نکات مصرف مکمل سبز که این روزها درباره‌اش زیاد می‌شنویم
ازمزه «کلروفیل» خوش‌تان می‌آید؟ تعجب نکنید! ما هر روز مقدار زیادی کلروفیل همراه همین وعده‌های غذایی معمولی مصرف می‌کنیم؛ همراه خورشت آلواسفناج، بورانی اسفناج، سبزی‌خوردن، سالاد کلم، کاهو و... کلروفیل، رنگدانه سبزرنگ گیاهان است.
این رنگدانه از آنتی‌اکسیدان‌های خوب برای جلوگیری از تاثیر رادیکال‌های آزاد در بدن- عامل ایجاد سرطان - است اما به‌تازگی به این رنگدانه توجه بیشتری شده و نوع مایع آن برای کاهش وزن، شادابی پوست و... تجویز می‌شود. طبیعی است که هر پیشنهادی، نکته‌های مثبت و منفی‌ای دارد که می‌خواهیم از نگاه چند سایت علمی معتبر به آن بپردازیم.
بعضی مطالعات نشان می‌دهد که کلروفیل می‌تواند به بهبود کیفیت پوست و کاهش و کنترل وزن کمک کرده، از سوی دیگر خطر ابتلا به بعضی از انواع سرطان را کاهش دهد. منبع طبیعی این رنگدانه، گیاهان و به‌ویژه گیاهان سبزرنگ است و هرچه رنگ گیاه سبز تیره‌تر باشد، میزان کلروفیل موجود در آن بالاتر است. این رنگدانه علاوه‌بر این‌که به تنهایی آنتی‌اکسیدان بسیار خوبی است، می‌تواند برخی ویتامین‌ها و املاح موردنیاز بدن را هم تامین کنید. بعضی از پژوهش‌ها نشان می‌دهد که کلروفیل دارای ساختاری ناپایدار بوده و به‌سرعت در بدن تجزیه و مصرف می‌شود. بنابراین درصورت نیاز به تاثیر ویژه آن باید به شکل مکمل، به صورت کلروفیل مایع مصرف شود.
مکمل‌ها، ترکیب اضافه دارد
بین آنچه به‌عنوان کلروفیل، به شکل طبیعی با مصرف میوه‌ها و سبزی‌ها دریافت می‌کنیم با آنچه به شکل مکمل کلروفیل مصرف می‌کنیم، تفاوت‌هایی وجود دارد. مکمل‌های کلروفیل درواقع «کلروفیلین» هستند. این ماده به جای منیزیم، حاوی مس است. به همین دلیل با مصرف کلروفیلین، میزان مس در خون افزایش پیدا می‌کند. خواص کلروفیلین مشابه با کلروفیل است. مصرف این مکمل باعث تحریک سیستم ایمنی بدن، از بین بردن قارچ‌های احتمالی موجود در بدن، سم‌زدایی از خون، پاک‌سازی روده‌ها، از بین بردن بوی بد دهان، افزایش سطح انرژی بدن و پیشگیری از ابتلا به بعضی از انواع سرطان‌ها می‌شود. البته که تایید همه این موارد، نیاز به بررسی بیشتر دارد. بنابراین بهتر است برای انتخاب مصرف یا مصرف نکردن مکمل کلروفیل، ابتدا فواید و سپس مضرات مصرف آن را بدانیم.
چرا مکمل کلروفیل؟
مکمل کلروفیلین دارای ویژگی‌هایی متعددی است:
پوست: مکمل کلروفیلین دارای خاصیت ضدالتهابی بوده ودرنتیجه به کاهش التهاب‌های پوستی، درمان زخم‌ها وازبین بردن عفونت‌های باکتریایی پوست کمک می‌کند.بعضی ازپمادهای مورد استفاده برای درمان بیماری‌های پوستی نیزحاوی ترکیب پاپائین- اوره- کلروفیلین هستند.استفاده ازمحلول‌های حاوی کلروفیلین به درمان آکنه نیزکمک وروندپیری‌پوست‌رانیزکند می‌کنند.
