چین حیاط‌خلوت آمریکا را با یک طراحی نظامی محاصره می‌کند
انتقال میدان جنگ به نزدیکی آمریکا
رقابت میان آمریکا آمریکا و جمهوری خلق چین در قرن بیست‌و‌یکم به یکی از تعیین‌کننده‌ترین عوامل شکل‌دهی نظام بین‌الملل تبدیل شده است. این رقابت، حوزه‌های گوناگونی از اقتصاد و فناوری گرفته تا نفوذ سیاسی و نظامی را در بر‌می‌گیرد.
یکی از جنبه‌های قابل توجه این رقابت، تلاش چین برای گسترش نفوذ دریایی خود و ایجاد یک «زنجیره از جزایر» در نزدیکی آمریکا است؛ اقدامی که به‌زعم بسیاری، تلاشی برای به چالش‌کشیدن هژمونی آمریکا در حیاط‌خلوت خود محسوب می‌شود.
چین، حیاط‌خلوت آمریکا را محاصره می‌کند؟
براساس گزارش نشنال اینترست جیمز هولمز، کارشناس مسائل دریایی معتقد است چین می‌تواند با سرمایه‌گذاری هوشمندانه و هدفمند، مجموعه‌ای از پایگاه‌های نظامی در دریای کارائیب و خلیج مکزیک ایجاد کند. این اقدام، به‌طور بالقوه قادر است منابع نظامی آمریکا را از آسیا به سمت غرب بازگرداند و در نتیجه، حضور آمریکا در نزدیکی چین را تضعیف کند. آلوین هولزی، دریاسالار فرماندهی جنوبی آمریکا نیز هشدار داده که چین با تمرکز بر کارائیب، در حال ایجاد یک «زنجیره از جزایر تهاجمی» است که می‌تواند منافع آمریکا را از جهات مختلف مورد تهدید قرار دهد.
استراتژی تدریجی چین برای تبدیل‌شدن به قدرت دریایی
در سه دهه گذشته، چین با الهام از نظریه‌پرداز دریایی، آلفرد تایر ماهان، یک استراتژی تدریجی برای تبدیل‌شدن به یک قدرت دریایی بزرگ را در پیش گرفته است. پس از اصلاحات اقتصادی دنگ شیائوپینگ، این کشور ابتدا بر توسعه صنایع داخلی، کشتی‌سازی و دسترسی به بنادر خارجی تمرکز کرد. نیروی دریایی ارتش آزادی‌بخش خلق (PLA Navy) با آزمایش و بهبود مستمر طراحی کشتی‌ها، اکنون به بزرگ‌ترین ناوگان دریایی جهان تبدیل شده است. این ناوگان، با پشتیبانی موشک‌ها و هواپیماهای ساحلی، آمادگی دارد تا در آب‌های دوردست به ایفای نقش بپردازد.
بهره‌مندی چین از امنیت دریایی آمریکا در گذشته
برای دهه‌ها، چین از امنیت دریایی‌ای که توسط نیروی دریایی آمریکا تأمین می‌شد، بهره‌مند بود. نیروی دریایی آمریکا، امنیت مسیرهای تجاری را تضمین می‌کرد و به چین اجازه می‌داد بدون نیاز فوری به ایجاد یک ناوگان جنگی قدرتمند، تجارت جهانی خود را گسترش دهد اما اکنون، با بالغ‌شدن قدرت دریایی چین، این کشور دیگر نیازی به وابستگی به حسن‌نیت آمریکا ندارد و می‌تواند سرنوشت دریایی خود را به‌طور مستقل و حتی با حضور نظامی در اقیانوس اطلس و کارائیب، رقم بزند.
کاندیداهای احتمالی برای میزبانی پایگاه‌های چین
جیمز هولمز، کوبا و ونزوئلا را به‌عنوان متحدان احتمالی چین برای ایجاد پایگاه‌های دریایی در کارائیب معرفی کرده است. کوبا به‌دلیل نظام کمونیستی خود، و ونزوئلا، به‌خاطر داشتن یک رژیم چپ‌گرا، می‌توانند به‌دلایل ایدئولوژیک و اقتصادی میزبان ناوگان چین شوند. کوبا، به‌دلیل موقعیت استراتژیک خود در نزدیکی مسیرهای کشتیرانی و ونزوئلا، به‌دلیل نزدیکی به کانال پاناما، گزینه‌های ایده‌آلی برای چین محسوب می‌شوند؛ حتی استقرار موشک‌های بالستیک پیشرفته مانند DF-26 در این کشورها، غیرقابل تصور نیست.
