درباره سریال ژاپنی «ابری بالای کوه» که از شبکه چهار روی آنتن می‌رود
ماجراجویی تاریخی در قرن19
دیرزمانی است که کشورهای مختلف دنیا تولیدات تلویزیونی دو کشور ژاپن و کره‌جنوبی را روی آنتن می‌فرستند و توانسته‌اند جمعیت بزرگی از تماشاگران را جذب این تولیدات کنند. در بین انبوه تولیدات این دو کشور در ژانرهای مختلف، گونه تاریخی جایگاه خاصی دارد ومعمولا تماشاگران شیفته چشم‌اندازهای زیبادرکنار لباس‌هاوطراحی‌های صحنه کلاسیک وسکانس‌های نبردوجنگ آنها می‌شوند.
تجربه عمومی تماشاگران در کشورهای مختلف ازدرام‌های تاریخی کره وژاپن، آن‌دسته محصولاتی است که دنبال تعریف روایت‌هایی کلاسیک رفته و زمان وقوع اتفاقات را به چندین وچند قرن قبل می‌برند. به همین خاطر، زمانی که سریال «ابری بالای کوه» به‌عنوان اثری تاریخی از ژاپن آماده پخش در سرزمین‌های دور و نزدیک این کشور شد، بسیاری تصور می‌کردند یک‌بار دیگر با یک داستان کلاسیک تاریخی روبه‌رو هستند که قرار است ماجراهایی از قرن‌ها پیش را به تصویر بکشد، اما این تصور کاملا غلط بود! سریال ابری بالای کوه، این روزها ساعت صفر بامداد از شبکه چهار سیما پخش می‌شود.
متفاوت با درام‌های جنگی
سریال که با نام «ساکا» هم شناخته می‌شود، داستانی تاریخی درباره جنگی معاصر را در تاریخ ژاپن به تصویر می‌کشد و از این نظر، تفاوت‌های زیادی با بقیه درام‌های جنگی تلویزیونی ژاپن دارد. فیلمنامه اقتباسی سریال براساس نوول شناخته‌شده‌ای به همین نام سریال نوشته شده که سال 1968 روی پیشخوان کتابفروشی‌ها قرار گرفت و خیلی زود به یکی از آثار ادبی مورد توجه مردم ژاپن و اهالی کتابخوان تبدیل شد. نویسنده نوول، ریوتارو شیبا، همان زمان در گفت‌وگوهایی اعلام کرد نسبت به میزان موفقیت کتاب خود اطمینان داشته و هدف از نگارش آن یادآوری تاریخ به نسل‌های جدید برای جلوگیری از وقوع دوباره چنین اتفاقاتی است. این نویسنده بر این باور بوده که مردم ژاپن حافظه تاریخی ندارند و خیلی زود گذشته و حوادث رخ‌داده در آن را به دست فراموشی می‌سپارند. به این ترتیب، نوول او کمک می‌کند تا این بخش از خاطرات‌جمعی ملت ژاپن زنده بماند.
از ژاپن تا لتونی
فیلمنامه ابری بالای کوه را هیساشی نوزووا نوشت. او نوول شیبا رابه‌طورکلی در13اپیزود 90دقیقه‌ای جا داد.فصل اول سریال با پنج قسمت سال 2009 روی آنتن رفت. دوفصل 2و3 درچهار اپیزود تهیه شدند که اواخر سال2010 و2011 به‌نمایش‌درآمدند. سازندگان سریال تصمیم گرفتند زمان پخش اپیزودهای این سه فصل را به گونه‌ای تقسیم‌بندی کنند که یک بازه زمانی سه‌ساله را در بر بگیرد. ازجمله نکات مهم در رابطه با ابری بالای کوه، فیلمبرداری بخش اعظم صحنه‌های آن در داخل خود ژاپن است. بااین‌حال، یکی از اپیزودهای فصل دوم به‌دلیل حال‌وهوای خاص قصه این قسمت در لتونی فیلمبرداری شد.
