خودروهای خودران؛ لذت از مسیر تا مقصد
توسعه بهره‌مندی از اینترنت تا جایی پیش رفته که این روزها شاهد خودروهای خودران در اغلب کشورهای جهان هستیم. ما دهه شصتی‌ها با فلاپی، اینفرارد و بلوتوث سر و کار داشتیم و در آن زمان بر این باور بودیم که خیلی پیشرو هستیم. به این دلیل که از این موارد استفاده می‌کنیم اما این روزها شاهد هستیم که هوش مصنوعی، اینترنت اشیاء و موارد دیگری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
حتی نگاهی به روند اشتغال در یکی دو دهه اخیر، نشان می‌دهد کسب و کار در فضای اینترنتی آن‌قدر گسترده شده که برای آن اتحادیه و یک نهاد نظارتی مانند پلیس فتا درنظر گرفته شده است. در گذشته نفوذ اینترنت در خانواده‌ها به میزانی که این روزها مشاهده می‌کنیم، نبود اما بعد از شیوع ویروس کرونا، بهره‌مندی از این فناوری بیشتر شد. به این دلیل که افراد در قرنطینه بودند و امکان دید و بازدید وجود نداشت، استفاده ازپلتفرم‌های مختلف دربستر اینترنت گسترش پیدا کرد. با نفوذ اینترنت در خانواده‌ها، بهره‌برداری‌های مختلف ازآن دربخش‌های گوناگونی مورداستفاده قرارگرفت. دراین گزارش قصدداریم از خودروهای خودران بنویسیم. خودروهایی که بدون راننده هم خطاب می‌شود وبااستفاده ازهوش مصنوعی و اینترنت کار می‌کند. خودروهایی که از نظر ظاهری همانند خودروهای دیگر است اما نحوه کارکرد متفاوتی دارد.خودروهای خودران با استفاده از هوش مصنوعی، اینترنت اشیاء و داده‌های افراد کار می‌کند. داده‌هایی که می‌تواند امکانات رفاهی زیادی را برای افراد فراهم کند و باعث لذت بردن بیشتر از مسیر، قبل ازرسیدن به مقصد می‌شود.هرچند برای ما ایرانی‌ها خودروهای خودران،عجیب است و تاکنون تجربه رانندگی باآن رانداشته‌ایم امادربرخی کشورها مورداستفاده قرارگرفته است.اکنون برخی کارخانه‌های کامیون‌سازی نیز به ساخت این خودروها رو آورده‌اند که این موضوع موجب تسریع انتقال کالا می‌شود.بااین تفاسیر با توسعه خودروهای خودران درجهان، می‌توان شاهد آن بود که عواملی مانند تصادفات ناشی ازخواب‌آلودگی به حداقل برسد.ماشین‌های هوشمند درواقع خودروهایی است که با کمک گرفتن از اینترنت اشیا و فناوری‌های پیشرفته مثل GPS، دوربین،انواع سنسور‌ها و ارتباطات بدون‌سیم مجهز شده تا سطحی بی‌سابقه از راحتی و خودکارسازی را برای راننده فراهم کند.
