راه‌های تأثیرگذاری روی قوانین کشور
من اعتراض دارم! اردو نیاز دارم!
خاطرتان هست زنگ‌های تفریح توی کلاس، دسته‌جمعی می‌خواندیم:«من اعتراض دارم؛ اردو نیاز دارم؟!»یکی روی میز بود. یکی گوشه‌ای غذا می‌خورد. آن وسط هم چند نفر حسابی بقیه را تهییج‌می‌کردند. صدای‌مان بالا می‌رفت. معاون می‌آمد. می‌دید کلاس چه شلم‌شوربایی شده. دادی می‌زد و بساط سر و صدا را جمع می‌کرد.
چرا آن موقع کسی به ما یاد نمی‌داد چگونه باید برای اردو رفتن درخواست بدهیم؟ پیشنهادات‌مان را لیست کنیم؟ شورای دانش‌آموزی را جدی بگیریم؟ راه درست گفت‌وگو را یاد بگیریم؟ حالا بزرگ‌تر شده‌ایم و می‌خواهیم در مقیاس بزرگ‌تری روی قوانین اثر بگذاریم؛ ولی انگار راه درستش پیدا نمی‌شود. چه‌جوری من یک نفر می‌توانم روی قانون یک کشور اثر بگذارم؟ مگر می‌شود؟ نوجوانه در این صفحه، سه راه اعتراضی را بررسی کرده و کم‌و‌بیش سراغ فوت و فن تأثیرگذاری روی قانون رفته. چون شهروندی خوب است که به این مسائل بی‌توجه نباشد. کنشگر باشد و تلاش کند دنیا را تبدیل به جای بهتری برای زندگی کند.
تجمعات مسالمت‌آمیز
گاهی ساده‌ترین راهی که به ذهن مردم برای درخواست تغییر یک قانون می‌رسد، تجمع است. این‌که عده‌ای یک جا جمع بشوند تا مطالبات خود را به گوش مسئولان برسانند. اصل ۲۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بیان می‌دارد: «تشکیل اجتماعات و راهپیمایی‌ها بدون‌حمل سلاح، به شرط آن‌که مخل به مبانی اسلام نباشد، آزاد است.» البته برای تجمع نیاز به اخذ مجوز است.شما باید حداقل دو روز کاری قبل از اجرای برنامه‌تان به فرمانداری استانتان مراجعه کنید و ضمن اعلام موضوع، زمان و مکان تجمع اعتراضی و همچنین مشخص کردن سخنران یا سخنرانان، درخواست مجوز بدهید. شاید این راه، راحت و نتیجه‌بخش به نظر برسد ولی اگر در اجرا کردنش ظرافت به خرج ندهید، به بی‌راهه کشیده می‌شود. همیشه افرادی هستند که بخواهند تجمعات مسالمت‌آمیز را از هدف اصلی خود دور کنند.احتمالا نمونه‌هایش حالا دارد ازذهن‌تان می‌گذرد. دریکی ازاعتراضات مسالمت‌آمیز،عکسی ازکارگران وایرال شده بود که بنری در دست‌هایشان بود و ازرسانه‌های غربی اعلام برائت کرده بودند و می‌خواستند اخبار مربوط به آنها را پوشش ندهند؛ چرا که این را یک‌موضوع داخلی می‌دانستند. این فقط یکی از معضلات به بی‌راهه کشیده شدن تجمعات مسالمت‌آمیز ومردمی است که نمی‌گذارد گفت‌وگو بین کف جامعه با قانونگذار شکل بگیرد.به‌طورمعمول این تجمعات، بیشترازاین‌که صدای مردم رابه گوش افرادی که باید برساند، حاشیه‌سازی‌های رسانه‌ای‌اش بعد دیگری به آن می‌دهد. نمی‌توان دقیقا گفت مقصر شکل نگرفتن درست این مدل اعتراض‌ها فقط به گردن مردم و رسانه‌هاست ولی درهر حال راه این مدل اعتراض از نظر قانونی باز گذاشته شده است.
