دنیایی پر از سکوت
دنیایشان پر از سکوت است و سکوتشان همیشه از سر رضایت نیست! ناشنوایان با چشم‌ها و دست‌هایشان حرف می‌زنند. افرادی که کمی با افراد معمولی فرق دارند و به‌نوعی دچار معلولیت هستند.
هرچند ناشنوایی معلولیت بازدارنده‌ای نیست وبسیاری از ناشنوایان افرادی بسیار توانمندهستند ودرمشاغل و حِرف گوناگون می‌توانند حضور داشته باشند و مانند سایرین بدرخشند.دنیای ناشنوایان شاید مانند دنیای ما با صداهای زشت و زیبا همراه نباشد اما آنها هم دنیای خاص خودشان را دارند و چشم‌ها و دست‌هایشان کار گوش و زبان ما را انجام می‌دهند. البته که طی سال‌های اخیر به مدد علم وتکنولوژی هم کودکانی که ناشنوامتولد می‌شوندمی‌توانند شنوایی‌شان را با کاشت حلزون به‌دست بیاورندوهم کسانی که دچارپیرگوشی یا حادثه می‌شوند، می‌توانند با کمک سمعک‌ها و ابزارهای الکترونیک شنوایی را تجربه کنند. با تمام اینها هنوز هم در دنیا درصدی از افراد با معلولیت ناشنوایی متولد می‌شوند و نیازمند دریافت کمک و خدماتی هستند. از این گذشته برخی حوادث و از همه مهم‌تر افزایش سن هم ازجمله عواملی است که می‌تواند ما را تا مرز ناشنوایی پیش ببرد.
روزجهانی ناشنوایان
ازسال 1957 میلادی 30 سپتامبر، مصادف 8 مهربه عنوان روزجهانی ناشنوایان نام‌گذاری شده است. این روزگرامیداشت سالروز درگذشت «دکتر شرایر» اولین رئیس فدراسیون ناشنوایان است.هدف از این کار حمایت از حقوق ناشنوایان و فرهنگ ارتباط با آنها و همچنین آگاهی سیاستمداران و عموم مردم از مشکلات پیش‌روی این قشر از جامعه در زندگی روزمره است. در ایران نیز از سال ۱۳۸۰ شورای فرهنگ عمومی، این روز را گرامی داشته وبرای ناشنوایان عزیز این روز را جشن می‌گیرند. امروزه از سوی تمام کشورهای دنیا اقداماتی از جمله ابداع زبان اشاره،اختراع سمعک وایجاد شرایط مناسب برای آموزش ناشنوایان انجام شده است، البته امروزه با پیشرفت علوم وبهره‌گیری از تکنولوژی‌های نوین و وسایل کمک‌شنیداری از قبیل سمعک، کاشت حلزون و توانبخشی‌های شنوایی، دنیای افراد ناشنوا تغییر کرده است.
بیماری‌هایی که گوش‌تان را هدف می‌گیرد
دلایل اکتسابی ناشنوایی ممکن است به کم‌شنوایی درهرسنی منجرشود.بیماری‌های عفونی ازجمله مننژیت، سرخک و اوریون، عفونت مزمن گوش، جمع‌شدن مایعات در گوش (اوتیت مدیا)، استفاده از داروهای خاص برای درمان عفونت‌های نوزادان، مالاریا، سل مقاوم به دارو و سرطان‌ها و آسیب‌دیدگی به سر یا گوش از جمله دلایلی است که در هر سنی برای هر شخصی ممکن است رخ دهد و او را به کم‌شنوایی یا ناشنوایی مبتلا کند.
علل ناشنوایی
دلایل کم‌شنوایی و ناشنوایی می‌تواند مادرزادی یا اکتسابی باشد. کاهش شنوایی ممکن است به دلایل ژنتیکی، عوارض هنگام تولد، بیماری‌های عفونی خاص، عفونت‌های مزمن گوش، استفاده از داروهای خاص، قرار گرفتن در معرض سروصدای زیاد و پیری باشد. ۶۰ درصد از کاهش شنوایی کودکان قابل‌پیشگیری است.25 درصد از علل ابتلای افراد به ناشنوایی هنوز شناخته نشده‌اند در مقابل این عوامل ژنتیکی 50 درصد علت اصلی ابتلای افراد به معلولیت شنوایی است. میزان شیوع ناشنوایی در زمان تولد بیش از دو برابر مجموع دیگر اختلالات قابل‌ارزیابی درنوزادان است. ۲۵درصد ازموارد ناشنوایی دلایلی ناشناخته دارد.همچنین ۵۰ درصد موارد علل ژنتیک و ۲۵درصد نیز سایر موارد مانند زردی، بیماری‌های مادر حین بارداری مسائل هنگام زایمان را شامل می‌شود.
