چند پیشنهاد خواندنی برای کسانی که علاقه‌مند مطالعه درباره جنگ تحمیلی هستند
از خاطرات یامامورا تا کتاب تریسی ساموئل
کتاب خوب و خواندنی کم نیست اما این‌که بخواهی آنچه خوانده‌ای و خوشت آمده یا به کارت آمده را به دیگران هم معرفی کنی، کار سختی است. به‌نظرم کتابخوانی حاصل ذوق و ذائقه کتابخوان است و این‌که اساسا گستره علاقه‌مندی‌اش در چه زمینه‌ای است و همین مهم کار را سخت می‌کند.
بااین وصف مایلم بخشی ازآنچه در این یکی‌دوساله در موضوع دفاع‌مقدس منتشر شده، خوانده‌ام یا مایلم بخوانم، تجربه کرده یا از آن بهره برده‌ام را در چند سطر معرفی کنم، شاید فرصتی دست داد و علاقه‌مندی خواند و مطلبی بیش از آنچه می‌دانست دستگیرش شد، چرا که کتاب نه فقط یار مهربان بلکه دانای خوش‌زبانی است که باید آگاهی را در دلش جست‌وجو کرد. البته اعتراف می‌کنم در این سال‌ها و در موضوع دفاع‌مقدس برخی کتاب‌هایی که نوشته و منتشر شده الزاما نه ارزش خواندن دارد و نه اعتبار اعتنا و این مهم باید در پژوهش‌های تاریخی آینده در موضوع مهم و سرنوشت‌ساز دفاع‌مقدس مورد توجه و دقت قرار گیرد، چرا که انحراف از تاریخ و وقایع تاریخی از همین نقطه آغاز می‌شود.
خاطرات کونیکو یامامورا
از میان خاطراتی که منتشر شده نقش زنان در دفاع‌مقدس نمایان‌تر شده است. یکی از این زنان که خاطراتش منحصر‌به‌فرد است خانم کونیکو یامامورا (خانم بابایی) است که کتابش به همت انتشارات سوره‌مهر با عنوان «مهاجر سرزمین آفتاب» انتشار یافته؛ راوی این اثر تنها بانوی ژاپنی و مادر شهید است. این کتاب را می‌توانید با قلم متین حمید حسام و مسعود امیرخانی مطالعه کنید.
به قلم سعید علامیان
«سفر به روزهای جنگ» نیز با قلمی روان که در سعید علامیان سراغ داریم، خواندنی است؛ چرا که راوی این کتاب، سرتیپ سیدحسام هاشمی روزهای بسیاری را در جنگ همراه و همگام سپهبد شهید علی صیادشیرازی بوده و از این‌رو خاطرات شایسته‌ای از خود برجای گذاشته است. این کتاب را انتشارات خط‌مقدم منتشر کرده.
خاطرات غلامحسن حدادزادگان
«روزهای پیام‌بری» تالیف قابل احترام روح‌الله شریفی، خاطرات غلامحسن حدادزادگان، کارمند بنیاد شهید شهر قزوین، راننده آمبولانس پیکر شهدا و پیام‌رسان شهادت تعدادی از شهدای قزوین به خانواده‌های‌شان است. این کتاب روایتی نفسگیر و متفاوت در میان بسیاری از آثار منتشر شده دارد و توسط انتشارات سوره‌مهر انتشار یافته است.
یادداشت‌های یک شهید
یادداشت‌های روزانه همیشه در منابع و آثار منتشر شده تاریخ از اهمیت و جایگاه ویژه برخوردارند؛ از‌جمله این یادداشت‌ها کتاب «راه خون» است. این کتاب یادداشت‌های روزانه سرلشکر پاسدار شهید غلام‌رضا صالحی (قائم‌مقام لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله) است که احمد دهقان با قوت و دقت آن را بازخوانی و تدوین کرده. دهقان درباره این کتاب تاکید می‌کند که «این دست‌نوشته‌ها بدون اغراق از مهم‌ترین دست‌نوشته‌هایی است که تاکنون راجع به جنگ نوشته و منتشر شده». این کتاب ناگفته‌هایی دارد که انتشارات ۲۷ بعثت آن را منتشر کرده است.