خون: اگرچه دریافت کلروفیل به تنهایی نمی‌تواند اختلالات خونی را برطرف و اقدامات درمانی رامتوقف کنداما مصرف میزان مناسب جوانه گندم (حاوی 70 درصد کلروفیل) در عده‌ای از افراد مبتلا به تالاسمی- نوعی بیماری خونی- عامل اثرگذاری در کمک به درمان بیماری و تخفیف عوارض آن بود. ایجاد گلبول‌های قرمز در افراد مبتلا به فقر آهن از دیگر ویژگی‌های مصرف کلروفیل است.
سم‌زدایی و کنترل سرطان: نخستین بررسی در سال 2018 روی سلول‌های لوزالمعده آغاز شد. بررسی موش‌های مبتلا به سرطان نشان داد که مصرف روزانه کلروفیل مایع باعث کاهش چشمگیر اندازه تومورهای موجود در موش‌های آلوده با سلول‌های سرطانی انسانی می‌شود. از سوی دیگر بررسی وضعیت سلامتی افرادی که روزانه از مقدار کافی اسفناج، جعفری و کاهو استفاده می‌کردند، نشان داد که کلروفیل و خاصیت آنتی‌اکسیدانی آن باعث حفظ سلامتی روده‌ها و جلوگیری از ابتلا به سرطان این عضو می‌شود. بخش دیگری از پژوهش‌های انجام‌شده در سال 2023 میلادی نشان داد که دریافت میزان مناسب کلروفیل می‌تواند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ، کبد، لوزالمعده و ریه‌ها را کاهش دهد. براساس نظر مرکز سرطان‌شناسی MD Anderson، رعایت رژیم غذایی متنوع و حاوی سبزی‌های مختلف با افزایش عملکرد سیستم ایمنی بدن می‌تواند خطر ابتلا به بسیاری از انواع سرطان‌ها را کاهش دهد.
کاهش وزن: از ادعاهای اخیر مطرح‌شده درباره مصرف کلروفیل مایع، کمک به کاهش و کنترل وزن است. نخستین بررسی در سال 2014 میلادی روی 38 داوطلب زن انجام شد. نتیجه این بررسی نشان داد، آنهایی که یک بار در روز از مکمل غشای مایع سبز استفاده می‌کردند، نسبت به آنهایی که این مکمل را استفاده نمی‌کردند، وزن‌شان کاهش یافت. از سوی دیگر این مکمل باعث کاهش میزان کلسترول بد خون می‌شود. کلروفیل با کمک به کاهش اسیدهای چرب توسط روده، میزان چربی‌ها را نیز کاهش می‌دهد و همین مسأله باعث کاهش وزن می‌شود.
بوی خوش: کلروفیلین از دهه 1940 میلادی برای از بین بردن بوهای نامطلوب استفاده می‌شد. جدیدترین بررسی در افراد مبتلا به «تری متیل آمینوری» - باعث بوی ماهی می‌شود - نشان می‌دهد که مصرف کلروفیلین به میزان قابل‌توجهی میزان «تری اتیل آمین» را کاهش داده و بوی نامطلوب بدن را کاهش می‌دهد. درباره درمان بوی بد دهان نیز نتایج مثبتی به دست آمده است.
