وداع با عصای سفید
عینکهای هوشمندی که به کمک هوش مصنوعی طراحی شدهاند، حالا به افراد نابینا این امکان را میدهد که بدون نیاز به عصا یا کمک دیگران، مسیر خود را پیدا کنند.
پژوهشگران میگویند که بسیاری از ابزارهای فعلی نهتنها کمک زیادی به نابینایان نمیکنند، بلکه در مواردی خودشان مانعی برای استفاده هستند. آنها میخواستند سیستمی طراحی کنندکه کاربر نابینا درظاهر و عملکرد تفاوتی با افراد بینا نداشته باشد.
این عینکها چطور کار میکنند؟
محققان دانشگاه «شانگهای جیاو تونگ» در چین، یک رایانه کوچک مجهز به نرمافزار هوش مصنوعی را روی نمونه اولیه عینکهوشمندگوگل نصب کردهاند؛نمونهای که درسال۲۰۲۳تولید آن متوقف شد. این سیستم بابررسی محیط اطراف، اطلاعات لازم را در لحظه به کاربر منتقل میکند و اگر مانعی سرراه باشد، کاربر پیش از برخورد با آن هشدار دریافت میکند. لیلی گو، یکی از پژوهشگران این پروژه میگوید: «دوربین عینک، تصویر مقابل را ضبط میکند و این اطلاعات تصویری به رایانه کوچک منتقل میشود. برای نمونه، اگر در تصویر صندلی دیده شود، مکان آن تعیین میشود. هنگامی که کاربر یک قدم به جلو برمیدارد، اطلاعات جدید مربوط به موقعیت صندلی ارسال میشود تا حرکت او با دقت و اطمینان انجام گیرد.» این رایانه به اندازه یک کارت بانکی است و وزن یا ظاهر آن به حدی نیست که در حرکت کاربر اختلال ایجاد کند.
گامی بزرگ بهسوی استقلال
اتحادیه نابینایان اروپا میگوید بیش از ۳۰ میلیون نفر در اروپا با درجاتی از اختلال بینایی زندگی میکنند؛ به عبارتی از هر ۳۰ نفر، یک نفر در اروپا نابینایی یا کمبینایی را تجربه میکند.به گفته سازندگان، ابزارهای فعلی برای افراد نابینا گاهی خودشان مانعی برای استفاده هستند و هدف آنها ساخت سیستمی بوده که فرد استفادهکننده تفاوتی با یکفرد بینا نداشته باشد.
در حال حاضر، گزینههایی مانند سگهای راهنما هزینه زیادی دارند؛ برخی منابع میگویند آموزش یک سگ راهنما ممکن است تا ۶۰ هزار یورو خرج داشته باشد. کریس لوئیس، تحلیلگر مستقل حوزه ارتباطات و دسترسیپذیری، میگوید: «بسیاری از افراد با اختلال بینایی میخواهند تا حد ممکن مستقل باشند. اینکه دوربینی روی عینک نصب شود و اطلاعات را هم از طریق گوش و هم با بازخورد لمسی منتقل کند، یک پیشرفت بزرگ است.»
او میگوید گسترش فناوریهای مبتنی بر هوش مصنوعی باعث شده قیمت این دستگاهها کاهش یابد و برای گروههای بیشتری از جمله افراد دارای معلولیت قابلاستفاده شوند.تیم تحقیقاتی این پروژه امیدوار است در آینده بتواند دوربینهایی بسیار کوچکتر طراحی کند که حتی روی لنزها هم نصب شوند.