گزارش تپش از مشکلات حقوقی برخورد با متخلفان محیطزیست
دفاع از محیطزیست با دستان بسته
جنگلبانی و محیطبانی از شغلهای موردعلاقه مردم است و شهروندان هرجا که آنها را ببینند یا صفحاتشان را در فضایمجازی دنبال کنند، بااحترام و علاقهمندی ویژهای با آنها صحبت کرده وبرایشان آرزوی سلامتی وروزهای بیخطر دارند،آن هم در شرایطی که هم جنگلبانها و هم محیطبانها جز دستانی خالی، هیچ وسیلهای حتی یک چوبدستی ساده برای دفاع از خود در اختیار ندارند تا با قاچاقچیان بیرحم چوب و شکارچیان منفعتطلب مقابله کنند.
اگر با قاچاقچیان و شکارچیان غیرمجاز روبهرو شوند، هرلحظه ممکن است، هدف شلیک گلوله و ضربات دردناک تبر، چوب، چماغ و حتی ارهبرقی روشن قرار بگیرند یا بهشدت صدمه ببینند یا در بدترین حالت جان خود را از دست بدهند.بیژن قلمپرور، جنگلبان تالشی شاغل در اداره منابعطبیعی و آبخیزداری گیلان تا لحظه تنظیم این گزارش، آخرین جنگلبانی است که با دستانی خالی و فقط با تکیه بر قدرت بدنی خود با دو قاچاقچی چوب، شاخبهشاخ شد و یکی از آنها درست به سبک و سیاق قاتل فیلم «کشتار با ارهبرقی در تگزاس» با ارهبرقی روشن به جان او افتاد و سروصورت، دندان و هر دو دستش را درید و آسیب زد. قلمپرور اگر متکی به قدرت بدنیاش نبود، قاچاقچیان چوب گردنش را بیخ تا بیخ با اره برقی میبریدند. به جز این جنگلبان تالشی، جنگلبانان و محیطبانان متعددی جان خود را در مقابله با قاچاقچیان و شکارچیان غیر مجاز به خطر انداختهاند که برخی در این میان به دلیل نداشتن هیچ تجهیزات دفاعی، مانند قلمپرور به شدت زخمی شدند وبرخی دیگرجان راخود فدای محیط زیست کردند. حادثه مرگباری که برای قلمپرور اتفاق افتاد، فروردین ماه سال 1397 هم برای محمدحسین موحدیکیا، محیطبان سفیدکوه خرمآباد رخ داد که مورد هجوم قاچاقچیان چوب قرار گرفت و آنها بیرحمانه با ضربات تبر، این محیطبان را از ناحیه دست، گونه، فک، دندانها و قفسه سینه دچار شکستگی و جراحت شدید کردند.حسنکابوسی، جنگلبان گلستانی هم سالگذشته به قتل رسید. این جنگلبان 38 ساله ساکن شهرستان کردکوی بود و سه فرزند داشت اما زمانی که در ارتفاعات منطقه «درازنو» این شهرستان هدف شلیک گلوله قاچاقچیان قرارگرفت، جان خود را از دست داد.28 آبان سال گذشته هم در اصفهان، محیطبانی به نام احمدعلی عابدینی در تصادف با خودروی قاچاقچیان به شدت آسیب دید. روز حادثه شکار غیرمجاز در منطقه حفاظت شده کهیاز اردستان باعث شد تا نیروهای یگان حفاظت محیطزیست با دستور قضایی و در یک عملیات تعقیب و گریز اقدام به بستن مسیر شکارچیان کنند. محیطبانان به دو شکارچی متخلف برای ایست در بازرسی هشدار دادند اما آنها توجهی نکردند و با خودرو به سمت عابدینی حملهور و او را زیر گرفتند. این محیطبان بر اثر آسیبدیدگی شدید از ناحیه کتف، لگن و گردن به بیمارستان منتقل شد.
