نگاه حقوقی به نحوه بخشش ارث
ارثم حلال!
ارث یکی از مالهایی است که از عزیزانمان به ما میرسد اما گاهی اوقات یکی از فرزندان یا اعضای خانواده به پولی که قرار است به او ارث برسد نیازی ندارد و در عوض افراد دیگر خانواده نیازمند آن هستند. یا فردی هست که بهدلیلی نمیخواهد ارثیهاش را دریافت کند. در این بین برخی از حق خود در ارث میگذرند و آن را به دیگر وراث میبخشند اما ببینیم شرایط بخشیدن ارث چیست؟
یکی ازرایجترین مسائل حقوقیای که هرشخص، احتمال دارد در طول زندگی خود با آن مواجه شود، مسأله ارث است و چنانچه به صورت قهری، سهمالارثی بهفرد تعلق گیرد، مختار است تا به هر نحو که تمایل دارد، در آن،تصرف کند تا جایی که با حقوق دیگر افراد و قانون، در تعارض نباشد.ازجمله تصرفات حقوقی هر فرددرسهمالارث میتواند،بخشیدن آن به دیگری باشد. بخشش ارث،به شخص دیگریاسایر وراث،یکی ازمواردی است که قانونگذار،آن راپیشبینی کرده والبته، انجام این امر، تنهادرصورتی دارای اثرحقوقی تملیک است که براساس شرایط ونحوه مدنظر قانونگذار،انجام شودوازهمینرو،آشنایی با شرایط و قواعد این امر، ضروری است. چنانچه شخصی بخواهد، سهمالارث خود را به دیگری، اعم از سایر وراث یا اشخاصی به غیر از وراث ببخشد، باید این امر را با رعایت شرایط قانونی و در قالب یکی از عقود معین یا نامعین پیشبینی شده در قانون مدنی، انجام دهد. بخشش ارث یا بخشش سهمالارث، میتواند در قالب عقد صلح یا عقد هبه صورت گیرد که رایجترین عقدی که برای بخشش ارث، استفاده میشود، عقد هبه است.
شرایط بخشش ارث عبارتند از:
فردی که اقدام به بخشش ارث میکند، باید ازاهلیت قانونی برای انجام این امر،یعنی ازعقل، بلوغ و رشد، برخوردارباشد. فرد باید با رضایت و قصد و نه از سر اکراه و اجبار، اقدام به بخشش ارث یاهمان سهمالارث خود کند.بخشش ارث باید، با جهت مشروع و قانونی و نه با قصد و نیتی همچون، فرار از دین، صورت گیرد.
موضوع ارثی که بخشیده میشود،باید بهطوردقیق و معین،روشن شود. چنانچه فرد، به موجب عقد هبه یا صلح، اقدام به بخشش ارث میکند؛
اولا باید، موضوع هبه یا صلح، محقق شده باشد یعنی، فرد بهطور قانونی از سهمالارث برخوردار شده باشد و نخواهد، یک امر ظنی و احتمالی را صلح یا هبه کند.
ثانیا، درهریک از این دو عقد، فرد باید، حق تصرف در مال را داشته باشد و مالک مال موضوع هبه یا صلح باشد؛
ثالثا، دربخشش ارث به موجب عقد هبه، قبض و قبول، توسط هبه گیرنده یا همان متهب، انجام شود (فوت واهب یا متهب، قبل از قبض، سبب بطلان بخشش ارث به موجب عقد هبه خواهد شد). شایان ذکر است، در صورتی که متهب یا شخصی که ارث به او صلح میشود، محجور باشد، ولی یا قیم او، باید قبول را انجام دهد.
درصورتی که فردی، واجد شرایط بخشیدن ارث به دیگری باشد، باید این امر رابراساس مراحل و نحوه آن انجام دهد،درغیر این صورت، موفق به ایجاد اثر حقوقی مدنظر خود، نخواهد شد.
محمد زمانی - خبرنگار چاردیواری