پیامدهای حضور چین در کارائیب برای آمریکا
حتی حضور محدود ناوگان چین در کارائیب، می‌تواند آمریکا را مجبور کند نیروی دریایی خود را به خلیج مکزیک بازگرداند و تمرکز استراتژیک خود بر آسیا را کاهش دهد. هولمز این وضعیت را به «زخم اسپانیایی» ناپلئون تشبیه می‌کند که با یک نیروی کوچک، بریتانیا توانست منابع فرانسه را تحلیل ببرد. این «زخم کارائیبی» می‌تواند بر ناوگان نسبتا کوچک آمریکا فشار بیشتری وارد کند و کابوس فرماندهی جنوبی را به واقعیت تبدیل کند.
توسعه ناوگان دریایی چین؛ ساخت بزرگ‌ترین ناو هواپیمابر جهان
چین در حال توسعه بزرگ‌ترین ناو هواپیمابر جهان است که به طور بالقوه می‌تواند با ناو آمریکایی «جرالد آر. فورد»» رقابت کند. تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهند که ناو چهارم چین، موسوم به «تایپ ۰۰۴» در کارخانه کشتی‌سازی دالیان در حال ساخت است و از پیشران هسته‌ای برخوردار خواهد بود. این ناو، با چهار سیستم پرتاب کاتاپولت، قادر به پرواز دادن تعداد بیشتری هواپیما خواهد بود و از نظر قدرت هوایی با بزرگ‌ترین ناوهای آمریکایی برابری می‌کند.
هوش مصنوعی؛ زمین جدید رقابت با آمریکا
هوش مصنوعی، نقشی کلیدی را در شکل‌دهی به آینده چین به‌عنوان یک قدرت بزرگ ایفا خواهد کرد. با‌این‌حال، تلاش پکن برای تبدیل موفقیت‌های نوآوران امروزی به دستاوردهای گسترده‌تر برای اقتصاد بزرگ خود، با چالش‌هایی روبه‌رو است. همان‌طور که آمریکا در قرن بیستم با پذیرش گسترده برق و خودرو، از امپراتوری بریتانیا پیشی گرفت، هوش مصنوعی فرصتی مشابه برای چین فراهم می‌کند تا تعادل قدرت را به نفع خود تغییر دهد. با این حال، برای تحقق این هدف، چین باید موانع متعددی، از جمله محدودیت‌های دسترسی به تراشه‌های پیشرفته و سانسور شدید را ازمیان بردارد.رقابت آمریکا و چین، یک رقابت چندوجهی است که ابعاد گوناگونی دارد. تلاش چین برای گسترش نفوذ دریایی خود و ایجاد زنجیره‌ای از جزایر در نزدیکی آمریکا، یکی از جنبه‌های مهم این رقابت است که می‌تواند پیامدهای ژئوپلیتیکی قابل توجهی داشته باشد. باتوجه به توسعه روزافزون قدرت نظامی و اقتصادی چین، به نظر می‌رسد که این رقابت، در آینده نیز ادامه خواهد یافت و تأثیرات عمیقی بر نظام بین‌الملل خواهد گذاشت.
رسول قبادی - گروه رسانه
چین، حیاط‌خلوت آمریکا را محاصره می‌کند؟
براساس گزارش نشنال اینترست جیمز هولمز، کارشناس مسائل دریایی معتقد است چین می‌تواند با سرمایه‌گذاری هوشمندانه و هدفمند، مجموعه‌ای از پایگاه‌های نظامی در دریای کارائیب و خلیج مکزیک ایجاد کند. این اقدام، به‌طور بالقوه قادر است منابع نظامی آمریکا را از آسیا به سمت غرب بازگرداند و در نتیجه، حضور آمریکا در نزدیکی چین را تضعیف کند. آلوین هولزی، دریاسالار فرماندهی جنوبی آمریکا نیز هشدار داده که چین با تمرکز بر کارائیب، در حال ایجاد یک «زنجیره از جزایر تهاجمی» است که می‌تواند منافع آمریکا را از جهات مختلف مورد تهدید قرار دهد.
استراتژی تدریجی چین برای تبدیل‌شدن به قدرت دریایی
در سه دهه گذشته، چین با الهام از نظریه‌پرداز دریایی، آلفرد تایر ماهان، یک استراتژی تدریجی برای تبدیل‌شدن به یک قدرت دریایی بزرگ را در پیش گرفته است. پس از اصلاحات اقتصادی دنگ شیائوپینگ، این کشور ابتدا بر توسعه صنایع داخلی، کشتی‌سازی و دسترسی به بنادر خارجی تمرکز کرد. نیروی دریایی ارتش آزادی‌بخش خلق (PLA Navy) با آزمایش و بهبود مستمر طراحی کشتی‌ها، اکنون به بزرگ‌ترین ناوگان دریایی جهان تبدیل شده است. این ناوگان، با پشتیبانی موشک‌ها و هواپیماهای ساحلی، آمادگی دارد تا در آب‌های دوردست به ایفای نقش بپردازد.