1- امکانات و فضای داخلی
مبلمان داخل خودروهای خودران باخودروهای معمولی کمی متفاوت است.درخودروهای خودران یابهتراست بگوییم فراخودران، هر صندلی یک فضای کاملا شخصی برای افراد است. برخلاف خودروهای دیگر که اغلب امکانات در دسترس راننده قرار می‌گیرد، در این خودروها، امکانات متفاوت خواهد بود و تقریبا همه سرنشینان به صورت یکسان از آن بهره‌مند می‌شوند. در این فضا، استفاده از فناوری‌های پیشرفته مانند مانیتورهای قابل تنظیم و صدا، شرایط سفر را برای سرنشین راحت می‌کند. در خودروهای معمولی، افراد باید به فضای روبه‌رو توجه داشته باشند اما در این خودروها تنها بحث استراحت و لذت بردن از سفر در میان است. در اغلب خودروهای خودران، چند مانیتور با استفاده از سیستم صوتی خاص برای هر صندلی طراحی شده است. به این صورت که یک سرنشین می‌تواند به موسیقی گوش دهد و سرنشین دیگر مشغول تماشای فیلم باشد. نکته جالب توجه اینجاست که این خودورها به گونه‌ای طراحی شده که صدای هر صندلی با استفاده از تنظیمات تنها برای همان سرنشین قابل پخش است و صندلی کناری صدای آن را نمی‌شوند. همچنین یک محیط نورپردازی براساس سلیقه افراد در نظر گرفته شده تا آنها بتوانند در زمان استراحت یا انجام فعالیت، نور مورد نظرشان را تنظیم کنند. این فناوری در شیشه‌ها هم طراحی شده است و به سرنشین این اجازه را می‌دهد که بتواند مانع بروز نور به داخل خودرو شود تا مزاحمتی برای استراحت ایجاد نکند.
2- تجربه‌های فناوری
خودروهای خودران به فناوری‌های واقعیت مجازی (VR) و واقعیت افزوده (AR) مجهز شده که امکان ایجاد محیط‌های تعاملی و جذاب را برای مسافران فراهم می‌کند.اگربخواهیم به تعریف واقعیت مجازی بپردازیم،باید بگوییم که VR )Virtual reality) یک شبیه‌سازی کامپیوتری است که سعی دارد جهان یا واقعیتی جایگزین را برای انسان خلق کند. در اصل، این فناوری یک واقعیت تخیلی است که توسط رایانه تولید شده و تلاش دارد آن‌قدر به واقعیت نزدیک شود که تجربه سه‌بعدی واقعی را برای کاربر ایجاد کند. با استفاده از VR کاربر می‌تواند رویدادهایی را تجربه کند که ممکن است امتحان کردن آنها در دنیای واقعی دشوار یا کاملا تخیلی و غیرممکن باشد. AR یا واقعیت افزوده هم (Augmented Reality) ترکیبی عالی ازدنیای دیجیتال و دنیای واقعی برای ایجاد محیطی مصنوعی است که هدف آن،شبیه‌سازی محیط واقعی دردنیای دیجیتال است؛ به عبارت دیگر این فناوری صحنه‌ای ترکیبی را برای کاربر ایجاد می‌کند؛ برای مثال اگر گوشی تلفن هوشمند خود را در برابر یک نقشه ساختمان قرار دهید، این فناوری می‌تواند به شما کمک کند که طرح سه‌بعدی ساختمان را دیده و درکی از ساختمان ساخته‌شده براساس آن نقشه داشته باشید. درواقع این فناوری صحنه واقعی مشاهده‌شده توسط کاربر و صحنه مجازی تولیدشده توسط کامپیوتر را با یکدیگر ترکیب می‌کند. درواقع در طول سفر، مسافران می‌توانند به مکان‌های تاریخی مجازی سفر کنند یا از بازی‌های تعاملی بهره‌مند شوند.