نکات منفی مصرف کلروفیل
مانند هر دارو، مکمل یا هر خوراکی دیگری، مکمل کلروفیلین نیز می‌تواند مشکلاتی برای بدن داشته باشد. گزارش از مسمومیت ناشی از مصرف کلروفیل طبیعی گیاهان و کلروفیلین مایع به صورت مکمل، مشاهده نشده است. به این معنی که ترکیبات این مکمل‌ها سمی نیست اما مصرف‌شان می‌تواند عوارضی شامل مشکلات گوارشی، اسهال، مدفوع سبز، زرد یا سیاه‌رنگ ایجاد کند. این عوارض را نباید با مشکلات گوارشی به‌ویژه خونریزی دستگاه گواش اشتباه گرفت. درصورت استفاده موضعی از کلروفیلین، ممکن است خارش یا سوزش دیده شود. از آنجا که عوارض مصرف آن به‌طور دقیق درباره زنان در دوره‌های بارداری و شیردهی به نوزاد مورد بررسی قرار نگرفته، بهتر است پیش از مصرف مکمل کلروفیلین در این دوره‌ها، با پزشک مشورت شود. از سوی دیگر در صورتی که به بیماری یا عارضه خاصی دچار هستید، پیش از مصرف این مکمل حتما با پزشک خود مشورت کنید.
روش‌های تهیه
پس از مشورت با پزشک یا متخصص تغذیه، بهترین گزینه برای خرید این مکمل‌ها، داروخانه است. مکمل کلروفیلین- بسته به نحوه و شیوه مصرف- به صورت قرص، اسپری، مایع (به صورت ساشه یا شکل‌های دیگر) و پماد در دسترس است. براساس اعلام دانشگاه اورگان، میانگین دز مصرف روزانه کلروفیلین 100 تا 300 میلی‌گرم است که باید در سه دز در روز تقسیم شود. انواع مایع آن را می‌توان به آب، آبمیوه، ماست یا سالاد اضافه کرد.
اگر طبیعی بخواهید
بعضی افراد ترجیح می‌دهند و بعضی دیگر به هر دلیل نمی‌خواهند یا نمی‌توانند از مکمل کلروفیل استفاده کنند اما منابع طبیعی دریافت کلروفیل، همیشه هست. انواع میوه و سبزی، به‌ویژه جوانه گندم، جعفری، کلم بروکلی، جوانه ماش، لوبیاسبز، اسفناج، جعفری، نخودفرنگی، تره‌فرنگی و پسته خام از منابع اصلی کلروفیل است. برای مثال یک فنجان اسفناج خام، حاوی24 میلی‌گرم وهرفنجان جعفری خام حاوی 19میلی‌گرم کلروفیل است. اگر این دو سبزی را کوبیده، با آب مخلوط کرده و از صافی رد کنید، کلروفیل مایع به دست خواهد آمد. دیگر سبزیجات به طور متوسط 4 تا 15میلی‌گرم در هر فنجان، کلروفیل دارد.
منابع: healthline.com / webmd.com
مهتاب خسروشاهی - گروه دانش
بعضی مطالعات نشان می‌دهد که کلروفیل می‌تواند به بهبود کیفیت پوست و کاهش و کنترل وزن کمک کرده، از سوی دیگر خطر ابتلا به بعضی از انواع سرطان را کاهش دهد. منبع طبیعی این رنگدانه، گیاهان و به‌ویژه گیاهان سبزرنگ است و هرچه رنگ گیاه سبز تیره‌تر باشد، میزان کلروفیل موجود در آن بالاتر است. این رنگدانه علاوه‌بر این‌که به تنهایی آنتی‌اکسیدان بسیار خوبی است، می‌تواند برخی ویتامین‌ها و املاح موردنیاز بدن را هم تامین کنید. بعضی از پژوهش‌ها نشان می‌دهد که کلروفیل دارای ساختاری ناپایدار بوده و به‌سرعت در بدن تجزیه و مصرف می‌شود. بنابراین درصورت نیاز به تاثیر ویژه آن باید به شکل مکمل، به صورت کلروفیل مایع مصرف شود.