کارزار
جمع کردن امضا راهی است که از قدیم‌الایام پیش روی مردم بوده؛ چه برای اعتراض به جزئیات وجود یک قانون، چه درخواست تعیین قانونی جدید یا... . حتما در مدرسه هم نوشتن نامه به مدیر و امضا کردن دسته‌جمعی آن را تجربه کرده‌اید. اعتراض به کلاس‌های فوق‌العاده، درخواست خوراکی جدید در بوفه، عوض‌کردن یک دبیر، همه و همه مطالباتی بوده‌اند که در این نامه‌ها مطرح شده. آخر برگه، توسط هرکسی که موافق است امضا و تحویل مدیر داده شده. در ابعاد بزرگ‌تر این راه برای تأثیرگذاری روی قوانین کشور هم وجود دارد. یکی از راه‌های اعتراض مسالمت‌آمیز که در سال‌های اخیر گسترش پیدا کرده، راه‌اندازی کارزارهای اعتراضی است. راهی که به دور از هنجارشکنی و قانون‌شکنی، در پی تغییرات مدنی است. حال این تغییرات می‌خواهد از جنس دغدغه‌های سیاسی و حقوقی مثل حقوق بازنشستگان باشد یا از جنس دغدغه‌های اجتماعی و فرهنگی مثل محافظت از گونه‌های در حال انقراض!
این کارزارها شکلی مدرن به خود گرفته و به‌صورت مجازی و آنلاین برگزار می‌شوند. هر کسی می‌تواند کارزاری تشکیل داده و از مردم بخواهد با استفاده از شماره تلفن همراه، آن را امضا کند. در کنار آن در مورد مطالبه خود، در فضای مجازی با انتشار متن، ویدئو و...آگاهی‌رسانی عمومی می‌کند. در مورد ابعاد آن صحبت می‌کند. چرایی آن را گوشزد می‌کند. در نهایت هم ازمردم دعوت می‌کند که به مطالبه‌گران جمعی بپیوندند؛ مردمی که طرفدار کارزار هستند و سعی می‌کنند توجه عمومی ورسانه‌ها راجلب کنند تا امضای بیشتری زیرمطالبه‌شان بیاید. درسال‌های اخیر،کارزارهای مختلفی به نتیجه رسیده؛ کارزارهایی که با توجه به اهمیت‌شان، به‌قدری امضا جمع کرده‌اند که پایشان را از یک حرکت جمعی مجازی فراتر گذاشته‌اند و تغییری ملموس در دنیای واقعی ایجاد کرده‌اند. از درخواست رفع فیلترینگ دیسکورد تا اعتراض دانشجویان به مسئول بوفه دانشگاه آزاد قوچان.
انتخاب نمایندگان مجلس
وقتی حرف از تأثیرگذاری روی قانون می‌شود، مهم‌ترین راه را باید رأی دادن شمرد؛ مگر غیر از این است که اکنون رای دادن به اعضای مجلس یکی از اصلی‌ترین و مؤثرترین راه‌ها برای تأثیرگذاری در فرآیند قانونگذاری و شکل‌دهی به آینده کشور است؟
مثل دوران مدرسه که شورای دانش‌آموزی را جدی نمی‌گرفتیم، هنوز بعضی از مردم حواس‌شان به کارکرد این نماینده‌ها نیست. آن وقت‌ها هم یا رای نمی‌دادیم یا برای رأی‌دادن، دنبال شناخت نبودیم. حالا اما این رأی‌ها آینده ما را می‌سازد. شاید اگر قبلا بود منظورم از ما، مردم ایران بود. ما آدم‌هایی که داریم توی این خاک زندگی می‌کنیم اما حالا گوش و چشم‌مان بازتر شده. رأی ما در ایران، مقدمه تصمیمات مهمی است که روی منطقه و جهان تأثیر می‌گذارد. رای یک نماینده می‌تواند معادلاتی را در جهان عوض کند.مجلس شورای اسلامی به‌عنوان نهاد قانونگذار، نقش حیاتی در تعیین قوانین و سیاست‌های کشور دارد که بر زندگی روزمره مردم تأثیر مستقیم می‌گذارد.از 18 سالگی که نوجوان حق رأی دارد، با انتخاب نمایندگان مجلس، می‌تواند به بهبود وضعیت‌های مختلف اجتماعی، اقتصادی و سیاسی کمک کند. متأسفانه سال‌های اخیر، رأی دادن به نماینده‌ها به‌جای این‌که حاصل شناخت و آگاهی مردم نسبت به موضع آنها نسبت به مسائل مختلف اجتماعی، سیاسی و اقتصادی باشد، لیستی شده. رأی دادن از روی لیست وقتی از روی شناخت و آگاهی نباشد، ممکن است مجلس را به سمتی ببرد که ما خودمان مخالف آن باشیم و در تضاد با منافع ما باشد. بنابراین آگاهی از برنامه‌ها و ویژگی‌های کاندیداها، شرکت فعال در انتخابات و تلاش برای انتخاب افرادی که توانایی اصلاح و بهبود قوانین را دارند، می‌تواند به‌طور مستقیم بر روند قانونگذاری و ساختار اجتماعی کشور تأثیر بگذارد.
