«دختران قبیله جنگ» نمایی از چرایی وضعیت سوریه و تحولات آن
کمتر دیده شده که نویسندهای ایرانی به موضوعی پرداخته باشد که بهطور مستقیم با سرنوشت و هویت ایرانیان ارتباط داشته باشد. برخی شاید بپرسند سوریه به ما چه ارتباطی دارد؟ اما واقعیت این است که این کشور بهحدی با سرنوشت ایران ارتباط دارد که میتواند تأثیرات عمیقی بر آینده ایرانیان بگذارد.
بهویژه اکنون که با وضعیت فعلی سوریه روبهرو هستیم اهمیت این مسأله بیشتر از گذشته نمایان میشود. ما در دنیای پرشتاب و تغییرات سریع قرار داریم که نمیتوان به سادگی تماشاچی حوادث باشیم. در چنین دنیایی، وظیفه رمانها این است که به ما فرصتی برای تأمل بدهند و انسان عصر حاضر را از سرگردانی اخبار و اطلاعات پیچیده و ضد و نقیض برهانند.
«دختران قبیله جنگ» نوشته جواد افهمی در دنیای پررنگ خاطرهنویسی، به نوعی فضای رمان را به تصویر میکشد. این رمان قادر است دیدگاههای جدیدی را درباره مسأله سوریه ارائه دهد و از این لحاظ از آثار خاطرهنویسی متمایز است.در حالی که خاطرهنویسی تنها یک تجربه شخصی را روایت میکند، رمانها میتوانند از لایههای مختلف معنایی برخوردار باشند و خواننده را به تفکر و تأمل وادارند. دختران قبیله جنگ با استفاده از این قابلیت، موضوعی حساس و پیچیده را بهطور هنرمندانه روایت کرده است.این نوع آثار اغلب فاقد ارزش ادبی واقعی هستند و نمیتوان آنها را بهعنوان یک داستان واقعی در نظر گرفت. نویسنده دختران قبیله جنگ، جواد افهمی، نه تنها مستند نمینویسد، بلکه از تکنیکهای داستانی استفاده کرده تا نگرش خود را به مسأله سوریه بیان کند. این رمان با سبک خاص خود توانسته سؤالاتی اساسی مانند چرایی وضعیت فعلی سوریه و دلایل شکلگیری مسائل در این کشور را مطرح کند.
نویسنده این رمان، تأکید دارد که رمان نه برای بازگو کردن یک خاطره یا مستند نوشتن است، بلکه برای بیان یک جهانبینی خاص و تفکر درباره وضعیت سوریه بهویژه در پی بحرانهای آن نوشته شده است. این رمان، از طریق روایت یک داستان ساده اما پیچیده، چرایی وضعیت سوریه و تحولاتی که به آن مسائل منجر شد، شرح میدهد. نویسنده در این رمان به سادهترین شیوه ممکن به لایههای مختلف مشکلات پرداخته و بهسادگی به خواننده این توانایی را میدهد که وضعیت سوریه را بهتر درک کند. این کتاب به گونهای نوشته شده که حتی در کشورهای دیگر هم میتواند با خوانندگان ارتباط برقرار کند بدون اینکه آگاهی کاملی از وضعیت سیاسی و تاریخی سوریه داشته باشند. نویسنده در این کتاب، با انتخاب نثری ساده، توانسته داستانی سرراست و تأثیرگذار ارائه دهد. هیچگونه بازیهای کلامی پیچیده یا پیچیدگیهای غیرضروری در نثر وجود ندارد که این به خواننده کمک میکند تا بهراحتی با داستان ارتباط برقرار کرده و پیامهای عمیق انسانی و اجتماعی آن را درک کند. این رمان، با دست گذاشتن بر موضوعات انسانی، ازجمله برادرکشی، کودککشی، رقابت و حسادت نشان میدهد هر جامعهای که ارزشهای انسانی را نادیده بگیرد یا از آنها غافل شود، میتواند دچار بحران و ویرانی شود. نویسنده با استفاده از این داستان، پیامهایی درباره اهمیت حفظ این ارزشها و اهمیت حکمرانی درست و مهربانی در جامعه را منتقل میکند.
محمدرضا شرفی خبوشان - نویسنده