مکمل‌ها، ترکیب اضافه دارد
بین آنچه به‌عنوان کلروفیل، به شکل طبیعی با مصرف میوه‌ها و سبزی‌ها دریافت می‌کنیم با آنچه به شکل مکمل کلروفیل مصرف می‌کنیم، تفاوت‌هایی وجود دارد. مکمل‌های کلروفیل درواقع «کلروفیلین» هستند. این ماده به جای منیزیم، حاوی مس است. به همین دلیل با مصرف کلروفیلین، میزان مس در خون افزایش پیدا می‌کند. خواص کلروفیلین مشابه با کلروفیل است. مصرف این مکمل باعث تحریک سیستم ایمنی بدن، از بین بردن قارچ‌های احتمالی موجود در بدن، سم‌زدایی از خون، پاک‌سازی روده‌ها، از بین بردن بوی بد دهان، افزایش سطح انرژی بدن و پیشگیری از ابتلا به بعضی از انواع سرطان‌ها می‌شود. البته که تایید همه این موارد، نیاز به بررسی بیشتر دارد. بنابراین بهتر است برای انتخاب مصرف یا مصرف نکردن مکمل کلروفیل، ابتدا فواید و سپس مضرات مصرف آن را بدانیم.
چرا مکمل کلروفیل؟
مکمل کلروفیلین دارای ویژگی‌هایی متعددی است:
پوست: مکمل کلروفیلین دارای خاصیت ضدالتهابی بوده ودرنتیجه به کاهش التهاب‌های پوستی، درمان زخم‌ها وازبین بردن عفونت‌های باکتریایی پوست کمک می‌کند.بعضی ازپمادهای مورد استفاده برای درمان بیماری‌های پوستی نیزحاوی ترکیب پاپائین- اوره- کلروفیلین هستند.استفاده ازمحلول‌های حاوی کلروفیلین به درمان آکنه نیزکمک وروندپیری‌پوست‌رانیزکند می‌کنند.
خون: اگرچه دریافت کلروفیل به تنهایی نمی‌تواند اختلالات خونی را برطرف و اقدامات درمانی رامتوقف کنداما مصرف میزان مناسب جوانه گندم (حاوی 70 درصد کلروفیل) در عده‌ای از افراد مبتلا به تالاسمی- نوعی بیماری خونی- عامل اثرگذاری در کمک به درمان بیماری و تخفیف عوارض آن بود. ایجاد گلبول‌های قرمز در افراد مبتلا به فقر آهن از دیگر ویژگی‌های مصرف کلروفیل است.
سم‌زدایی و کنترل سرطان: نخستین بررسی در سال 2018 روی سلول‌های لوزالمعده آغاز شد. بررسی موش‌های مبتلا به سرطان نشان داد که مصرف روزانه کلروفیل مایع باعث کاهش چشمگیر اندازه تومورهای موجود در موش‌های آلوده با سلول‌های سرطانی انسانی می‌شود. از سوی دیگر بررسی وضعیت سلامتی افرادی که روزانه از مقدار کافی اسفناج، جعفری و کاهو استفاده می‌کردند، نشان داد که کلروفیل و خاصیت آنتی‌اکسیدانی آن باعث حفظ سلامتی روده‌ها و جلوگیری از ابتلا به سرطان این عضو می‌شود. بخش دیگری از پژوهش‌های انجام‌شده در سال 2023 میلادی نشان داد که دریافت میزان مناسب کلروفیل می‌تواند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ، کبد، لوزالمعده و ریه‌ها را کاهش دهد. براساس نظر مرکز سرطان‌شناسی MD Anderson، رعایت رژیم غذایی متنوع و حاوی سبزی‌های مختلف با افزایش عملکرد سیستم ایمنی بدن می‌تواند خطر ابتلا به بسیاری از انواع سرطان‌ها را کاهش دهد.
کاهش وزن: از ادعاهای اخیر مطرح‌شده درباره مصرف کلروفیل مایع، کمک به کاهش و کنترل وزن است. نخستین بررسی در سال 2014 میلادی روی 38 داوطلب زن انجام شد. نتیجه این بررسی نشان داد، آنهایی که یک بار در روز از مکمل غشای مایع سبز استفاده می‌کردند، نسبت به آنهایی که این مکمل را استفاده نمی‌کردند، وزن‌شان کاهش یافت. از سوی دیگر این مکمل باعث کاهش میزان کلسترول بد خون می‌شود. کلروفیل با کمک به کاهش اسیدهای چرب توسط روده، میزان چربی‌ها را نیز کاهش می‌دهد و همین مسأله باعث کاهش وزن می‌شود.