فاطمه پورابراهیم - نوجوانهتجمعات مسالمت‌آمیز
گاهی ساده‌ترین راهی که به ذهن مردم برای درخواست تغییر یک قانون می‌رسد، تجمع است. این‌که عده‌ای یک جا جمع بشوند تا مطالبات خود را به گوش مسئولان برسانند. اصل ۲۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بیان می‌دارد: «تشکیل اجتماعات و راهپیمایی‌ها بدون‌حمل سلاح، به شرط آن‌که مخل به مبانی اسلام نباشد، آزاد است.» البته برای تجمع نیاز به اخذ مجوز است.شما باید حداقل دو روز کاری قبل از اجرای برنامه‌تان به فرمانداری استانتان مراجعه کنید و ضمن اعلام موضوع، زمان و مکان تجمع اعتراضی و همچنین مشخص کردن سخنران یا سخنرانان، درخواست مجوز بدهید. شاید این راه، راحت و نتیجه‌بخش به نظر برسد ولی اگر در اجرا کردنش ظرافت به خرج ندهید، به بی‌راهه کشیده می‌شود. همیشه افرادی هستند که بخواهند تجمعات مسالمت‌آمیز را از هدف اصلی خود دور کنند.احتمالا نمونه‌هایش حالا دارد ازذهن‌تان می‌گذرد. دریکی ازاعتراضات مسالمت‌آمیز،عکسی ازکارگران وایرال شده بود که بنری در دست‌هایشان بود و ازرسانه‌های غربی اعلام برائت کرده بودند و می‌خواستند اخبار مربوط به آنها را پوشش ندهند؛ چرا که این را یک‌موضوع داخلی می‌دانستند. این فقط یکی از معضلات به بی‌راهه کشیده شدن تجمعات مسالمت‌آمیز ومردمی است که نمی‌گذارد گفت‌وگو بین کف جامعه با قانونگذار شکل بگیرد.به‌طورمعمول این تجمعات، بیشترازاین‌که صدای مردم رابه گوش افرادی که باید برساند، حاشیه‌سازی‌های رسانه‌ای‌اش بعد دیگری به آن می‌دهد. نمی‌توان دقیقا گفت مقصر شکل نگرفتن درست این مدل اعتراض‌ها فقط به گردن مردم و رسانه‌هاست ولی درهر حال راه این مدل اعتراض از نظر قانونی باز گذاشته شده است.
کارزار
جمع کردن امضا راهی است که از قدیم‌الایام پیش روی مردم بوده؛ چه برای اعتراض به جزئیات وجود یک قانون، چه درخواست تعیین قانونی جدید یا... . حتما در مدرسه هم نوشتن نامه به مدیر و امضا کردن دسته‌جمعی آن را تجربه کرده‌اید. اعتراض به کلاس‌های فوق‌العاده، درخواست خوراکی جدید در بوفه، عوض‌کردن یک دبیر، همه و همه مطالباتی بوده‌اند که در این نامه‌ها مطرح شده. آخر برگه، توسط هرکسی که موافق است امضا و تحویل مدیر داده شده. در ابعاد بزرگ‌تر این راه برای تأثیرگذاری روی قوانین کشور هم وجود دارد. یکی از راه‌های اعتراض مسالمت‌آمیز که در سال‌های اخیر گسترش پیدا کرده، راه‌اندازی کارزارهای اعتراضی است. راهی که به دور از هنجارشکنی و قانون‌شکنی، در پی تغییرات مدنی است. حال این تغییرات می‌خواهد از جنس دغدغه‌های سیاسی و حقوقی مثل حقوق بازنشستگان باشد یا از جنس دغدغه‌های اجتماعی و فرهنگی مثل محافظت از گونه‌های در حال انقراض!