تبلیغات زیرپوستی
یوشیکو نیشیمورا، تهیه‌کننده باسابقه که خالق سریال است، امتیاز برگردان تصویری نوول شیبا برای یک سریال تلویزیونی را ازهمسر بیوه او، میدوری فوکودا، درسال2001خریداری کرد.آن زمان برخی منتقدان ادبی نسبت به این کار موضع گرفتند ودرروزنامه‌ها این ادعا را مطرح کردندکه خود شیباهیچ‌گاه تمایل و علاقه‌ای برای فروش نوول پرخواننده‌اش به دو صنعت سینما وتلویزیون نداشته است. همین منتقدان می‌گفتند اگر نویسنده علاقه‌مند به چنین کاری بوده است، در زمان حیات خود می‌توانست امتیازبرگردان تصویری اثرش رابفروشد.به‌این‌ترتیب،عدم‌فروش این امتیازدرزمان زنده‌بودن شیبامی‌تواندبه معنی مخالفت اوباانجام چنین کاری باشد.باوجود بحث‌های داغ و اظهارنظرهای گوناگون در این زمینه، منتقدان ادبی مخالف نتوانستندبه‌طور مستدل مدارکی برای حمایت ازادعاهای خودارائه دهند وتنها به این نکته کلی اکتفا کردندکه نویسنده دردیدارهای دوستانه وخصوصی بابرخی همکاران ودوستانش از این موضوع سخن گفته است.این صحبت‌ها البته به کمک سریال آمد تا آن را بیشتر مورد توجه عموم قرار دهد و نوعی تبلیغات برای آن ارزیابی شد.
پایان حاشیه‌ها
بعد از تمام جاروجنجال‌ها، درسال2003 رسما گفته شد که این سریال ساخته خواهد شد. با وجود این، کلید فیلمبرداری ابری بالای کوه تنها پنج سال بعد درسال2008 زده شد. منتقدان تلویزیونی سریال را در ژانر«درام تایگا» قراردادند که به دورانی اشاره‌ای می‌کند که اختصاص به فضای دوران «میجی» دارد. این فضا نمایانگر بخشی خاص ازتاریخ ژاپن در قرن‌های گذشته تا قرن نوزدهم است که مورخان ژاپنی درباره‌اش اطلاعات و تصورات چندانی ندارند و بیشتر نوشته‌های آنها بر پایه خیال‌پردازی شکل گرفته است. داستان سریال در قرن نوزدهم رخ می‌دهد که برای مردم دوران پرالتهاب و دردسرآفرینی بود. تغییراتی که طی سال‌ها به وقوع پیوسته بود، جامعه ژاپن را به سمت‌وسویی تازه و متفاوت سوق می‌داد. تلاش ژاپنی‌ها بر این بود که به‌عنوان ملتی مدرن و متمدن شناخته شوند. پس از 300 سال تحولات گوناگون، سامورایی‌های قدیمی به کارگری، کشاورزی و کار درمشاغل صنعتی دیگرروی آوردند و اکنون تکنولوژی در کشور مقام پادشاهی یافته بود. داستان سریال به آخرین سال‌های تفکر فضای میجی می‌پردازد که ژاپن هنوز درحال خلق هویت خود بعد ازچند جنگ خارجی بود. برادران آکیاما (یوشیفورو و سانیوکی) شخصیت‌های اصلی ماجرا هستند که همراه با دوست شاعر خود ماسائوکا شیکی، سفری اودیسه‌وار به نقاط مختلف کشور را آغاز می‌کنند تا روح درونی کشورشان را بازیابند.
صحنه‌آرایی پرهزینه
به گفته سازندگان سریال، ازآنجا که اطلاعات دقیقی از فضای دورانی که داستان درآن اتفاق می‌افتد در دست نیست، صحنه‌آرایی سریال با مشکلات بسیار زیادی همراه بوده است. برای همین پول و سرمایه بسیار زیادی خرج شد تا این صحنه‌آرایی تبدیل به همان چیزی شود که سازندگانش می‌خواهند. ازاین نظر، ابری بالای کوه، یکی ازگران‌ترین و پرهزینه‌ترین سریال‌های تاریخ فعالیت تلویزیون ژاپن به‌حساب‌می‌آید. البته سریال، یک محقق تاریخی را در کنار خود داشته و بااین‌حال، نتوانسته به چیززیادی در رابطه با زمان رخدادهای داستان پیدا کند! راوی سریال هم کسی نیست جزکن واتانابه، ستاره سرشناس سینمای ژاپن در سطح بین‌المللی، که البته به‌خاطر دوبله آن به زبان فارسی تماشاگران نمی‌توانند صدای او را بر روی روایت ماجراها بشنوند. نیشیمورا، تهیه‌کننده سریال در مصاحبه‌هایش روی این مسأله تاکید داشت که در دهه 90 میلادی سفرهایی به چند کشور پیشرفته غربی کرد تا بتواند اطلاعات جامعی در رابطه با صحنه‌پردازی‌های باشکوه جنگی و تاریخی به‌دست‌بیاورد تا بتواند از آن تجربیات و الهاماتی که می‌گیرد، سریالی با صحنه‌آرایی‌های بهتر و چشم‌نوازتر ارائه دهد.