امان از پیری و کم‌شنوایی
نمی دانم مادربزرگ یا پدربزرگ شما گوش‌شان خوب می‌شنود یا نه ولی اغلب ما با پیرمردها و پیرزن‌هایی مواجه شده‌ایم که خیلی وقت‌ها برای آن‌که صدای ما را بشنوند ناگزیر می‌شویم تقریبا فریاد بکشیم! البته بسیاری از سالمندان از وسایلی کمکی مانند سمعک برای کمک به شنوایی بهتر استفاده می‌کنند؛ پس می‌توان گفت سن، قوی‌ترین عامل کم‌شنوایی در بزرگسالان ۲۰-۶۹ ساله است و بیشترین میزان کم‌شنوایی در گروه سنی ۶۰ تا ۶۹ سال است. مردان تقریبا دو برابر زنان احتمال کم‌شنوایی را در بزرگسالی در سن ۴تا ۶۹ سال دارند. تقریبا یک‌سوم افراد بالای ۶۵ سال به ناتوانی در شنوایی مبتلا هستند.
عواملی که ممکن است نوزاد شما را کم‌شنوا کند
دلایل مادرزادی ناشنوایی ممکن است به کمبود شنوایی منجر شود که پس از تولد نمود پیدا می‌کند. کاهش شنوایی نیز از عوامل ژنتیکی ارثی و غیرارثی یا برخی عوارض در دوران بارداری وزایمان ازجمله، ابتلای مادربه سرخچه،سفلیس یا برخی عفونت‌های دیگر در دوران بارداری ناشی می‌شود. وزن کم هنگام تولد، آسفیکسی هنگام تولد (کمبود اکسیژن در زمان تولد)، استفاده نامناسب از داروهای خاص در دوران بارداری، زردی شدید در نوزاد نیز می‌تواند به عصب شنوایی آسیب برساند.
چالش تعامل با دیگران
یکی ازمهم‌ترین مشکلاتی که افراد ناشنوا با آن دست و پنجه نرم می‌کنند موضوع برقراری ارتباط با سایر افراد است. این عارضه می‌تواند روی تعاملات اجتماعی افراد ناشنوا با افراد عادی جامعه تاثیر بگذاردوگاهی برایشان آزاردهنده باشد. اکثریت افراد جامعه به زبان اشاره مسلط نیستند واین می‌تواند ناشنوایان را دربرقراری ارتباط وبیان مطالبات وخواسته‌هایشان با چالش‌هایی روبه‌رو کند. جامعه ناشنوایان هم،زبان اشاره مخصوص خودشان رادارند واگرمابتوانیم با زبان آنهاآشنا شویم به‌راحتی این ارتباط برقرار می‌شود.
ویژگی‌های زبان اشاره
زبان اشاره ترکیبی از حرکت دست، میمیک صورت و لب‌خوانی است و با‌توجه به این‌که دایره لغات افراد ناشنوا بسیار محدود است و با لغات ساده و عامیانه آشنا هستند، با استفاده از لب‌خوانی متوجه بسیاری از کلمات‌می‌شوند.در زبان اشاره ممکن است یک حرکت دست، نشان‌دهنده چندین حرف باشد و از همین‌رو، ترکیب لب‌خوانی و میمیک صورت به فرد ناشنوا در راستای متوجه شدن منظور مترجم کمک‌کننده خواهد بود.
زبانی بین‌المللی
زبان اشاره از سوی سازمان ملل‌متحد به‌عنوان یکی از زبان‌های رسمی پذیرفته شده است. تاکید سازمان ملل در به رسمیت‌شناختن این زبان، نشان‌دهنده این است که زبان اشاره از نظر وضعیت با زبان‌های گفتاری برابر است و سازمان ملل در نظر دارد کشورها را ملزم کند تا یادگیری زبان اشاره را تسهیل کنند و هویت زبانی جامعه ناشنوایان را ارتقا دهند.
