سامبادی لایک ما
اینروزها اگر پای صحبت بعضی از نوجوانان نسل زد بنشینید، احتمالا احساس میکنید به یک مترجم لغات انگلیسی نیازمندید. واژههایی که مشابه آنها را فقط در بین همسنوسالهای خودشان میشود یافت و اکثرا برای توضیح حالتهای مختلف عواطف و یاتوصیف یک موقعیت بهکارمیروند.این دسته ازکلمات رسمی نیستندودر واقع درزبان انگلیسی به آنها «اسلنگ»و درفارسی«اصطلاحات عامیانه»گفته میشود.
میتوان گفت تفاوت در این نوع استفاده از واژههای عامیانه انگلیسی در نسل جوان و نوجوان این دهه با دهههای پیشین، علل گوناگونی دارد که میخواهیم در این گزارش به کمک چند نوجوان با همین ویژگی، بیشتر بررسیشان کنیم و علت این استفاده را از خودشان بشنویم.
«میشنوم، میگویم»
رفته بودم به یکی از دوستانم که در یک محله زندگی میکنیم سری بزنم. او دو برادر دارد، که آنروز برادر کوچکترش، عرفان هم در خانه بود. دقیقا در زمانی که فکر میکردم برای صحبتکردن در این زمینه از چهکسی میتوانم کمک بگیرم، در میان صحبتهای عرفان متوجه حضور واژگانی چون (کامان)، (اوریج) و... شدم. اومیتوانست نفر اول این شماره «یکی مثل ما» باشد. عرفان دانشآموزی هفدهساله است و هنوز یک سال دیگر برای پایان تحصیلش در مدرسه باقی مانده و اتفاقا بهگفته خودش زبان انگلیسیاش هم اتفاقا زیاد خوب نیست اما خواهرش میگوید در طول روز از کلمات عامیانه انگلیسی یا همان Slang زیادی استفاده میکند.از این در صحبت را شروع کردم: کلاس زبان انگلیسی رفتی؟ پاسخ داد: «آره از بچگی قبل از این که برم مدرسه، مهدکودک اور سامثینگ، وارد لنگووج اسکول شدم.» احساس میکردم این امر که پیش از شناخت ادبیات زبان مادری، او را با زبان انگلیسی پیوند دادهاند، در این موضوع بیتأثیر نیست. به همین خاطر پرسیدم: «آنموقع جدا از زمان حضور در آموزشگاه، از واژههای انگلیسی درصحبتهای روزمره استفاده میکردی؟» که در پاسخ میگوید: «آو کورس! ولی یهسری موارد پیشپاافتاده است.» پرسیدم: «الان اوضاع زبان انگلیسیات چطور است؟» با کمی خنده جواب میدهد: «نات گود.اکثرا نمرههای خوبی دراین زمینه ندارم امااصطلاحاتی که امروزه ازهمسنوسالهایم میشنوید را بلدم.» حالا میخواهم بدانم چطور است که فردی با وجود خوبنبودن زبان انگلیسیاش میتواند از اصطلاحات اینچنینی استفاده کند: «اصلا این واژهها، چگونه وارد صحبتهای روزمرهات شد؟» و گفت: «بعضی واژهها از قدیم جاافتاده است و برای الان نیست اما بعضی واژهها هم جدیدا بهتازگی درحال جاافتادن در دایره لغات نسل جوان و نوجوان است اما برای خودِ من، معمولا اول آنها را در فضای مجازی و بعد در مدرسه از زبان رفیقهایم میشنوم. بعد از مدتی به خودم میآیم و میبینم که من هم دارم از این واژهها استفاده میکنم.»
شما چرا؟
برای پیبردن بیشتر به این موضوع به سراغ نگارمیروم.نگارهم هفدهساله است وتقریبا یکسوم ازکلماتی که در روزمرهاش بهکار میبرد، انگلیسی هستند و از چهارده سالگی، استفاده از کلمات انگلیسی در صحبتهایش بیشتر شد.
از او میپرسم: «چرا تا قبل از آن کمتر از لغات انگلیسی استفاده میکردی و الان بیشتر شده است؟» میگوید: «من همیشه در سوشالمدیا با آهنگها، کلیپهای طنز و یا فیلمهای انگلیسی سروکار دارم. دوستانم هم بههمین شکل صحبت میکنند و قطعا خیلی تأثیر دارد و طبیعی است که ذهن من به این موضوع عادت کرده باشد.»
تقریبا میتوانم بگویم تأثیر فضای مجازی بر این موضوع، از موارد مشترک میان صحبتهای نگار و گفتوگوی قبلی است. حالا اگر در مقابل کسی باشد که زبان انگلیسی خوبی ندارد چه؟ برای همین میپرسم: «تابهحال شده در معاشرت با کسی که زبان انگلیسیاش ضعیف است، دچار مشکل در ارتباط بشوی؟»
نگار جواب میدهد: «یک دوستی دارم که به زبان انگلیسی تسلطی ندارد. در اوایل دوستیمان، این را که من طبق عادت روزمره در صحبتهایم از کلی اصطلاح و کلمه استفاده میکردم، متوجه نمیشد. باید حواسم را جمع میکردم که از اصطلاح خاصی استفاده نکنم و یا اگر استفاده میکردم مفهومش را برایش توضیح بدهم. در مدرسه هم همین است و اینترکشن (یا تعامل) با دبیرها برای من سخت است و نمیتوانم خود واقعیام باشم. کلا انگار با دبیرهایی که زبانشان خوب است بیشتر رفیق هستیم و اینترکشن داریم.»
حالا موضوع جدیتر و کمی پیچیده شده است. سؤالی برایم پیش میآید: «حست نسبت به این چندزبانهبودن چیست؟ به فکر تغییر آن هستی یا با آن مشکلی نداری؟»
میگوید: «مقداری باعث نگرانیست و من را مضطرب میکند که نکند یکروز نتوانم آنقدر که باید با زبان مادری ارتباطی خالص برقرار کنم. خیلیوقت است کتاب یا حتی شعر فارسی نخواندهام. هرچه بوده انگلیسی بوده. فعلا مشکلی ندارم و به تغییرش فکر نمیکنم.»
بهعنوان سؤال آخر میخواهم از او درباره نمرات زبان مدرسهاش بپرسم: «نمره زبانت در مدرسه چند است؟»
اینطور جواب میدهد: «زبان مدرسهام زیاد خوب نیست. امتحان زبان در مدرسه بیشتر به گرامر و دیکتیشن میپردازد اما من در اسپیکینگ و لیستنینگ خوبهستم»
فاطمه ثمین قدیانی - نوجوانه