این کارزارها شکلی مدرن به خود گرفته و به‌صورت مجازی و آنلاین برگزار می‌شوند. هر کسی می‌تواند کارزاری تشکیل داده و از مردم بخواهد با استفاده از شماره تلفن همراه، آن را امضا کند. در کنار آن در مورد مطالبه خود، در فضای مجازی با انتشار متن، ویدئو و...آگاهی‌رسانی عمومی می‌کند. در مورد ابعاد آن صحبت می‌کند. چرایی آن را گوشزد می‌کند. در نهایت هم ازمردم دعوت می‌کند که به مطالبه‌گران جمعی بپیوندند؛ مردمی که طرفدار کارزار هستند و سعی می‌کنند توجه عمومی ورسانه‌ها راجلب کنند تا امضای بیشتری زیرمطالبه‌شان بیاید. درسال‌های اخیر،کارزارهای مختلفی به نتیجه رسیده؛ کارزارهایی که با توجه به اهمیت‌شان، به‌قدری امضا جمع کرده‌اند که پایشان را از یک حرکت جمعی مجازی فراتر گذاشته‌اند و تغییری ملموس در دنیای واقعی ایجاد کرده‌اند. از درخواست رفع فیلترینگ دیسکورد تا اعتراض دانشجویان به مسئول بوفه دانشگاه آزاد قوچان.
انتخاب نمایندگان مجلس
وقتی حرف از تأثیرگذاری روی قانون می‌شود، مهم‌ترین راه را باید رأی دادن شمرد؛ مگر غیر از این است که اکنون رای دادن به اعضای مجلس یکی از اصلی‌ترین و مؤثرترین راه‌ها برای تأثیرگذاری در فرآیند قانونگذاری و شکل‌دهی به آینده کشور است؟
مثل دوران مدرسه که شورای دانش‌آموزی را جدی نمی‌گرفتیم، هنوز بعضی از مردم حواس‌شان به کارکرد این نماینده‌ها نیست. آن وقت‌ها هم یا رای نمی‌دادیم یا برای رأی‌دادن، دنبال شناخت نبودیم. حالا اما این رأی‌ها آینده ما را می‌سازد. شاید اگر قبلا بود منظورم از ما، مردم ایران بود. ما آدم‌هایی که داریم توی این خاک زندگی می‌کنیم اما حالا گوش و چشم‌مان بازتر شده. رأی ما در ایران، مقدمه تصمیمات مهمی است که روی منطقه و جهان تأثیر می‌گذارد. رای یک نماینده می‌تواند معادلاتی را در جهان عوض کند.مجلس شورای اسلامی به‌عنوان نهاد قانونگذار، نقش حیاتی در تعیین قوانین و سیاست‌های کشور دارد که بر زندگی روزمره مردم تأثیر مستقیم می‌گذارد.از 18 سالگی که نوجوان حق رأی دارد، با انتخاب نمایندگان مجلس، می‌تواند به بهبود وضعیت‌های مختلف اجتماعی، اقتصادی و سیاسی کمک کند. متأسفانه سال‌های اخیر، رأی دادن به نماینده‌ها به‌جای این‌که حاصل شناخت و آگاهی مردم نسبت به موضع آنها نسبت به مسائل مختلف اجتماعی، سیاسی و اقتصادی باشد، لیستی شده. رأی دادن از روی لیست وقتی از روی شناخت و آگاهی نباشد، ممکن است مجلس را به سمتی ببرد که ما خودمان مخالف آن باشیم و در تضاد با منافع ما باشد. بنابراین آگاهی از برنامه‌ها و ویژگی‌های کاندیداها، شرکت فعال در انتخابات و تلاش برای انتخاب افرادی که توانایی اصلاح و بهبود قوانین را دارند، می‌تواند به‌طور مستقیم بر روند قانونگذاری و ساختار اجتماعی کشور تأثیر بگذارد.