جمعیت 360 میلیونی
طبق آمار سازمان بهداشت جهانی، 5 درصد از جمعیت کره‌زمین برابر با ۳۶۰ میلیون نفر، دچار ناشنوایی یا کم‌شنوایی هستند. در کشورهای توسعه‌یافته‌ای مانند فرانسه 7.5میلیون نفر، آلمان۱۰میلیون نفر، ایتالیا 7میلیون نفر، لهستان 5 میلیون نفر، اسپانیا 5.5 میلیون نفر، هلند 2 میلیون نفر، انگلیس 7.5میلیون نفر و آمریکا ۳۵میلیون نفر ناشنوا زندگی می‌کنند.همچنین بر اساس آمارهای سازمان بهداشت جهانی ۴۶۶میلیون نفر در جهان دچارکم‌شنوایی معلولیت‌زا هستند و از نظر بار کلی بیماری، این اختلال 6.8درصد بار بیماری‌ها را شامل می‌شود؛ معلولیتی پنهان که دارای تأثیرات گسترده بر جنبه‌های مختلف رشد مهارت‌های ارتباطی، اجتماعی و هیجانی فرد و خانواده وی است و علاوه‌بر آن طبق آخرین برآوردهای منتشر شده توسط سازمان جهانی بهداشت، قریب به ۹۰۰ میلیون نفر در سراسر جهان تا سال ۲۰۵۰ از کم‌شنوایی ناتوان‌کننده رنج خواهند برد.
آسیب صداها به شنوایی
حتما شما هم شنیده‌اید که قرار گرفتن در معرض سروصدای زیاد می‌تواند به گوش‌تان آسیب بزند و شنوایی‌تان را کاهش دهد. طبق پژوهش‌ها 11میلیارد جوان (بین ۱۲ تا ۳۵ سال) به دلیل قرار گرفتن در معرض سر و صدای محیط در معرض خطر کم‌شنوایی هستند. سر و صدای بیش از حد ازجمله سر و صدای شغلی مانند صدای ماشین‌آلات و انفجارها، قرارگرفتن در معرض صداهای بلند مانند استفاده از دستگاه‌های صوتی شخصی با حجم زیاد و برای مدت‌زمان طولانی و حضور منظم در کنسرت‌ها، کلوپ‌های شبانه، کافه‌ها و مسابقات ورزشی نیز برای گوش اشخاص می‌تواند دردسرساز باشد.
زبان اشاره زبانی که صدا ندارد، اما مفهوم دارد
زبان اشاره، شاید صدا نداشته باشد اما خلاقیتی کارا برای برقراری ارتباط ناشنوایان با همدیگر و حتی با افراد شنواست. در واقع ناشنوایان اصوات و کلمات خود را با حرکات دست و احساسات خود را با زبان بدن نشان می‌دهند تا بتوانند با دیگران تعامل داشته باشند. زبان‌های اشاره تقلیدی نیستند و قراردادی محسوب می‌شوند، تحقیق زبان‌شناسی تاریخی بسیار اندکی روی زبان‌های اشاره صورت گرفته و زبان‌ها ممکن است با مهاجرت، تأسیس مدارس ناشنوایان یا به دلیل مقررات سیاسی گسترش یابند.
زبان اشاره فارسی
حرکات زبان اشاره، جهانی نیست و لهجه و گویش روی این زبان و علائم آن تأثیرگذار خواهد بود. بسیاری از افراد زبان اشاره ایرانی را نمود تصویری فارسی میدانند و این در حالی است که زبان‌های اشاره، زبانهایی مستقل، اما تحت‌تأثیر زبان‌های گفتاری پیرامون خود هستند و واژگان و دستور زبان مخصوص خود را دارند. گرچه هیچ تحقیق رسمی‌ای تاکنون درباره تعداد زبان‌های اشاره سراسر جهان منتشر نشده، اما در تحقیقات مختلف از بیش از 100زبان اشاره گوناگون نام برده شده است.