بهره‌مندی چین از امنیت دریایی آمریکا در گذشته
برای دهه‌ها، چین از امنیت دریایی‌ای که توسط نیروی دریایی آمریکا تأمین می‌شد، بهره‌مند بود. نیروی دریایی آمریکا، امنیت مسیرهای تجاری را تضمین می‌کرد و به چین اجازه می‌داد بدون نیاز فوری به ایجاد یک ناوگان جنگی قدرتمند، تجارت جهانی خود را گسترش دهد اما اکنون، با بالغ‌شدن قدرت دریایی چین، این کشور دیگر نیازی به وابستگی به حسن‌نیت آمریکا ندارد و می‌تواند سرنوشت دریایی خود را به‌طور مستقل و حتی با حضور نظامی در اقیانوس اطلس و کارائیب، رقم بزند.
کاندیداهای احتمالی برای میزبانی پایگاه‌های چین
جیمز هولمز، کوبا و ونزوئلا را به‌عنوان متحدان احتمالی چین برای ایجاد پایگاه‌های دریایی در کارائیب معرفی کرده است. کوبا به‌دلیل نظام کمونیستی خود، و ونزوئلا، به‌خاطر داشتن یک رژیم چپ‌گرا، می‌توانند به‌دلایل ایدئولوژیک و اقتصادی میزبان ناوگان چین شوند. کوبا، به‌دلیل موقعیت استراتژیک خود در نزدیکی مسیرهای کشتیرانی و ونزوئلا، به‌دلیل نزدیکی به کانال پاناما، گزینه‌های ایده‌آلی برای چین محسوب می‌شوند؛ حتی استقرار موشک‌های بالستیک پیشرفته مانند DF-26 در این کشورها، غیرقابل تصور نیست.
پیامدهای حضور چین در کارائیب برای آمریکا
حتی حضور محدود ناوگان چین در کارائیب، می‌تواند آمریکا را مجبور کند نیروی دریایی خود را به خلیج مکزیک بازگرداند و تمرکز استراتژیک خود بر آسیا را کاهش دهد. هولمز این وضعیت را به «زخم اسپانیایی» ناپلئون تشبیه می‌کند که با یک نیروی کوچک، بریتانیا توانست منابع فرانسه را تحلیل ببرد. این «زخم کارائیبی» می‌تواند بر ناوگان نسبتا کوچک آمریکا فشار بیشتری وارد کند و کابوس فرماندهی جنوبی را به واقعیت تبدیل کند.
توسعه ناوگان دریایی چین؛ ساخت بزرگ‌ترین ناو هواپیمابر جهان
چین در حال توسعه بزرگ‌ترین ناو هواپیمابر جهان است که به طور بالقوه می‌تواند با ناو آمریکایی «جرالد آر. فورد»» رقابت کند. تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهند که ناو چهارم چین، موسوم به «تایپ ۰۰۴» در کارخانه کشتی‌سازی دالیان در حال ساخت است و از پیشران هسته‌ای برخوردار خواهد بود. این ناو، با چهار سیستم پرتاب کاتاپولت، قادر به پرواز دادن تعداد بیشتری هواپیما خواهد بود و از نظر قدرت هوایی با بزرگ‌ترین ناوهای آمریکایی برابری می‌کند.
هوش مصنوعی؛ زمین جدید رقابت با آمریکا
هوش مصنوعی، نقشی کلیدی را در شکل‌دهی به آینده چین به‌عنوان یک قدرت بزرگ ایفا خواهد کرد. با‌این‌حال، تلاش پکن برای تبدیل موفقیت‌های نوآوران امروزی به دستاوردهای گسترده‌تر برای اقتصاد بزرگ خود، با چالش‌هایی روبه‌رو است. همان‌طور که آمریکا در قرن بیستم با پذیرش گسترده برق و خودرو، از امپراتوری بریتانیا پیشی گرفت، هوش مصنوعی فرصتی مشابه برای چین فراهم می‌کند تا تعادل قدرت را به نفع خود تغییر دهد. با این حال، برای تحقق این هدف، چین باید موانع متعددی، از جمله محدودیت‌های دسترسی به تراشه‌های پیشرفته و سانسور شدید را ازمیان بردارد.رقابت آمریکا و چین، یک رقابت چندوجهی است که ابعاد گوناگونی دارد. تلاش چین برای گسترش نفوذ دریایی خود و ایجاد زنجیره‌ای از جزایر در نزدیکی آمریکا، یکی از جنبه‌های مهم این رقابت است که می‌تواند پیامدهای ژئوپلیتیکی قابل توجهی داشته باشد. باتوجه به توسعه روزافزون قدرت نظامی و اقتصادی چین، به نظر می‌رسد که این رقابت، در آینده نیز ادامه خواهد یافت و تأثیرات عمیقی بر نظام بین‌الملل خواهد گذاشت.
رسول قبادی - گروه رسانه