حملات اخیر اسرائیل به پایگاه‌های نظامی سوریه و هدف قرار دادن مواضع ترکیه در این کشور، نشان‌دهنده تحولات عمیقی در معادلات امنیتی منطقه است. این اقدامات که با شدت بی‌سابقه‌ای از دسامبر ۲۰۲۴ تا آوریل ۲۰۲۵ ادامه یافته، نه تنها زیرساخت‌های نظامی سوریه را نابود کرده بلکه تنش‌ها و رقابت‌های منطقه‌ای را به سطح جدیدی رسانده است. حملات اخیر هوایی اسرائیل به سه پایگاه استراتژیک در سوریه که ترکیه قصد استقرار نیروهای خود در آنها را داشت، تنش جدیدی در روابط آنکارا و تل‌آویو ایجاد کرده است. این حملات، به‌رغم تلاش‌های آنکارا برای اطمینان دادن به آمریکا مبنی بر عدم تهدید اسرائیل،صورت گرفته و به‌ویژه پایگاه T4راکاملا غیرقابل استفاده کرده است. وزارت خارجه ترکیه در واکنش به این اقدام، در بیانیه‌ای رسمی اسرائیل را «بزرگ‌ترین تهدید امنیتی برای منطقه» توصیف کرده که به عنوان عامل بی‌ثبات‌کننده راهبردی در منطقه، همزمان به ایجاد آشوب و دامن زدن به تروریسم می‌پردازد. حداقل سه نیروی ترکیه و دست‌کم چهار مهندس ترک که برای فراهم کردن استقرار نیروهای ارتش ترکیه در سوریه حضور داشتند، در این حملات کشته شده‌اند. منابع اسرائیلی تأکید کرده‌اند که این حملات «پیامی قوی به اردوغان» بوده است. 
   
دلایل حملات اسرائیل 

1. مقابله با گسترش نفوذ ترکیه در سوریه: ترکیه در راستای تلاش برای گسترش نفوذ امنیتی خود در سوریه پسااسد، در حال ارزیابی پایگاه‌های هوایی کلیدی مانند T4، پالمیرا و حماه برای استقرار احتمالی نیروها، پهپادها و سیستم‌های دفاع هوایی مانند S-400 است. در مقابل اسرائیل از استقرار دولت جولانی در سوریه و گسترش نفوذ ترکیه در این کشور به‌شدت نگران است. حملات اسرائیل به سه پایگاهی که ترکیه در حال ارزیابی امکان استقرار نیروهای خود در آنها بود، از جمله حمله سنگین به پایگاه هوایی حماه، در راستای همین نگرانی‌ها انجام شده است. حمله اسرائیل به پایگاه T4 موجب تخریب گسترده باند، برج مراقبت، آشیانه‌ها و هواپیماهایی که زمین‌گیر شده بودند، شده است. این حملات پیام روشنی از سوی اسرائیل مبنی‌بر عدم پذیرش حضور گسترده ترکیه در سوریه است و با هدف قرار دادن پایگاه‌های هوایی حماه و T4 در استان‌های حمص و حماه، مستقیما به برنامه‌های ترکیه برای استقرار نیروهای نظامی و سیستم‌های دفاع هوایی در سوریه پاسخ داده است. 

2. حفظ برتری هوایی در فضای سوریه: مقامات اسرائیلی نگران هستند که پایگاه‌های تحت کنترل ترکیه میزبان سامانه‌های پیشرفته دفاع هوایی شوند و یک «منطقه ممنوعه پروازی» ایجاد کنند که توان اسرائیل برای حملات پیشگیرانه را محدود سازد، به همین دلیل مقامات نظامی اسرائیل اعلام کرده‌اند که حضور ترکیه در پایگاه T4 که تنها در ۱۴۰ مایلی مرزهای فلسطین اشغالی واقع شده، می‌تواند توان عملیات هوایی این رژیم را در سوریه به‌شدت محدود کند. اسرائیل این اقدامات را تهدیدی برای آزادی عملیاتی خود در حریم هوایی سوریه می‌داند، حریمی که سال‌ها از آن برای هدف قرار دادن متحدان ایران و جلوگیری از انتقال سلاح به حزب‌الله استفاده کرده است. تصاویر ماهواره‌ای از پایگاه T4 نشان می‌دهد که حملات اسرائیل به گونه‌ای طراحی شده که امکان فرود هواپیماهای بزرگ ترابری نظامی را به طور کامل سلب کند. این اقدامات در چارچوب استراتژی بلندمدت اسرائیل برای حفظ آزادی عمل هوایی در سوریه و جلوگیری از شکل‌گیری هرگونه تهدید استراتژیک جدید عیله این رژیم است.

3. مقابله با انتقال تسلیحات به گروه‌های مقاومت: اگرچه اسرائیل پیشتر حضور ایران در سوریه را بهانه اصلی حملات خود عنوان می‌کرد اما پس از سقوط بشار اسد، تمرکز این حملات به سمت نابودی زیرساخت‌های باقیمانده ارتش سوریه تغییر یافته است. براساس اعلام مقامات اسرائیلی، ۷۰ درصد زیرساخت‌های نظامی سوریه در جنوب این کشور طی حملات اخیر نابود شده. اسرائیل ادعا می‌کند این اقدامات برای جلوگیری از انتقال تسلیحات به گروه‌هایی مانند حزب‌الله لبنان انجام می‌شود، این در حالی است که ایران حضور نظامی خود در سوریه را تکذیب کرده است.

4. مخالفت با حکومت جدید سوریه:دولت جدید سوریه تحت رهبری محمد الجولانی،به‌عنوان یک دولت هم‌سوبا برنامه‌های اسلامگرایانه ترکیه دیده می‌شود. اسرائیل این تغییر را به‌عنوان گذار از محور اسد- ایران به یک بلوک ترکی-اسلامگرایی می‌بیند که از نظر این رژیم به همان اندازه میتواند تهدیدزا باشد.

منافع و استراتژی ترکیه در سوریه
ترکیه که از دیرباز از مخالفان دولت اسد حمایت می‌کرده، در حال آماده شدن برای ایفای نقشی مهم در بازسازی سوریه است. این کشور درپی گسترش نفوذ خود در سوریه، به دنبال انعقاد یک پیمان دفاعی مشترک با حکومت جولانی در سوریه بوده که می‌تواند به ایجاد پایگاه‌های جدید ترکیه در مرکز سوریه و استفاده از حریم هوایی این کشور منجر شود. تیم‌های نظامی ترکیه در هفته‌های اخیر از پایگاه‌های هواییT4و پالمیرا در استان حمص سوریه و فرودگاه اصلی در استان حماه بازدید کرده‌اند تا وضعیت باندها، آشیانه‌ها و سایر زیرساخت‌های موجود در این پایگاه‌ها را ارزیابی کنند. این اقدامات نشان می‌دهد که ترکیه قصد دارد با افزایش حضور نظامی خود در سوریه، نفوذ استراتژیک خود را در این کشور تقویت کند و در آینده سیاسی و امنیتی سوریه نقش پررنگ‌تری ایفا نماید. آنکارا این حضور را در چارچوب منافع امنیتی خود و همچنین همکاری با دولت جدید سوریه تعریف می‌کند.