صدای ناشنوایان را بشنویم
ناشنوایان هم مانند سایر اقشار و گروه‌های اجتماعی مطالباتی دارندوبه‌عنوان یک شهروند حق دارند تا ازحقوق شهروندی برخوردار باشند و بتوانند برنامه‌های تلویزیونی و فیلم‌های سینمایی را ببینید و در شهر به‌راحتی تردد کنند. گنجاندن آموزش‌های حداقلی از زبان اشاره، تربیت مترجمان، در نظر گرفتن جایگاه ویژه در چارت‌های سازمانی برای مترجمان زبان اشاره و حمایت از این افراد، از موضوعاتی است که به تسهیل زندگی ناشنوایان و کم‌شنوایان می‌انجامد و حضور آنها را در جامعه پررنگ‌تر می‌کند.
زهرا احمدزاده - خبرنگار چاردیواری
روزجهانی ناشنوایان
ازسال 1957 میلادی 30 سپتامبر، مصادف 8 مهربه عنوان روزجهانی ناشنوایان نام‌گذاری شده است. این روزگرامیداشت سالروز درگذشت «دکتر شرایر» اولین رئیس فدراسیون ناشنوایان است.هدف از این کار حمایت از حقوق ناشنوایان و فرهنگ ارتباط با آنها و همچنین آگاهی سیاستمداران و عموم مردم از مشکلات پیش‌روی این قشر از جامعه در زندگی روزمره است. در ایران نیز از سال ۱۳۸۰ شورای فرهنگ عمومی، این روز را گرامی داشته وبرای ناشنوایان عزیز این روز را جشن می‌گیرند. امروزه از سوی تمام کشورهای دنیا اقداماتی از جمله ابداع زبان اشاره،اختراع سمعک وایجاد شرایط مناسب برای آموزش ناشنوایان انجام شده است، البته امروزه با پیشرفت علوم وبهره‌گیری از تکنولوژی‌های نوین و وسایل کمک‌شنیداری از قبیل سمعک، کاشت حلزون و توانبخشی‌های شنوایی، دنیای افراد ناشنوا تغییر کرده است.
بیماری‌هایی که گوش‌تان را هدف می‌گیرد
دلایل اکتسابی ناشنوایی ممکن است به کم‌شنوایی درهرسنی منجرشود.بیماری‌های عفونی ازجمله مننژیت، سرخک و اوریون، عفونت مزمن گوش، جمع‌شدن مایعات در گوش (اوتیت مدیا)، استفاده از داروهای خاص برای درمان عفونت‌های نوزادان، مالاریا، سل مقاوم به دارو و سرطان‌ها و آسیب‌دیدگی به سر یا گوش از جمله دلایلی است که در هر سنی برای هر شخصی ممکن است رخ دهد و او را به کم‌شنوایی یا ناشنوایی مبتلا کند.
علل ناشنوایی
دلایل کم‌شنوایی و ناشنوایی می‌تواند مادرزادی یا اکتسابی باشد. کاهش شنوایی ممکن است به دلایل ژنتیکی، عوارض هنگام تولد، بیماری‌های عفونی خاص، عفونت‌های مزمن گوش، استفاده از داروهای خاص، قرار گرفتن در معرض سروصدای زیاد و پیری باشد. ۶۰ درصد از کاهش شنوایی کودکان قابل‌پیشگیری است.25 درصد از علل ابتلای افراد به ناشنوایی هنوز شناخته نشده‌اند در مقابل این عوامل ژنتیکی 50 درصد علت اصلی ابتلای افراد به معلولیت شنوایی است. میزان شیوع ناشنوایی در زمان تولد بیش از دو برابر مجموع دیگر اختلالات قابل‌ارزیابی درنوزادان است. ۲۵درصد ازموارد ناشنوایی دلایلی ناشناخته دارد.همچنین ۵۰ درصد موارد علل ژنتیک و ۲۵درصد نیز سایر موارد مانند زردی، بیماری‌های مادر حین بارداری مسائل هنگام زایمان را شامل می‌شود.