بوی خوش: کلروفیلین از دهه 1940 میلادی برای از بین بردن بوهای نامطلوب استفاده می‌شد. جدیدترین بررسی در افراد مبتلا به «تری متیل آمینوری» - باعث بوی ماهی می‌شود - نشان می‌دهد که مصرف کلروفیلین به میزان قابل‌توجهی میزان «تری اتیل آمین» را کاهش داده و بوی نامطلوب بدن را کاهش می‌دهد. درباره درمان بوی بد دهان نیز نتایج مثبتی به دست آمده است.
نکات منفی مصرف کلروفیل
مانند هر دارو، مکمل یا هر خوراکی دیگری، مکمل کلروفیلین نیز می‌تواند مشکلاتی برای بدن داشته باشد. گزارش از مسمومیت ناشی از مصرف کلروفیل طبیعی گیاهان و کلروفیلین مایع به صورت مکمل، مشاهده نشده است. به این معنی که ترکیبات این مکمل‌ها سمی نیست اما مصرف‌شان می‌تواند عوارضی شامل مشکلات گوارشی، اسهال، مدفوع سبز، زرد یا سیاه‌رنگ ایجاد کند. این عوارض را نباید با مشکلات گوارشی به‌ویژه خونریزی دستگاه گواش اشتباه گرفت. درصورت استفاده موضعی از کلروفیلین، ممکن است خارش یا سوزش دیده شود. از آنجا که عوارض مصرف آن به‌طور دقیق درباره زنان در دوره‌های بارداری و شیردهی به نوزاد مورد بررسی قرار نگرفته، بهتر است پیش از مصرف مکمل کلروفیلین در این دوره‌ها، با پزشک مشورت شود. از سوی دیگر در صورتی که به بیماری یا عارضه خاصی دچار هستید، پیش از مصرف این مکمل حتما با پزشک خود مشورت کنید.
روش‌های تهیه
پس از مشورت با پزشک یا متخصص تغذیه، بهترین گزینه برای خرید این مکمل‌ها، داروخانه است. مکمل کلروفیلین- بسته به نحوه و شیوه مصرف- به صورت قرص، اسپری، مایع (به صورت ساشه یا شکل‌های دیگر) و پماد در دسترس است. براساس اعلام دانشگاه اورگان، میانگین دز مصرف روزانه کلروفیلین 100 تا 300 میلی‌گرم است که باید در سه دز در روز تقسیم شود. انواع مایع آن را می‌توان به آب، آبمیوه، ماست یا سالاد اضافه کرد.
اگر طبیعی بخواهید
بعضی افراد ترجیح می‌دهند و بعضی دیگر به هر دلیل نمی‌خواهند یا نمی‌توانند از مکمل کلروفیل استفاده کنند اما منابع طبیعی دریافت کلروفیل، همیشه هست. انواع میوه و سبزی، به‌ویژه جوانه گندم، جعفری، کلم بروکلی، جوانه ماش، لوبیاسبز، اسفناج، جعفری، نخودفرنگی، تره‌فرنگی و پسته خام از منابع اصلی کلروفیل است. برای مثال یک فنجان اسفناج خام، حاوی24 میلی‌گرم وهرفنجان جعفری خام حاوی 19میلی‌گرم کلروفیل است. اگر این دو سبزی را کوبیده، با آب مخلوط کرده و از صافی رد کنید، کلروفیل مایع به دست خواهد آمد. دیگر سبزیجات به طور متوسط 4 تا 15میلی‌گرم در هر فنجان، کلروفیل دارد.
منابع: healthline.com / webmd.com
مهتاب خسروشاهی - گروه دانش