printlogo


چند صدایی در آمریکا عامل اخلال در مذاکرات
باید توجه داشت که گفت‌وگوهای جمهوری اسلامی ایران  و کشورهای غربی سابقه‌ای 22 ساله دارد. در آغاز این موضوع راهبرد کشورهای غربی این بود که جمهوری اسلامی باید فعالیت‌های هسته‌ای خود را ابتدا متوقف و تاسیسات خود را اوراق کند یا برچیند و در نهایت آنها را کامل از بین ببرد.‌

جمهوری اسلامی ایران در برابر این خواسته غیر‌قانونی کشورهای غربی مقاومت کرد و دیدیم که آقای اوباما در پایان دوران هشت ساله ریاست‌جمهوری‌‌اش، گفت: «اگر می‌توانستم، حتما پیچ و مهره‌های صنعت هسته‌ای ایران را هم باز می‌کردم اما نشد.» فرآیند مذاکرات در دوران آقایان روحانی ( به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی) در زمان دبیری آقای دکتر لاریجانی و دکتر جلیلی و بعد در زمان آقای ظریف و همچنین در این مقطع فعلی هم استمرار پیدا کرده است. بنابراین مذاکرات هسته‌ای قدمتی بیش از دو دهه‌ دارد که فراز و فرودهایی داشته است و در عین حال چیزی که به عنوان پرونده هسته‌ای مطرح شده، نه مبنای حقوقی و فنی بلکه مبنای سیاسی و رسانه‌ای دارد. باید توجه کرد قرار نیست موضوعی که ۲۲ سال استمرار داشته در دو سه دیدار که به صورت غیر مستقیم هم برگزار شده است، حل و فصل شود. البته اگر واقعا اراده‌ای در طرف مقابل باشد حل و فصل پرونده هسته‌ای ایران کار دشواری نیست. چون ایران آماده است درباره آنچه که غربی‌ها برایش ابراز نگرانی می‌کنند، شفاف‌سازی کند و طبیعی است که در عوض انتظار دارد از طریق رفع تحریم‌های ظالمانه که بر ضد جمهوری اسلامی در این سال‌ها تدارک دیده شده انتفاع اقتصادی ببرد. با این حال همان‌طور که گفته شد، این نیاز به گفت‌وگوی بیشتری دارد. اما فعلا در مسیر مشکلاتی دیده می‌شود. اول این‌که صدای واحدی از هیات حاکمه آمریکا شنیده نمی‌شود یعنی آقای ویتکاف به عنوان مذاکره‌کننده صدای یکسانی با وزیر امور خارجه آمریکا یا با مشاور امنیت ملی ندارد. بنابراین الان در داخل دولت آمریکا چند صدایی وجود دارد. از شواهد این اختلاف این که دیدیم آقای ترامپ همین چند روز گذشته مشاور امنیت ملی خود را برکنار و به عنوان سفیر آمریکا در سازمان ملل منسوب کرد.مسأله دوم در آمریکا اختلاف درون جمهوریخواهان و همین‌طور اختلافی است که میان دموکرات‌ها و ترامپ وجود دارد و نکته آخر هم نقش‌آفرینی منفی رژیم‌صهیونیستی است.جونیور ترامپ (پسر ترامپ) هم گفته که بعضی از نئوکان‌ها و گروه‌های مختلف تلاش می‌کنند تا سیاست خارجی دولت پدرش را با شکست مواجه کنند. اینها طبیعتا مسأله چند صدایی را غامض‌تر کرده است. این در حالی است که در طرف مقابل یعنی ایران تک صدایی شنیده می‌شود. تا زمانی که آمریکا به یک صدای واحد نرسد گفت‌وگوها طبعا نمی‌تواند ثمربخش باشد. از سوی دیگر برخی اظهارات نشان می‌دهد که مقام‌های کنونی آمریکا آگاهی لازم از قوانین بین‌الملل یا اطلاعات لازم در مورد موضوعات هسته‌ای را یا ندارند یا اگر دارند تعمدا دروغ می‌گویند؛ مثلا وزیر امور خارجه آمریکا اخیرا گفته است همه کشورهایی که بمب اتم ندارند، مواد غنی‌شده را از دیگران می‌خرند و وارد می‌کنند. اولا ایشان باید بداند که پرونده بد‌عهدی غرب و به‌ویژه آمریکا در این مورد یک پرونده قطور است. در سال ۱۳۸۸ جمهوری اسلامی به سوخت رو به اتمام رآکتور تحقیقاتی تهران نیاز داشت. علی‌رغم درخواست ایران از کشورهای غربی، نه خود آمریکا‌ سوخت ایران را تامین کرد و نه اجازه داد دیگران آن را به ما بفروشند. نکته دوم این‌که آقای اوباما، رئیس‌جمهور وقت آمریکا به آقایان دو سیلوا، رئیس‌جمهور برزیل و آقای رجب طیب اردوغان، نخست‌وزیر وقت ترکیه گفتند که ما آماده هستیم اگر شما با ایران در مورد خرید سوخت به تفاهم رسیدید ما آن را قبول و اجرا ‌کنیم اما دیدیم که با وجود این‌که در سال 1389به تفاهم رسیدند و بین وزرای خارجه ایران، ترکیه و برزیل که رؤسای سه کشور حضور داشتند، تفاهم و توافق امضا شد اما آمریکایی‌ها آن را نپذیرفتند. البته بدعهدی فقط منحصر به بعد از انقلاب نیست. قبل انقلاب در سال ۱۳۵۴ ایران ۱۰‌درصد از مجتمع غنی‌سازی «آروا» در پاریس را خرید اما فرانسوی‌ها تا الان نه یک گرم اورانیوم غنی‌شده و نه حتی یک دلار از سود آن را به ایران دادند. آلمان‌ها هم علی‌رغم این‌که با ایران قرارداد داشتند که نیروگاه اتمی بوشهر را بسازند اما دیدیم که با پیروزی انقلاب اسلامی ایران را ترک کردند و حاضر به ادامه کار نشدند و اینها نشان می‌دهد که آمریکایی‌ها به اتفاق سایر کشورهای غربی دارای فناوری هسته‌ای درباره ایران به صورت مستمر نقض عهد کرده‌اند. وزیر امور خارجه آمریکا همچنین گفته است کشورهایی که به اصطلاح بمب اتم ندارند هیچ کدام‌شان غنی‌سازی ندارند، این نشان می‌دهد یا باز دوباره این مقام آمریکایی اطلاع لازم را ندارد یا دروغ می‌گوید. الان ژاپن، کره جنوبی، سوئد برزیل، آرژانتین، هلند و اسپانیا کشورهایی هستند که غنی‌سازی دارند اما بمب اتم ندارند؛ بنابراین به نظر می‌رسد فعلا زمانی لازم است که آگاهی آمریکایی‌ها بالا برود تا از بیان اظهاراتی که مخل گفت‌وگو خواهد بود، دوری کنند. 

حسن عابدینی | معاون سیاسی رسانه ملی