امان از پیری و کم‌شنوایی
نمی دانم مادربزرگ یا پدربزرگ شما گوش‌شان خوب می‌شنود یا نه ولی اغلب ما با پیرمردها و پیرزن‌هایی مواجه شده‌ایم که خیلی وقت‌ها برای آن‌که صدای ما را بشنوند ناگزیر می‌شویم تقریبا فریاد بکشیم! البته بسیاری از سالمندان از وسایلی کمکی مانند سمعک برای کمک به شنوایی بهتر استفاده می‌کنند؛ پس می‌توان گفت سن، قوی‌ترین عامل کم‌شنوایی در بزرگسالان ۲۰-۶۹ ساله است و بیشترین میزان کم‌شنوایی در گروه سنی ۶۰ تا ۶۹ سال است. مردان تقریبا دو برابر زنان احتمال کم‌شنوایی را در بزرگسالی در سن ۴تا ۶۹ سال دارند. تقریبا یک‌سوم افراد بالای ۶۵ سال به ناتوانی در شنوایی مبتلا هستند.
عواملی که ممکن است نوزاد شما را کم‌شنوا کند
دلایل مادرزادی ناشنوایی ممکن است به کمبود شنوایی منجر شود که پس از تولد نمود پیدا می‌کند. کاهش شنوایی نیز از عوامل ژنتیکی ارثی و غیرارثی یا برخی عوارض در دوران بارداری وزایمان ازجمله، ابتلای مادربه سرخچه،سفلیس یا برخی عفونت‌های دیگر در دوران بارداری ناشی می‌شود. وزن کم هنگام تولد، آسفیکسی هنگام تولد (کمبود اکسیژن در زمان تولد)، استفاده نامناسب از داروهای خاص در دوران بارداری، زردی شدید در نوزاد نیز می‌تواند به عصب شنوایی آسیب برساند.
چالش تعامل با دیگران
یکی ازمهم‌ترین مشکلاتی که افراد ناشنوا با آن دست و پنجه نرم می‌کنند موضوع برقراری ارتباط با سایر افراد است. این عارضه می‌تواند روی تعاملات اجتماعی افراد ناشنوا با افراد عادی جامعه تاثیر بگذاردوگاهی برایشان آزاردهنده باشد. اکثریت افراد جامعه به زبان اشاره مسلط نیستند واین می‌تواند ناشنوایان را دربرقراری ارتباط وبیان مطالبات وخواسته‌هایشان با چالش‌هایی روبه‌رو کند. جامعه ناشنوایان هم،زبان اشاره مخصوص خودشان رادارند واگرمابتوانیم با زبان آنهاآشنا شویم به‌راحتی این ارتباط برقرار می‌شود.
ویژگی‌های زبان اشاره
زبان اشاره ترکیبی از حرکت دست، میمیک صورت و لب‌خوانی است و با‌توجه به این‌که دایره لغات افراد ناشنوا بسیار محدود است و با لغات ساده و عامیانه آشنا هستند، با استفاده از لب‌خوانی متوجه بسیاری از کلمات‌می‌شوند.در زبان اشاره ممکن است یک حرکت دست، نشان‌دهنده چندین حرف باشد و از همین‌رو، ترکیب لب‌خوانی و میمیک صورت به فرد ناشنوا در راستای متوجه شدن منظور مترجم کمک‌کننده خواهد بود.
زبانی بین‌المللی
زبان اشاره از سوی سازمان ملل‌متحد به‌عنوان یکی از زبان‌های رسمی پذیرفته شده است. تاکید سازمان ملل در به رسمیت‌شناختن این زبان، نشان‌دهنده این است که زبان اشاره از نظر وضعیت با زبان‌های گفتاری برابر است و سازمان ملل در نظر دارد کشورها را ملزم کند تا یادگیری زبان اشاره را تسهیل کنند و هویت زبانی جامعه ناشنوایان را ارتقا دهند.