3- تجربه یک سفر هوشمند
خودروهای خودران، که به عنوان ماشین‌های خودکار یا خودروهای مستقل نیز شناخته می‌شود، وسایل نقلیه‌ای است که می‌تواند بدون دخالت مستقیم انسان، محیط اطراف خود را درک کرده و به طور ایمن حرکت کند. این خودروها با استفاده از ترکیبی پیچیده از فناوری‌ها، شامل هوش مصنوعی، یادگیری ماشین، رادار، لیدار و سیستم‌های موقعیت‌یابی جهانی (GPS)، قادر به ناوبری در جاده‌هاست. این خودروها مجهز به سیستم‌های هوشمند بوده که قادربه انتخاب بهترین مسیر‌ها براساس شرایط ترافیک، آب وهوا وحتی ترجیحات مسافران است. به‌عنوان مثال، اگرمسافر به توقف در یک رستوران خاص یا مکان تفریحی تمایل دارد، خودرو می‌تواند برنامه‌ریزی‌های لازم را انجام دهدودر زمان‌های مناسب برای توقف‌های تفریحی یا خدماتی پیشنهاد مناسب ارائه دهد. این سیستم‌ها حتی می‌تواند به صورت پیشرفته‌ای به مسافران اطلاعات مربوط به زمان‌های اوج ترافیک و مسیر‌های جایگزین ارائه دهد. خودروهای متصل امروزه معمولا برای پردازش بارکاری خود به پردازش داخلی یا ابر متکی است.به عنوان مثال، سیستم‌های ناوبری می‌تواند تأخیر نسبتا بالایی را تحمل کرده و ممکن است در فضای ابری بهتر عمل کند.درمقابل، بارهای محاسباتی پیشگیری ازتصادف مانند سیستم‌های ترمز اضطراری خودکار(AEBS)به تأخیر بسیار کم و سطوح بالایی از قابلیت محاسباتی نیازدارند.درحال حاضراین پردازش درداخل خودروبه بهترین شکل انجام می‌شود.
4- جایگاه نرم‌افزار و سخت‌افزار در پردازش خودروهای خودران
در حالی که نرم‌افزار یک عامل کلیدی برای نوآوری است، آسیب‌پذیری‌هایی را بروز می‌دهد که می‌تواند پیامدهای پرهزینه‌ای برای OEMها داشته باشد و در نتیجه امنیت سایبری را در اولویت قرار دهد. در مجموع، زیرساخت 5G و لبه به طور بالقوه می‌تواند انعطاف‌پذیری بیشتری برای مدیریت رویدادهای امنیتی مرتبط با پیشگیری و واکنش ارائه دهد. بازیگران سخت‌افزار در زیست‌بوم پردازش در خودروی خودران می‌توانند از تخصص خود برای ارائه سکوها و خدمات نرم‌افزاری پیشرفته استفاده کنند. به عنوان مثال، انویدیا وارد بازار سیستم‌های پیشرفته کمک‌راننده (ADAS) شده و قابلیت‌های طراحی هوش مصنوعی سیستم روی تراشه خود را با طیف گسترده‌ای از نرم‌افزارهای ارائه‌شده تکمیل می‌کند. برخی از شرکت‌ها نیز در حال حرکت به لایه‌های مختلف پردازش در خودرو خودران هستند. هواوی را درنظر بگیرید که به طور سنتی یک ارائه‌دهنده تجهیزات شبکه و تولیدکننده تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی در لایه مصرف‌کننده وسازنده زیرساخت‌های لبه وابر بوده است. در حال حاضر، این شرکت لایه‌های مختلف فناوری خودرو، از جمله سیستم‌عامل پایه خودرو، سخت‌افزار الکتریک و الکترونیک خاص خودرو و سکوهای نرم‌افزاری وEV راهدف قرارداده است.در آینده، هوآوی ممکن است وسایل نقلیه،حسگرهای نظارت، رابط‌های انسان و ماشین، لایه‌های کاربردی، سرویس‌ها و سکوهای نرم‌افزاری را برای حوزه‌های لبه و ابر توسعه دهد.
