سرخ حمله کند. طرفداران این نشریه معتقدند که چنین اقدامی «تشدید افقی» درگیری خواهد بود، یعنی فراتر از مرزهای اوکراین خواهد رفت.
کتایون مافی - گروه بین‌الملل
مجوز جنگ جهانی سوم
بسیاری از تحلیلگران این اقدام بایدن را صدور مجوز برای ورود به جنگ جهانی سوم دانستند و تاکید دارند این مجوز دینامیک جنگ روسیه و اوکراین را تغییر دهد.با این موشک‌ها، تقریبا ۲۴۵ هدف نظامی و پارلمانی، از جمله ۱۶ پایگاه هوایی روسیه در تیررس اوکراین قرار می‌گیرد.در همین حال توماس فاسی، روزنامه‌نگار آمریکایی در شبکه اجتماعی ایکس گفت: جو بایدن، رئیس‌جمهور کنونی آمریکا با جاه‌طلبی‌های خود عملا اوکراین را وارد یک جنگ هسته‌ای کرده است. وی تأکید کرد: «تصمیم بایدن برای اجازه دادن به اوکراین برای استفاده از تسلیحات ناتو و حمله به عمق روسیه، دیوانگی کامل است.»
از سوی دیگر یک مقام آمریکایی ناشناس به سی‌ان‌ان گفت، واشنگتن با برداشتن محدودیت‌ها در استفاده از ATACMS انتظار دارد مانع از بازگرداندن کنترل کامل روسیه بر منطقه کورسک شود، زیرا این منطقه می‌تواند به یکی از «نقاط‌چانه‌زنی» کی‌یف در مذاکرات احتمالی صلح تبدیل شود. از سوی دیگر این امر سیگنالی را به مقامات کره‌شمالی ارسال می‌کنند که دیگر نباید پرسنل نظامی به روسیه بفرستند.با این حال جک سالیوان، دستیار رئیس‌جمهور آمریکا در امور امنیت ملی در این‌باره گفت که او مجوز رسمی واشنگتن برای استفاده از موشک‌های بالستیک تاکتیکی ATACMS برای حملات به عمق فدراسیون روسیه را به‌عنوان مشارکت مستقیم آمریکا در درگیری اوکراین تلقی نمی‌کند.به گفته سالیوان،مجوزی که به کی‌یف برای انجام این حملات داده شده، تنها ادامه سیاستی است که واشنگتن درابتدا دقبال اوکراین دنبال کرد. دیمیتری مدودف، معاون رئیس شورای امنیت روسیه نیز هشدار داد که این حمله ومجوز می‌تواند عواقب جدی داشته باشد.وی تاکید کرد که در این مورد مسکو حق دارد با سلاح‌های کشتار جمعی علیه کی‌یف و تأسیسات اصلی ناتو مقابله به‌مثل کند. مدودف خاطرنشان کرد: «این در حال حاضر جنگ جهانی سوم است.»
مشخصات موشک‌های ATACMS
ATACMS مخفف Army TACtical Missile System به معنای سامانه موشکی تاکتیکی ارتش است. ATACMS یک موشک بالستیک تاکتیکی با سوخت جامد ازکلاس«سطح به سطح»به طول 96.3متر است که ازسال1991 توسط ارتش آمریکا استفاده می‌شود و ساخت شرکت لاکهید مارتین است.در طول سال‌ها، این موشک چندین بارارتقا یافته و امروزه انواع مختلفی در خدمت وجود دارد که در محدوده استفاده و تجهیزات جنگی متفاوت هستند.حداکثر برد شلیک این موشک از140تا 310 کیلومتر است و برای پرتاب این موشک‌ها ازپرتابگرهایM142 HIMARS وM270 MLRS استفاده می‌شود.درهمین حال ولادیسلاو شوریگین، کارشناس نظامی به ایزوستیا گفت: تمام سیستم‌های مدرن دفاع هوایی روسیه علیه موشک‌های ارائه‌شده به نیروهای مسلح اوکراین به‌خوبی عمل می‌کنند.
دکترین هسته‌ای پوتین
پیش از این ولادیمیر پوتین گفت که استفاده از تسلیحات دوربرد غربی برای حمله به عمق خاک روسیه «به این معناست که کشورهای ناتو، آمریکا و کشورهای اروپایی در حال جنگ با روسیه هستند.»
همزمان با این اقدام، پوتین تغییر دکترین جدید هسته‌ای روسیه را تأیید کرد و حالا نگرانی‌ها در این زمینه بیش از پیش افزایش یافته است.سایت راسیسکایا گازیتا در این‌باره نوشت: دکترین هسته‌ای روسیه سند اساسی در زمینه استفاده از سلاح‌های هسته‌ای است.عنوان رسمی این سند «مبانی سیاست دولتی فدراسیون روسیه در زمینه بازدارندگی هسته‌ای» است و دیدگاه‌های رسمی رهبری روسیه در مورد ماهیت بازدارندگی هسته‌ای، تهدیدات اصلی امنیت روسیه و شرایط استفاده این کشور از زرادخانه هسته‌ای خود را منعکس می‌کند.
در بخشی از این دکترین و تمام نسخه‌های قبلی دکترین نظامی روسیه استفاده از سلاح هسته‌ای توسط مسکو را به‌عنوان پاسخی به تهاجم هسته‌ای علیه این کشور یا متحدانش پیش‌بینی کرده‌اند.درعین حال براساس سند2024، روسیه تجاوز یک کشور غیرهسته‌ای با حمایت یک کشور هسته‌ای را یک «حمله مشترک»می‌داند وتاکید دارد: «دریافت اطلاعات موثق در مورد پرتاب گسترده سلاح‌های هوایی شتکل(هواپیماهای استراتژیک و تاکتیکی، موشک‌های کروز، بدون سرنشین، مافوق صوت و...) و عبور آنها از مرز دولتی فدراسیون روسیه شامل بهره‌‌گیری از این سلاح‌‌ها می‌شود.
روند جنگ چگونه خواهد شد؟
اما بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که گرچه حمله به روسیه با استفاده از موشک‌های آمریکایی و غربی موجب افزایش تنش‌ها می‌شود، به‌کار‌‌گیری این تسلیحات علیه مسکو تأثیر چندانی در میدان نبرد با کی‌یف نخواهد داشت، چراکه واشنگتن پس از ماه‌ها تعلل اجازه استفاده از موشک‌های ATACMS را به اوکراین داده و به‌علاوه تعداد موشک‌هایی که در اختیار کی‌یف قرار می‌گیرد به اندازه‌ای نیست که بتواند روند جنگ را تغییر دهد. درعین حال برخی نیز بر این باورند که روسیه این حمله را به گونه‌ای فراتر از اوکراین تلافی می‌کند. اکونومیست به نقل از مقامات غربی می‌نویسد که روسیه ممکن است موشک‌های پیشرفته‌ای را در اختیار گروه شورشی یمن انصارا...قراردهدکه به کشتی‌های تجاری وجنگی در دریای سرخ حمله کند. طرفداران این نشریه معتقدند که چنین اقدامی «تشدید افقی» درگیری خواهد بود، یعنی فراتر از مرزهای اوکراین خواهد رفت.
کتایون مافی - گروه بین‌الملل