خطر قتل و مصدومیت شدید در کمین حافظان طبیعت
محیطبانان و جنگلبانان ساعات کاری مشخصی ندارند و در هر ساعتی از شبانهروز ممکن است در کوه و جنگل و دشت مشغول گشتزنی برای زدن رد قاچاقچیان و شکارچیان غیرمجازی باشند که برای تامین منافع خود از ارتکاب هیچ جرمی حتی قتل ابا ندارند. شکارچیان غیرمجاز و قاچاقچیان چوب به راحتی میتوانند با هر آلت قتالهای به جان جنگلبانان و محیطبانان بیفتند و به شدت زخمی کنند اما حافظان بیدفاع طبیعت حق ندارند کوچکترین آسیبی به دشمنان طبیعت وارد کنند در غیر این صورت و به گفته قلمپرور که در مورد حادثه با جامجم مصاحبه کرده بود، محکوم خواهند شد.حسینعلی ابراهیمی کارنامی، مدیرکل سابق محیط زیست استان مازندران درباره مشکلات محیطبانان گفته بود تعداد محیطبانان ایران معادل یکهشتم و در برخی مراجع یکدوازدهم کمتر از استاندارد جهانی است. ضعف قانون درمورد محیطبانان مهمترین موضوعی است که دولت چهاردهم باید به آن توجه کند. با توجه به اصل 55 قانون اساسی محیطبانان میتوانند در صورت مشاهده تجاوز به منابع طبیعی به عنوان ضابط قضایی با آن برخورد کنند.در حالی که محیطبانان ما حتی اختیار دفاع از خود راندارند وبسیاری ازمحیطبانان کشور در برخورد با قاچاقچیان و متجازوان در بازداشت به سر میبرند.به گفته او، امنیت جانی و شغلی محیطبانان بسیار ضعیف است و خانه و زندگی بسیاری از آنان مورد تجاوز و حمله قرار میگیرد. علاوه بر کمبود نیرو، آنچه در این بین باید مورد توجه قرار بگیرد، کمبود تجهیزات و امکانات برای حفاظت از محیط زیست است، محیطبانان در شمال کشور خودرو ندارند، اسلحه ندارند، یا خودرو دارند، اما بنزین ندارند. محیطبانان در این مناطق به سختی از محیط زیست حفاظت کرده و معجزهوار کار میکنند. بسیاری از آنها برای خاموش کردن آتش یا گشتزنی در جنگلها کفش و لباس مناسب وحتی درمواقعی موتورسیکلت هم ندارند و مردم در مواقع بحرانی به کمک محیطبانان میآیند.ابراهیمی درخصوص عدم اختیارات کافی توسط محیطبانان ادامه داد: محیطبان باید ضابط قضایی بوده و در زمان مواجهه با قاچاقچیان و شکارچیان اجازه استفاده از سلحه و باتوم و گاز اشکآور داشته باشد. نه اینکه دست وپا بسته وبا دست خالی مقابل قاچاقچی بایستد که سر تا پا مسلح و مجهز است و مورد حمله جانی قرار بگیرد. یک محیطبان در برابر هجمههایی که به او میشود چگونه با دست خالی از خود و محیط زیست دفاع کند.
آدرینا ایرانمنش - گروه تپش
خطر قتل و مصدومیت شدید در کمین حافظان طبیعت
محیطبانان و جنگلبانان ساعات کاری مشخصی ندارند و در هر ساعتی از شبانهروز ممکن است در کوه و جنگل و دشت مشغول گشتزنی برای زدن رد قاچاقچیان و شکارچیان غیرمجازی باشند که برای تامین منافع خود از ارتکاب هیچ جرمی حتی قتل ابا ندارند. شکارچیان غیرمجاز و قاچاقچیان چوب به راحتی میتوانند با هر آلت قتالهای به جان جنگلبانان و محیطبانان بیفتند و به شدت زخمی کنند اما حافظان بیدفاع طبیعت حق ندارند کوچکترین آسیبی به دشمنان طبیعت وارد کنند در غیر این صورت و به گفته قلمپرور که در مورد حادثه با جامجم مصاحبه کرده بود، محکوم خواهند شد.حسینعلی ابراهیمی کارنامی، مدیرکل سابق محیط زیست استان مازندران درباره مشکلات محیطبانان گفته بود تعداد محیطبانان ایران معادل یکهشتم و در برخی مراجع یکدوازدهم کمتر از استاندارد جهانی است. ضعف قانون درمورد محیطبانان مهمترین موضوعی است که دولت چهاردهم باید به آن توجه کند. با توجه به اصل 55 قانون اساسی محیطبانان میتوانند در صورت مشاهده تجاوز به منابع طبیعی به عنوان ضابط قضایی با آن برخورد کنند.در حالی که محیطبانان ما حتی اختیار دفاع از خود راندارند وبسیاری ازمحیطبانان کشور در برخورد با قاچاقچیان و متجازوان در بازداشت به سر میبرند.به گفته او، امنیت جانی و شغلی محیطبانان بسیار ضعیف است و خانه و زندگی بسیاری از آنان مورد تجاوز و حمله قرار میگیرد. علاوه بر کمبود نیرو، آنچه در این بین باید مورد توجه قرار بگیرد، کمبود تجهیزات و امکانات برای حفاظت از محیط زیست است، محیطبانان در شمال کشور خودرو ندارند، اسلحه ندارند، یا خودرو دارند، اما بنزین ندارند. محیطبانان در این مناطق به سختی از محیط زیست حفاظت کرده و معجزهوار کار میکنند. بسیاری از آنها برای خاموش کردن آتش یا گشتزنی در جنگلها کفش و لباس مناسب وحتی درمواقعی موتورسیکلت هم ندارند و مردم در مواقع بحرانی به کمک محیطبانان میآیند.ابراهیمی درخصوص عدم اختیارات کافی توسط محیطبانان ادامه داد: محیطبان باید ضابط قضایی بوده و در زمان مواجهه با قاچاقچیان و شکارچیان اجازه استفاده از سلحه و باتوم و گاز اشکآور داشته باشد. نه اینکه دست وپا بسته وبا دست خالی مقابل قاچاقچی بایستد که سر تا پا مسلح و مجهز است و مورد حمله جانی قرار بگیرد. یک محیطبان در برابر هجمههایی که به او میشود چگونه با دست خالی از خود و محیط زیست دفاع کند.
آدرینا ایرانمنش - گروه تپش