5- اتصال به سایر دستگاه‌های هوشمند
خودروهای فراخودران می‌تواند با سایر دستگاه‌های هوشمند خانه و محیط کارهماهنگ شود.به طور مثال، مسافران می‌توانند در طول سفر به خانه یا محل کار خود، دسترسی داشته باشند و تغییرات محیطی را در خانه یا دفتر خود انجام دهند. این شامل تنظیم دما، نور و سایر سیستم‌های هوشمند در خانه است که می‌تواند به صورت خودکار باتوجه به زمان ورود مسافران به خانه یا محل کار انجام شود. خودروهای فراخودران از سیستم‌های تهویه مطبوع هوشمند، سیستم‌های ماساژ و حتی ربات‌های دستیار برخوردار است که به بهبود راحتی و سلامت مسافران کمک می‌کند. این ربات‌ها می‌تواند درطول سفر نیاز‌های مختلف مسافران را شناسایی و برآورده کند؛ از جمله ارائه نوشیدنی، غذا، یا حتی کمک درتنظیم وضعیت صندلی برای راحتی بیشتر. خانواده‌ها می‌توانند از امکانات آموزشی و تفریحی موجود در خودرو بهره‌مند شوند، مانند کلاس‌های زبان تعاملی برای کودکان یا بازی‌های آموزشی برای بزرگسالان. این برنامه‌ها می‌تواند به گونه‌ای طراحی شود که در عین سرگرمی، به یادگیری نیز کمک کند و باعث افزایش تجربه‌های آموزشی در حین سفر شود. این‌گونه خودروها می‌تواند برنامه‌های هنری و فرهنگی را ارائه دهد و مسافران در طول سفر می‌توانند به نمایش‌های هنری، کنسرت‌های موسیقی زنده یا سایر رویدادهای فرهنگی دسترسی پیدا کنند. این تجربه‌ها می‌تواند به‌صورت انتقال اطلاعات تصویری در خودرو ارائه شده، به مسافران این امکان را بدهد تا در حین سفر از سرگرمی‌های هنری لذت ببرند.
محمدحسین علی‌اکبری - سر دبیر
1- امکانات و فضای داخلی
مبلمان داخل خودروهای خودران باخودروهای معمولی کمی متفاوت است.درخودروهای خودران یابهتراست بگوییم فراخودران، هر صندلی یک فضای کاملا شخصی برای افراد است. برخلاف خودروهای دیگر که اغلب امکانات در دسترس راننده قرار می‌گیرد، در این خودروها، امکانات متفاوت خواهد بود و تقریبا همه سرنشینان به صورت یکسان از آن بهره‌مند می‌شوند. در این فضا، استفاده از فناوری‌های پیشرفته مانند مانیتورهای قابل تنظیم و صدا، شرایط سفر را برای سرنشین راحت می‌کند. در خودروهای معمولی، افراد باید به فضای روبه‌رو توجه داشته باشند اما در این خودروها تنها بحث استراحت و لذت بردن از سفر در میان است. در اغلب خودروهای خودران، چند مانیتور با استفاده از سیستم صوتی خاص برای هر صندلی طراحی شده است. به این صورت که یک سرنشین می‌تواند به موسیقی گوش دهد و سرنشین دیگر مشغول تماشای فیلم باشد. نکته جالب توجه اینجاست که این خودورها به گونه‌ای طراحی شده که صدای هر صندلی با استفاده از تنظیمات تنها برای همان سرنشین قابل پخش است و صندلی کناری صدای آن را نمی‌شوند. همچنین یک محیط نورپردازی براساس سلیقه افراد در نظر گرفته شده تا آنها بتوانند در زمان استراحت یا انجام فعالیت، نور مورد نظرشان را تنظیم کنند. این فناوری در شیشه‌ها هم طراحی شده است و به سرنشین این اجازه را می‌دهد که بتواند مانع بروز نور به داخل خودرو شود تا مزاحمتی برای استراحت ایجاد نکند.