مهکامه درودی - مترجممتفاوت با درام‌های جنگی
سریال که با نام «ساکا» هم شناخته می‌شود، داستانی تاریخی درباره جنگی معاصر را در تاریخ ژاپن به تصویر می‌کشد و از این نظر، تفاوت‌های زیادی با بقیه درام‌های جنگی تلویزیونی ژاپن دارد. فیلمنامه اقتباسی سریال براساس نوول شناخته‌شده‌ای به همین نام سریال نوشته شده که سال 1968 روی پیشخوان کتابفروشی‌ها قرار گرفت و خیلی زود به یکی از آثار ادبی مورد توجه مردم ژاپن و اهالی کتابخوان تبدیل شد. نویسنده نوول، ریوتارو شیبا، همان زمان در گفت‌وگوهایی اعلام کرد نسبت به میزان موفقیت کتاب خود اطمینان داشته و هدف از نگارش آن یادآوری تاریخ به نسل‌های جدید برای جلوگیری از وقوع دوباره چنین اتفاقاتی است. این نویسنده بر این باور بوده که مردم ژاپن حافظه تاریخی ندارند و خیلی زود گذشته و حوادث رخ‌داده در آن را به دست فراموشی می‌سپارند. به این ترتیب، نوول او کمک می‌کند تا این بخش از خاطرات‌جمعی ملت ژاپن زنده بماند.
از ژاپن تا لتونی
فیلمنامه ابری بالای کوه را هیساشی نوزووا نوشت. او نوول شیبا رابه‌طورکلی در13اپیزود 90دقیقه‌ای جا داد.فصل اول سریال با پنج قسمت سال 2009 روی آنتن رفت. دوفصل 2و3 درچهار اپیزود تهیه شدند که اواخر سال2010 و2011 به‌نمایش‌درآمدند. سازندگان سریال تصمیم گرفتند زمان پخش اپیزودهای این سه فصل را به گونه‌ای تقسیم‌بندی کنند که یک بازه زمانی سه‌ساله را در بر بگیرد. ازجمله نکات مهم در رابطه با ابری بالای کوه، فیلمبرداری بخش اعظم صحنه‌های آن در داخل خود ژاپن است. بااین‌حال، یکی از اپیزودهای فصل دوم به‌دلیل حال‌وهوای خاص قصه این قسمت در لتونی فیلمبرداری شد.
تبلیغات زیرپوستی
یوشیکو نیشیمورا، تهیه‌کننده باسابقه که خالق سریال است، امتیاز برگردان تصویری نوول شیبا برای یک سریال تلویزیونی را ازهمسر بیوه او، میدوری فوکودا، درسال2001خریداری کرد.آن زمان برخی منتقدان ادبی نسبت به این کار موضع گرفتند ودرروزنامه‌ها این ادعا را مطرح کردندکه خود شیباهیچ‌گاه تمایل و علاقه‌ای برای فروش نوول پرخواننده‌اش به دو صنعت سینما وتلویزیون نداشته است. همین منتقدان می‌گفتند اگر نویسنده علاقه‌مند به چنین کاری بوده است، در زمان حیات خود می‌توانست امتیازبرگردان تصویری اثرش رابفروشد.به‌این‌ترتیب،عدم‌فروش این امتیازدرزمان زنده‌بودن شیبامی‌تواندبه معنی مخالفت اوباانجام چنین کاری باشد.باوجود بحث‌های داغ و اظهارنظرهای گوناگون در این زمینه، منتقدان ادبی مخالف نتوانستندبه‌طور مستدل مدارکی برای حمایت ازادعاهای خودارائه دهند وتنها به این نکته کلی اکتفا کردندکه نویسنده دردیدارهای دوستانه وخصوصی بابرخی همکاران ودوستانش از این موضوع سخن گفته است.این صحبت‌ها البته به کمک سریال آمد تا آن را بیشتر مورد توجه عموم قرار دهد و نوعی تبلیغات برای آن ارزیابی شد.