جمعیت 360 میلیونی
طبق آمار سازمان بهداشت جهانی، 5 درصد از جمعیت کره‌زمین برابر با ۳۶۰ میلیون نفر، دچار ناشنوایی یا کم‌شنوایی هستند. در کشورهای توسعه‌یافته‌ای مانند فرانسه 7.5میلیون نفر، آلمان۱۰میلیون نفر، ایتالیا 7میلیون نفر، لهستان 5 میلیون نفر، اسپانیا 5.5 میلیون نفر، هلند 2 میلیون نفر، انگلیس 7.5میلیون نفر و آمریکا ۳۵میلیون نفر ناشنوا زندگی می‌کنند.همچنین بر اساس آمارهای سازمان بهداشت جهانی ۴۶۶میلیون نفر در جهان دچارکم‌شنوایی معلولیت‌زا هستند و از نظر بار کلی بیماری، این اختلال 6.8درصد بار بیماری‌ها را شامل می‌شود؛ معلولیتی پنهان که دارای تأثیرات گسترده بر جنبه‌های مختلف رشد مهارت‌های ارتباطی، اجتماعی و هیجانی فرد و خانواده وی است و علاوه‌بر آن طبق آخرین برآوردهای منتشر شده توسط سازمان جهانی بهداشت، قریب به ۹۰۰ میلیون نفر در سراسر جهان تا سال ۲۰۵۰ از کم‌شنوایی ناتوان‌کننده رنج خواهند برد.
آسیب صداها به شنوایی
حتما شما هم شنیده‌اید که قرار گرفتن در معرض سروصدای زیاد می‌تواند به گوش‌تان آسیب بزند و شنوایی‌تان را کاهش دهد. طبق پژوهش‌ها 11میلیارد جوان (بین ۱۲ تا ۳۵ سال) به دلیل قرار گرفتن در معرض سر و صدای محیط در معرض خطر کم‌شنوایی هستند. سر و صدای بیش از حد ازجمله سر و صدای شغلی مانند صدای ماشین‌آلات و انفجارها، قرارگرفتن در معرض صداهای بلند مانند استفاده از دستگاه‌های صوتی شخصی با حجم زیاد و برای مدت‌زمان طولانی و حضور منظم در کنسرت‌ها، کلوپ‌های شبانه، کافه‌ها و مسابقات ورزشی نیز برای گوش اشخاص می‌تواند دردسرساز باشد.
زبان اشاره زبانی که صدا ندارد، اما مفهوم دارد
زبان اشاره، شاید صدا نداشته باشد اما خلاقیتی کارا برای برقراری ارتباط ناشنوایان با همدیگر و حتی با افراد شنواست. در واقع ناشنوایان اصوات و کلمات خود را با حرکات دست و احساسات خود را با زبان بدن نشان می‌دهند تا بتوانند با دیگران تعامل داشته باشند. زبان‌های اشاره تقلیدی نیستند و قراردادی محسوب می‌شوند، تحقیق زبان‌شناسی تاریخی بسیار اندکی روی زبان‌های اشاره صورت گرفته و زبان‌ها ممکن است با مهاجرت، تأسیس مدارس ناشنوایان یا به دلیل مقررات سیاسی گسترش یابند.
زبان اشاره فارسی
حرکات زبان اشاره، جهانی نیست و لهجه و گویش روی این زبان و علائم آن تأثیرگذار خواهد بود. بسیاری از افراد زبان اشاره ایرانی را نمود تصویری فارسی میدانند و این در حالی است که زبان‌های اشاره، زبانهایی مستقل، اما تحت‌تأثیر زبان‌های گفتاری پیرامون خود هستند و واژگان و دستور زبان مخصوص خود را دارند. گرچه هیچ تحقیق رسمی‌ای تاکنون درباره تعداد زبان‌های اشاره سراسر جهان منتشر نشده، اما در تحقیقات مختلف از بیش از 100زبان اشاره گوناگون نام برده شده است.
صدای ناشنوایان را بشنویم
ناشنوایان هم مانند سایر اقشار و گروه‌های اجتماعی مطالباتی دارندوبه‌عنوان یک شهروند حق دارند تا ازحقوق شهروندی برخوردار باشند و بتوانند برنامه‌های تلویزیونی و فیلم‌های سینمایی را ببینید و در شهر به‌راحتی تردد کنند. گنجاندن آموزش‌های حداقلی از زبان اشاره، تربیت مترجمان، در نظر گرفتن جایگاه ویژه در چارت‌های سازمانی برای مترجمان زبان اشاره و حمایت از این افراد، از موضوعاتی است که به تسهیل زندگی ناشنوایان و کم‌شنوایان می‌انجامد و حضور آنها را در جامعه پررنگ‌تر می‌کند.
زهرا احمدزاده - خبرنگار چاردیواری