2- تجربه‌های فناوری
خودروهای خودران به فناوری‌های واقعیت مجازی (VR) و واقعیت افزوده (AR) مجهز شده که امکان ایجاد محیط‌های تعاملی و جذاب را برای مسافران فراهم می‌کند.اگربخواهیم به تعریف واقعیت مجازی بپردازیم،باید بگوییم که VR )Virtual reality) یک شبیه‌سازی کامپیوتری است که سعی دارد جهان یا واقعیتی جایگزین را برای انسان خلق کند. در اصل، این فناوری یک واقعیت تخیلی است که توسط رایانه تولید شده و تلاش دارد آن‌قدر به واقعیت نزدیک شود که تجربه سه‌بعدی واقعی را برای کاربر ایجاد کند. با استفاده از VR کاربر می‌تواند رویدادهایی را تجربه کند که ممکن است امتحان کردن آنها در دنیای واقعی دشوار یا کاملا تخیلی و غیرممکن باشد. AR یا واقعیت افزوده هم (Augmented Reality) ترکیبی عالی ازدنیای دیجیتال و دنیای واقعی برای ایجاد محیطی مصنوعی است که هدف آن،شبیه‌سازی محیط واقعی دردنیای دیجیتال است؛ به عبارت دیگر این فناوری صحنه‌ای ترکیبی را برای کاربر ایجاد می‌کند؛ برای مثال اگر گوشی تلفن هوشمند خود را در برابر یک نقشه ساختمان قرار دهید، این فناوری می‌تواند به شما کمک کند که طرح سه‌بعدی ساختمان را دیده و درکی از ساختمان ساخته‌شده براساس آن نقشه داشته باشید. درواقع این فناوری صحنه واقعی مشاهده‌شده توسط کاربر و صحنه مجازی تولیدشده توسط کامپیوتر را با یکدیگر ترکیب می‌کند. درواقع در طول سفر، مسافران می‌توانند به مکان‌های تاریخی مجازی سفر کنند یا از بازی‌های تعاملی بهره‌مند شوند.
3- تجربه یک سفر هوشمند
خودروهای خودران، که به عنوان ماشین‌های خودکار یا خودروهای مستقل نیز شناخته می‌شود، وسایل نقلیه‌ای است که می‌تواند بدون دخالت مستقیم انسان، محیط اطراف خود را درک کرده و به طور ایمن حرکت کند. این خودروها با استفاده از ترکیبی پیچیده از فناوری‌ها، شامل هوش مصنوعی، یادگیری ماشین، رادار، لیدار و سیستم‌های موقعیت‌یابی جهانی (GPS)، قادر به ناوبری در جاده‌هاست. این خودروها مجهز به سیستم‌های هوشمند بوده که قادربه انتخاب بهترین مسیر‌ها براساس شرایط ترافیک، آب وهوا وحتی ترجیحات مسافران است. به‌عنوان مثال، اگرمسافر به توقف در یک رستوران خاص یا مکان تفریحی تمایل دارد، خودرو می‌تواند برنامه‌ریزی‌های لازم را انجام دهدودر زمان‌های مناسب برای توقف‌های تفریحی یا خدماتی پیشنهاد مناسب ارائه دهد. این سیستم‌ها حتی می‌تواند به صورت پیشرفته‌ای به مسافران اطلاعات مربوط به زمان‌های اوج ترافیک و مسیر‌های جایگزین ارائه دهد. خودروهای متصل امروزه معمولا برای پردازش بارکاری خود به پردازش داخلی یا ابر متکی است.به عنوان مثال، سیستم‌های ناوبری می‌تواند تأخیر نسبتا بالایی را تحمل کرده و ممکن است در فضای ابری بهتر عمل کند.درمقابل، بارهای محاسباتی پیشگیری ازتصادف مانند سیستم‌های ترمز اضطراری خودکار(AEBS)به تأخیر بسیار کم و سطوح بالایی از قابلیت محاسباتی نیازدارند.درحال حاضراین پردازش درداخل خودروبه بهترین شکل انجام می‌شود.