پایان حاشیه‌ها
بعد از تمام جاروجنجال‌ها، درسال2003 رسما گفته شد که این سریال ساخته خواهد شد. با وجود این، کلید فیلمبرداری ابری بالای کوه تنها پنج سال بعد درسال2008 زده شد. منتقدان تلویزیونی سریال را در ژانر«درام تایگا» قراردادند که به دورانی اشاره‌ای می‌کند که اختصاص به فضای دوران «میجی» دارد. این فضا نمایانگر بخشی خاص ازتاریخ ژاپن در قرن‌های گذشته تا قرن نوزدهم است که مورخان ژاپنی درباره‌اش اطلاعات و تصورات چندانی ندارند و بیشتر نوشته‌های آنها بر پایه خیال‌پردازی شکل گرفته است. داستان سریال در قرن نوزدهم رخ می‌دهد که برای مردم دوران پرالتهاب و دردسرآفرینی بود. تغییراتی که طی سال‌ها به وقوع پیوسته بود، جامعه ژاپن را به سمت‌وسویی تازه و متفاوت سوق می‌داد. تلاش ژاپنی‌ها بر این بود که به‌عنوان ملتی مدرن و متمدن شناخته شوند. پس از 300 سال تحولات گوناگون، سامورایی‌های قدیمی به کارگری، کشاورزی و کار درمشاغل صنعتی دیگرروی آوردند و اکنون تکنولوژی در کشور مقام پادشاهی یافته بود. داستان سریال به آخرین سال‌های تفکر فضای میجی می‌پردازد که ژاپن هنوز درحال خلق هویت خود بعد ازچند جنگ خارجی بود. برادران آکیاما (یوشیفورو و سانیوکی) شخصیت‌های اصلی ماجرا هستند که همراه با دوست شاعر خود ماسائوکا شیکی، سفری اودیسه‌وار به نقاط مختلف کشور را آغاز می‌کنند تا روح درونی کشورشان را بازیابند.
صحنه‌آرایی پرهزینه
به گفته سازندگان سریال، ازآنجا که اطلاعات دقیقی از فضای دورانی که داستان درآن اتفاق می‌افتد در دست نیست، صحنه‌آرایی سریال با مشکلات بسیار زیادی همراه بوده است. برای همین پول و سرمایه بسیار زیادی خرج شد تا این صحنه‌آرایی تبدیل به همان چیزی شود که سازندگانش می‌خواهند. ازاین نظر، ابری بالای کوه، یکی ازگران‌ترین و پرهزینه‌ترین سریال‌های تاریخ فعالیت تلویزیون ژاپن به‌حساب‌می‌آید. البته سریال، یک محقق تاریخی را در کنار خود داشته و بااین‌حال، نتوانسته به چیززیادی در رابطه با زمان رخدادهای داستان پیدا کند! راوی سریال هم کسی نیست جزکن واتانابه، ستاره سرشناس سینمای ژاپن در سطح بین‌المللی، که البته به‌خاطر دوبله آن به زبان فارسی تماشاگران نمی‌توانند صدای او را بر روی روایت ماجراها بشنوند. نیشیمورا، تهیه‌کننده سریال در مصاحبه‌هایش روی این مسأله تاکید داشت که در دهه 90 میلادی سفرهایی به چند کشور پیشرفته غربی کرد تا بتواند اطلاعات جامعی در رابطه با صحنه‌پردازی‌های باشکوه جنگی و تاریخی به‌دست‌بیاورد تا بتواند از آن تجربیات و الهاماتی که می‌گیرد، سریالی با صحنه‌آرایی‌های بهتر و چشم‌نوازتر ارائه دهد.