از سوی دیگر در سال 1404 شاهد آغاز مذاکرات ایران و آمریکا بودیم. همین موضوع بر روند نرخ ارز تأثیر گذاشت و از ابتدای سال تاکنون کاهش 20هزار تومانی هر دلار آمریکا را شاهد هستیم. این موضوع بر روند بازارهای دیجیتال تأثیر گذاشته است. از این‌رو سری به بازارهای مختلف عرضه موبایل و کالاهای دیجیتال زدیم و با فعالان این صنف گفت و گو کردیم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.

الان لوازم جانبی پررونق است 
اینجا بازار علاءالدین است؛ یکی از قدیمی‌ترین مراکز عرضه موبایل و کالای دیجیتال در تهران. طبقه همکف بسیار شلوغ است و مغازه‌ها مملو از مشتری؛ مشتری‌هایی که بیش از این‌که قصد خرید داشته باشند، قیمت محصول را می‌گیرند و به مغازه بعدی می‌روند. فعالان این بازار می‌گویند چندروزی است که فروش موبایل ندارند اما برخلاف موبایل که روند کاهش قیمت را پیش گرفته، لوازم جانبی نه‌تنها کاهش قیمت نداشته بلکه در برخی موارد با افزایش قیمت نیز روبه‌رو شده است. درواقع اکنون بخش پررونق پاساژ علاءالدین مربوط به فروش تجهیزات و لوازم جانبی موبایل است. فعالان بازار می‌گویند پس از تعطیلات نوروز، تقاضا در بازار به‌شدت کاهش یافته؛ تقاضاهایی که بازار موبایل را در روزهای سرد زمستان سال گذشته گرم کرده بود و معاملات در قیمت‌های بالا انجام می‌شد. این افراد می‌گویند فروش موبایل در زمان گران شدن، بیشتر از زمانی است که کالاها روند نزولی را طی می‌کنند؛ به این دلیل که در زمان افزایش قیمت، افراد برای این‌که بتوانند نیازشان را رفع کنند دنبال کاهش هزینه هستند اما هنگام روند نزولی قیمت‌ها صبر می‌کنند قیمت تثبیت شود؛ موضوعی که به‌گفته فعالان بازار در زمان افزایش قیمت هم باید انجام دهند. 

دلایل نوسان قیمت موبایل
ایمان یکی از واردکنندگان موبایل است که در مجتمع علاءالدین مشغول کار است. وی در گفت‌وگو با خبرنگار کلیک به نحوه واردات این کالا اشاره کرد و گفت: برخی موبایل‌های کمتر از 300دلار از بازار ارز تجاری تأمین ارز می‌کنند که نرخ آن بین 68 الی 70هزار تومان است اما برای موبایل‌های بالای 600دلار واردکننده باید از ارز حاصل از صادرات که به «ارز صادراتی »معروف است استفاده کند. این نرخ معمولا نزدیک به بازار غیررسمی است. درواقع واردکننده، هم می‌تواند از بازار غیررسمی تأمین ارز کند و هم از ارز صادراتی بهره ببرد اما از آنجا که رقم ارز صادراتی کمی پایین‌تر از بازار است و در مسیر قانونی قرار دارد ترجیح این است از بازار ارز صادراتی استفاده شود.اکنون اغلب واردات موبایل، لپ‌تاپ، تبلت و دوربین با ارز صادراتی وارد می‌شود و طبیعی است در شرایطی که نرخ کاهش می‌یابد قیمت این کالاها نیز دستخوش تغییر شود و با افزایش آن روند صعودی را طی کنند.از این‌رو با تغییر نرخ ارز در بازار غیررسمی، قیمت کالاهایی که از ارز صادراتی استفاده می‌کنند نیز دستخوش تغییر خواهد بود. ایمان در پاسخ به این‌ سؤال که چرا در زمان افزایش قیمت تقاضا برای خرید افزایش می‌یابد اما با کاهش قیمت این اتفاق نمی‌افتد، گفت: سال‌هاست مردم به ریال درآمد دارند اما به دلار خرج می‌کنند. همین موضوع باعث شده افراد دنبال کف قیمت برای خرید و سقف قیمت برای فروش بروند. در سال گذشته به‌دلیل نوسانات ارزی، قیمت بسیاری از کالاها و خدمات بیش از 50درصد افزایش یافت اما آیا حقوق کارمندان و کارگران نیز به همین میزان افزایش یافته؟ 

چهارسوی چارسو 
وارد بازار چارسو شدیم. اینجا وضعیت کمی متفاوت‌تر از بازار علاءالدین است. بازار آرام‌‎تر است و افراد با سرعت کمی در حال قدم زدن هستند. اینجا هم افراد بیش از این‌که قصد خرید داشته باشند، با قیمت گرفتن خودشان را سرگرم می‌کنند. فعالان این پاساژ می‌گویند دوهفته‌ای است که کالایی نفروخته‌اند و افراد بیشتر برای سرگرمی و کنجکاوی قیمت می‌گیرند. برخی افراد هم بودند که سال گذشته خرید قسطی کرده و به مغازه‌هایی که از آنجا موبایل دریافت می‌کردند خواستار تعدیل و کاهش قیمت شدند که این درخواست از سوی فروشندگان رد شد. فروشندگان اعلام می‌کردند کالا با قیمت روز فروخته می‌شود و نوسانات قیمت کالا در روزهای آینده تأثیری در نرخ امروز ندارد. رضا یکی از فعالان این بازار است که به خبرنگار کلیک می‌گوید: افرادی که در این پاساژ مشاهده می‌کنید برخی برای صرف غذا و برخی برای سینما آمده‌اند. فرق بازار علاءالدین با اینجا دقیقا همین است. اینجا افراد برای سرگرمی سؤال می‌کنند اما در پاساژ روبه‌رو برای خرید قیمت گرفته می‌شود. سال گذشته قیمت آیفون 16 پرومکس به 220میلیون تومان هم رسید اما در روز تهیه گزارش با قیمت حدود 139میلیون تومان در بازار فروخته می‌شد. این در حالی است که یکی از فعالان بازار به خبرنگار کلیک گفت: زمانی که قیمت کالا بیش از 180میلیون تومان بود روزانه حداقل یک موبایل فروخته می‌شد اما در دوهفته گذشته حتی یک موبایل هم فروخته نشده. علاوه بر موبایل، کالاهای دیجیتال دیگر نیز با کاهش قیمت همراه شدند. لپ‌تاپ‌ در بازار بیش از 10درصد کاهش قیمت را تجربه کرده اما تفاوت آن با بازار موبایل این است که متقاضیان این بازار به‌دلیل نیازی که دارند تقاضای خود را ثبت می‌کنند و روند خرید و فروش نسبت به بازار موبایل بهتر است. 

بازار موبایل ایران 
سری هم به بازار موبایل ایران زدیم. خلوتی این بازار نسبت به گذشته زبانزد شده و فعالان این بازار می‌گویند زمانی که نوسانات بازار شدید می‌شود، عرضه کالا نیز با مشکل همراه می‌گردد. بررسی خبرنگار ما نشان می‌دهد عرضه کالا در بازارهای مختلف روند مثبتی دارد اما خریدار نیست و افراد ترجیح می‌دهند خرید خود را به تعویق بیندازند و تقاضای خود را دیرتر در بازار به ثبت برسانند تا کالا را با قیمت ارزان‌تر بخرند. 

محسن نظری - روزنامه نگار