4- جایگاه نرم‌افزار و سخت‌افزار در پردازش خودروهای خودران
در حالی که نرم‌افزار یک عامل کلیدی برای نوآوری است، آسیب‌پذیری‌هایی را بروز می‌دهد که می‌تواند پیامدهای پرهزینه‌ای برای OEMها داشته باشد و در نتیجه امنیت سایبری را در اولویت قرار دهد. در مجموع، زیرساخت 5G و لبه به طور بالقوه می‌تواند انعطاف‌پذیری بیشتری برای مدیریت رویدادهای امنیتی مرتبط با پیشگیری و واکنش ارائه دهد. بازیگران سخت‌افزار در زیست‌بوم پردازش در خودروی خودران می‌توانند از تخصص خود برای ارائه سکوها و خدمات نرم‌افزاری پیشرفته استفاده کنند. به عنوان مثال، انویدیا وارد بازار سیستم‌های پیشرفته کمک‌راننده (ADAS) شده و قابلیت‌های طراحی هوش مصنوعی سیستم روی تراشه خود را با طیف گسترده‌ای از نرم‌افزارهای ارائه‌شده تکمیل می‌کند. برخی از شرکت‌ها نیز در حال حرکت به لایه‌های مختلف پردازش در خودرو خودران هستند. هواوی را درنظر بگیرید که به طور سنتی یک ارائه‌دهنده تجهیزات شبکه و تولیدکننده تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی در لایه مصرف‌کننده وسازنده زیرساخت‌های لبه وابر بوده است. در حال حاضر، این شرکت لایه‌های مختلف فناوری خودرو، از جمله سیستم‌عامل پایه خودرو، سخت‌افزار الکتریک و الکترونیک خاص خودرو و سکوهای نرم‌افزاری وEV راهدف قرارداده است.در آینده، هوآوی ممکن است وسایل نقلیه،حسگرهای نظارت، رابط‌های انسان و ماشین، لایه‌های کاربردی، سرویس‌ها و سکوهای نرم‌افزاری را برای حوزه‌های لبه و ابر توسعه دهد.
5- اتصال به سایر دستگاه‌های هوشمند
خودروهای فراخودران می‌تواند با سایر دستگاه‌های هوشمند خانه و محیط کارهماهنگ شود.به طور مثال، مسافران می‌توانند در طول سفر به خانه یا محل کار خود، دسترسی داشته باشند و تغییرات محیطی را در خانه یا دفتر خود انجام دهند. این شامل تنظیم دما، نور و سایر سیستم‌های هوشمند در خانه است که می‌تواند به صورت خودکار باتوجه به زمان ورود مسافران به خانه یا محل کار انجام شود. خودروهای فراخودران از سیستم‌های تهویه مطبوع هوشمند، سیستم‌های ماساژ و حتی ربات‌های دستیار برخوردار است که به بهبود راحتی و سلامت مسافران کمک می‌کند. این ربات‌ها می‌تواند درطول سفر نیاز‌های مختلف مسافران را شناسایی و برآورده کند؛ از جمله ارائه نوشیدنی، غذا، یا حتی کمک درتنظیم وضعیت صندلی برای راحتی بیشتر. خانواده‌ها می‌توانند از امکانات آموزشی و تفریحی موجود در خودرو بهره‌مند شوند، مانند کلاس‌های زبان تعاملی برای کودکان یا بازی‌های آموزشی برای بزرگسالان. این برنامه‌ها می‌تواند به گونه‌ای طراحی شود که در عین سرگرمی، به یادگیری نیز کمک کند و باعث افزایش تجربه‌های آموزشی در حین سفر شود. این‌گونه خودروها می‌تواند برنامه‌های هنری و فرهنگی را ارائه دهد و مسافران در طول سفر می‌توانند به نمایش‌های هنری، کنسرت‌های موسیقی زنده یا سایر رویدادهای فرهنگی دسترسی پیدا کنند. این تجربه‌ها می‌تواند به‌صورت انتقال اطلاعات تصویری در خودرو ارائه شده، به مسافران این امکان را بدهد تا در حین سفر از سرگرمی‌های هنری لذت ببرند.
محمدحسین علی‌اکبری - سر دبیر