خاطرات خلبان محمدصدیق قادری
بین سال‌های۱۳۹۹و۱۴۰۰ من دلمشغول مصاحبه ونگارش خاطرات قهرمانی ازمردان دفاع‌مقدس بودم که در بیست‌و‌یکمین دوره کتاب سال دفاع‌مقدس برگزیده شد. کتاب «خلبان‌صدیق» خاطرات امیر خلبان آزاده محمدصدیق قادری از 10 روز نخست دفاع از خاک ایران و 10 سال اسارت شرافتمندانه در سلول‌ها و اردوگاه‌های رژیم صدام است. این اثر را انتشارات سرو، آراست و منتشر کرد. در خلال این چند سال وجهی از علاقه‌مندی‌ام به تلاش‌های سترگ نیروی هوایی ارتش قرار گرفت که در دل خود موضوعات مغفول‌مانده بسیاری از تلاش‌های جاودانه در دفاع‌مقدس دارد که از‌جمله آنها موضوع شناسایی مواضع دشمن در سال‌های تجاوز به خاک ایران ماست.
«چشمان عقاب؛حماسه گردان۱۱شناسایی تاکتیکی نیروی هوایی وعملیات عکسبرداری هوایی دردفاع مقدس»و «گردان۱۱ شناسایی» دو کتابی است که به قلم محسن شیرمحمد و مهدی بابامحمودی نگارش و انتشار یافته است. این دو اثر را مرکز انتشارات راهبردی نهاجا و آتشبار (وابسته به حفظ آثار ونشر ارزش‌های دفاع‌مقدس آجا) چاپ کرده و اطلاعات ارزشمندی در موضوع نقش بخشی از خلبانان ماهر نیروی هوایی ارائه می‌دهد.
روزنوشت‌هایی از دو شاعر
«لهجه‌های غزه‌ای» روزنوشت‌هایی از دو شاعر، یکی یوسف القدره، شاعری ساکن خان‌یونس در باریکه غزه و دیگری شاعر فلسطینی‌الاصل مقیم بلژیک، خانم فاتنه الغره است که مشاهدات خود را ازوقایع طوفان‌الاقصی(حوادث ۷اکتبر۲۰۲۳ در منطقه مرزی میان غزه وسرزمین‌های اشغالی) روایت می‌کنند. این کتاب کم‌حجم را محمدرضا ابوالحسنی به همت انتشارات سوره‌مهر ترجمه و منتشر کرده است.
بی‌پرده و دست‌اول
«جنگ بی‌تعارف» نقد و بررسی عملکرد لشکر ۲۷محمدرسول‌الله(ص)طی دوران فرماندهی احمد متوسلیان و محمدابراهیم همت است که صادق وفایی آن را با قلمش مانا کرده. این اثر روایتی مستند، بی‌پرده و دست‌اول از فرماندهان و رزمندگانی است که در جنگ ایران و عراق نقش آفریدند. کتاب را انتشارات ۲۷ بعثت منتشر کرده است.
اثری از آنی تریسی ساموئل
کتاب «تاریخ ناتمام جنگ ایران و عراق؛ ایمان، قدرت آتش و سپاه پاسداران ایران» سهم آثار پژوهشی در این مجال است که خانم آنی تریسی ساموئل، پژوهشگر متخصص در تاریخ معاصر ایران و خاورمیانه در دانشگاه تنسی آن را پژوهش و منتشر کرده است. در این اثر مستندات بسیاری درباره توانمندی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در جنگ و پیوندش با انقلاب اسلامی ارائه شده و محمد ملکی آن را به همت نشر تاریخ ایران انتشار داده است.
محمد قبادی - مؤلف و پژوهشگر تاریخ معاصر
خاطرات کونیکو یامامورا
از میان خاطراتی که منتشر شده نقش زنان در دفاع‌مقدس نمایان‌تر شده است. یکی از این زنان که خاطراتش منحصر‌به‌فرد است خانم کونیکو یامامورا (خانم بابایی) است که کتابش به همت انتشارات سوره‌مهر با عنوان «مهاجر سرزمین آفتاب» انتشار یافته؛ راوی این اثر تنها بانوی ژاپنی و مادر شهید است. این کتاب را می‌توانید با قلم متین حمید حسام و مسعود امیرخانی مطالعه کنید.
به قلم سعید علامیان
«سفر به روزهای جنگ» نیز با قلمی روان که در سعید علامیان سراغ داریم، خواندنی است؛ چرا که راوی این کتاب، سرتیپ سیدحسام هاشمی روزهای بسیاری را در جنگ همراه و همگام سپهبد شهید علی صیادشیرازی بوده و از این‌رو خاطرات شایسته‌ای از خود برجای گذاشته است. این کتاب را انتشارات خط‌مقدم منتشر کرده.
خاطرات غلامحسن حدادزادگان
«روزهای پیام‌بری» تالیف قابل احترام روح‌الله شریفی، خاطرات غلامحسن حدادزادگان، کارمند بنیاد شهید شهر قزوین، راننده آمبولانس پیکر شهدا و پیام‌رسان شهادت تعدادی از شهدای قزوین به خانواده‌های‌شان است. این کتاب روایتی نفسگیر و متفاوت در میان بسیاری از آثار منتشر شده دارد و توسط انتشارات سوره‌مهر انتشار یافته است.
