خوشههای خشم، رمانی برای تمام دورانها
نشست نقد و بررسی رمان «خوشههای خشم» اثر جان اشتاینبک، باحضور مصطفی فعلهگری و نادر سهرابی درانتشارات امیرکبیر برگزار شد. در این نشست -که با استقبال علاقهمندان به ادبیات داستانی همراه بود- ابعاد مختلف این اثرازنظر اجتماعی، تاریخی و ادبی مورد بررسی قرار گرفت.
جان اشتاینبک؛ روایتگر زندگی فرودستان
در ابتدای نشست،نادر سهرابی بااشاره به جایگاه اشتاینبک درادبیات معاصر گفت:«اشتاینبک ازجمله نویسندگانی بوده که آثارش بهدلیل توجه به مشکلات اجتماعی همواره مورد توجه بوده است. او درخوشههای خشم توانسته زندگی فرودستان و قربانیان نظام سرمایهداری را با دقت و جزئیات به تصویر بکشد.»
وی افزود: «این رمان فقط درباره بحران اقتصادی دهه ۱۹۳۰ آمریکا نیست؛ بلکه درباره رنج و استیصال طبقات فرودست در هر جامعهای است. این اثر را میتوان بازتابی از زندگی کارگران، کشاورزان و مهاجرانی دانست که تحتتأثیر بیعدالتیهای اقتصادی، ناچار به ترک سرزمین خود میشوند.»
بحران اقتصادی و پیامدهای آن در رمان
مصطفی فعلهگری نیز در ادامه با بررسی ابعاد اجتماعی رمان، اظهار کرد: «خوشههای خشم نه فقط یک روایت داستانی است، بلکه تحلیلی از ساختارهای اقتصادی و اجتماعی دوران خود ارائه میدهد. اشتاینبک در این اثر، چگونگی تأثیر رکود اقتصادی ۱۹۲۹ بر زندگی کشاورزان و کارگران آمریکایی را به تصویر میکشد.»
او با اشاره به جنبههای جهانی این اثر افزود: «مسائلی که در این رمان مطرح شده، همچنان در بسیاری از کشورها دیده میشود. بیثباتی اقتصادی، شکاف طبقاتی و مهاجرت اجباری، موضوعاتی هستند که خوشههای خشم را به اثری فرازمانی و فرامکانی تبدیل کرده است.»
نقش زنان در خوشههای خشم
در بخش دیگری از این نشست، نادر سهرابی به اهمیت شخصیتپردازی در این رمان اشاره کرد و گفت: «یکی از جنبههای مهم این اثر، نقش مادر خانواده است. او در طول داستان، نماد پایداری و امید باقی میماند و در مقابل تمام دشواریها، تسلیم نمیشود. این نشان میدهد که اشتاینبک علاوه بر روایت بحرانهای اجتماعی، به نقش خانواده و پیوندهای انسانی نیز توجه داشته است.»
ادبیاتی که تأثیرگذار میماند
در پایان این نشست، مصطفی فعلهگری باتأکید برماندگاری این اثر گفت:«ادبیات زمانی تأثیرگذارخواهدبودکه بتواند مسائل بنیادین انسانی را مطرح کند. خوشههای خشم نمونهای ازرمانهایی است که فارغ از زمان ومکان،همچنان برای مخاطبان امروزنیز معنا دارد.نشست با پرسش و پاسخ مخاطبان درباره تأثیر این رمان بر ادبیات جهان و بررسی اقتباسهای سینمایی آن به پایان رسید.»