یادداشت‌های یک شهید
یادداشت‌های روزانه همیشه در منابع و آثار منتشر شده تاریخ از اهمیت و جایگاه ویژه برخوردارند؛ از‌جمله این یادداشت‌ها کتاب «راه خون» است. این کتاب یادداشت‌های روزانه سرلشکر پاسدار شهید غلام‌رضا صالحی (قائم‌مقام لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله) است که احمد دهقان با قوت و دقت آن را بازخوانی و تدوین کرده. دهقان درباره این کتاب تاکید می‌کند که «این دست‌نوشته‌ها بدون اغراق از مهم‌ترین دست‌نوشته‌هایی است که تاکنون راجع به جنگ نوشته و منتشر شده». این کتاب ناگفته‌هایی دارد که انتشارات ۲۷ بعثت آن را منتشر کرده است.
خاطرات خلبان محمدصدیق قادری
بین سال‌های۱۳۹۹و۱۴۰۰ من دلمشغول مصاحبه ونگارش خاطرات قهرمانی ازمردان دفاع‌مقدس بودم که در بیست‌و‌یکمین دوره کتاب سال دفاع‌مقدس برگزیده شد. کتاب «خلبان‌صدیق» خاطرات امیر خلبان آزاده محمدصدیق قادری از 10 روز نخست دفاع از خاک ایران و 10 سال اسارت شرافتمندانه در سلول‌ها و اردوگاه‌های رژیم صدام است. این اثر را انتشارات سرو، آراست و منتشر کرد. در خلال این چند سال وجهی از علاقه‌مندی‌ام به تلاش‌های سترگ نیروی هوایی ارتش قرار گرفت که در دل خود موضوعات مغفول‌مانده بسیاری از تلاش‌های جاودانه در دفاع‌مقدس دارد که از‌جمله آنها موضوع شناسایی مواضع دشمن در سال‌های تجاوز به خاک ایران ماست.
«چشمان عقاب؛حماسه گردان۱۱شناسایی تاکتیکی نیروی هوایی وعملیات عکسبرداری هوایی دردفاع مقدس»و «گردان۱۱ شناسایی» دو کتابی است که به قلم محسن شیرمحمد و مهدی بابامحمودی نگارش و انتشار یافته است. این دو اثر را مرکز انتشارات راهبردی نهاجا و آتشبار (وابسته به حفظ آثار ونشر ارزش‌های دفاع‌مقدس آجا) چاپ کرده و اطلاعات ارزشمندی در موضوع نقش بخشی از خلبانان ماهر نیروی هوایی ارائه می‌دهد.
روزنوشت‌هایی از دو شاعر
«لهجه‌های غزه‌ای» روزنوشت‌هایی از دو شاعر، یکی یوسف القدره، شاعری ساکن خان‌یونس در باریکه غزه و دیگری شاعر فلسطینی‌الاصل مقیم بلژیک، خانم فاتنه الغره است که مشاهدات خود را ازوقایع طوفان‌الاقصی(حوادث ۷اکتبر۲۰۲۳ در منطقه مرزی میان غزه وسرزمین‌های اشغالی) روایت می‌کنند. این کتاب کم‌حجم را محمدرضا ابوالحسنی به همت انتشارات سوره‌مهر ترجمه و منتشر کرده است.
بی‌پرده و دست‌اول
«جنگ بی‌تعارف» نقد و بررسی عملکرد لشکر ۲۷محمدرسول‌الله(ص)طی دوران فرماندهی احمد متوسلیان و محمدابراهیم همت است که صادق وفایی آن را با قلمش مانا کرده. این اثر روایتی مستند، بی‌پرده و دست‌اول از فرماندهان و رزمندگانی است که در جنگ ایران و عراق نقش آفریدند. کتاب را انتشارات ۲۷ بعثت منتشر کرده است.
اثری از آنی تریسی ساموئل
کتاب «تاریخ ناتمام جنگ ایران و عراق؛ ایمان، قدرت آتش و سپاه پاسداران ایران» سهم آثار پژوهشی در این مجال است که خانم آنی تریسی ساموئل، پژوهشگر متخصص در تاریخ معاصر ایران و خاورمیانه در دانشگاه تنسی آن را پژوهش و منتشر کرده است. در این اثر مستندات بسیاری درباره توانمندی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در جنگ و پیوندش با انقلاب اسلامی ارائه شده و محمد ملکی آن را به همت نشر تاریخ ایران انتشار داده است.
محمد قبادی - مؤلف و پژوهشگر تاریخ معاصر