
روز از نو سینما از نو
عید زمانی مناسب برای اتخاذ تصمیمهای نو، آغاز فعالیتهای تازه و کشف تجربیات جدید است. تماشای فیلمهای جدید هم از این قاعده مستثنی نیست. شاید برای همین است که اکران نوروزی سینماها بسیاری از خانوادهها را ترغیب میکند که در ایام تعطیلات نوروز به تماشای آثار برگزیده بنشینند و اوقات خوبی را در کنار هم سپری کنند.
امسال همزمانی ماه رمضان با تعطیلات نوروزی نیز دلچسبی رفتن به سینما در ساعات بعد از افطار و دیدن یک فیلم خوب رابیشتر کردهاست. برای همین، تصمیم گرفتیم در صفحه معرفی این هفته نگاهی به آثار اکرانشده امسال بیندازیم و به علاقهمندان سینما برای یک انتخاب بهتر دست یاری برسانیم. حال بستگی به شما دارد که طرفدار فیلمهای تاریخی باشید یا بخواهید به همراه خانواده به تماشای یک فیلم طنز بنشینید، یا حتی ترجیح میدهید که با دیدن یک درام اجتماعی تلخ تا ساعتها ذهنتان را درگیر داستان فیلم نگه دارید. در هر حال، این شما و این سینمای نوروز 1404.
کوکتل با طعم مولوتف
بعضی از مردم وقتی اسم انقلاب میآید یاد انقلابی میافتند که باعث شد سبک حکومت و شیوه زندگی مردم ایران در این مرز و بوم تغییر کند. در سینمای ایران فیلمهای زیادی با موضوع انقلاب اسلامی ساخته شده که تلاش کردهاند با شیوههای متفاوت به این واقعه مهم بپردارند. فیلم سینمایی «کوکتل مولوتف» از آن دسته فیلمهایی است که وقایع قبل از انقلاب، یعنی زمان پهلوی را به تصویر میکشد. اگر «فسیل» را دیده باشید شاید بخشی از سکانسهای این سینمایی شما را به یاد فیلم فسیل بیندازد. در این فیلم هم مانند سینمایی فسیل، جوانی وجود دارد که در اوایل تحولات انقلاب از هیچ راهی نمیتواند خودش را متقاعد کند که دوره پهلوی تمام شده و افراد جدیدی اداره امور کشور را در دست گرفتهاند. او به خیال خودش میتواند جلوی خواستههای مردم را بگیرد و فکر میکند که شاه به کشور برمیگردد. این سینمایی بهعنوان یکی از فیلمهای نوروزی در سینماها اکران میشود. حضور بازیگرانی نظیر امین حیایی، پژمان جمشیدی و احمد مهرانفر که هر سه تجربه حضور در کارهای طنز درخشانی را داشتهاند، از امتیازات این فیلم بهشمار میآید و افراد زیادی بهدلیل بازی این سه بازیگر فیلم به تماشای کوکتل مولوتف نشستهاند. شاید اگر بنا بود تغییر و تحولات تاریخی به همان شیوه که بودند در رسانهها به تصویر کشیدهشوند، از نظر افراد زیادی خستهکننده باشند اما اگر این رویدادهای مهم با طنز مخلوط شوند و جلوی دیدگان تماشاگران قرار گیرند،یک تیر ودونشان است. البته برخی تماشاگران کمدی، فیلم را یکنواخت و خستهکننده میدانستند وآن را نسخه ضعیفتری از فیلم فسیل توصیف کردند که تنها نقطه قوتش بازیگران معروف و استفاده از نوستالژیهای دهههای 50 و 60 است. با وجود این، انتخاب با شماست که دیدن فیلم طنز را ولو با فیلمنامه و داستان ضعیفتر ترجیح میدهید یا به دنبال داستانهای قویتر در سایر ژانرها میگردید!
موسی کلیمالله فیلمی مقدس
یکی از بهترین فیلمهایی که در جشنواره فجر امسال توانست سیمرغهای زیادی کسب کند، جدیدترین ساخته آقای ابراهیم حاتمیکیا، یعنی فیلم سینمایی موسی کلیمالله بود. این اثر با بهرهگیری از جدیدترین تکنولوژی در فرآیند تولید، توانست گامی رو به جلو در صنعت سینمایی ایران بردارد. خط داستان این فیلم را همه میدانیم. فرعون خوابی میبیند و نتیجه تعبیر آن این میشود که گروهی را برای کشتن کودکان تازه متولد شده بفرستد اما در این میان حضرت موسی(ع) نجات پیدا میکند و توسط مادرش به نیل فرستاده میشود. همین قصه کوتاه که همهمان از کودکی با آن آشنا شدهایم، درونمایه کلی این فیلم را تشکیل میدهد. این موضوع، کار نگارش فیلمنامه را بسیار پیچیده میکند. اینکه چطور فیلمنامهای نگارش شود که بتواند غافلگیری و تعلیق را همراه با نگهداری و محافظت از اصل تاریخ همراه هم داشته باشد و از این نظر میتوانیم به آقای حاتمیکیا بابت تلاششان در این زمینه تبریک بگوییم. اگر بخواهیم این فیلم را با آثار بزرگترین استودیوهای هالیوود که از تکنولوژی مشابه استفاده میکنند، مقایسه کنیم، دچار خطا میشویم. چرا که ما نه از لحاظ تجربه و نه حتی از لحاظ بودجه با آن استودیوها برابری نمیکنیم و مدتی طول میکشد که بتوانیم سطح کیفیمان را به حد مطلوبی برسانیم. اینها را گفتم که اگر در سالن سینما احساس خوبی نسبت به برخی پلانهای فیلم از لحاظ بصری نداشتید، عبور کنید و به بازیهای خوب بازیگران و فیلمنامه توجه کنید. در فیلمنامه این اثر شاهد شکلگیری مناسب دو گروه در برابر هم هستیم. یکی فرعون و سربازان که فرعون را میپرستند و دیگری گروهی فرودست که قبیلهای زندگی میکنند و خدای یگانه را میپرستند و بهطور مکرر از طرف فرعون به آنان ظلم میشود. از نکات مهم فیلمنامه، ساخت و پرداخت افرادی شاخص از دو گروه است که باعث ایجاد تقابلهای خوب و در ادامه آن ایجاد تعلیق شده که این امر توانسته در نگاه مخاطب، عمقی ایجاد کند تا علاوه بر تماشای تصاویر عظیم و چشمگیر، با قصه و داستانی آموزنده مواجه شود. این روزها که بوی رمضان (بهار قرآن) و عید نوروز (بهار طبیعت) درهم آمیخته، تماشای موسی کلیمالله پیشنهاد میشود.
غمگین و رها
اگر شما هم مثل من دوستدار فیلم و سینما باشید حتما دنبال کردن اخبار و حواشی جشنواره فیلم فجر برایتان جذاب و هیجانانگیز است. یکی از پرسروصداترین فیلمهای جشنواره امسال فیلم «رها» بود که حالا به مناسبت اکران این فیلم میخواهیم نگاهی به این اثر اجتماعی و نقدهای که به آن وارد شده است، بیندازیم. داستان فیلم روایت یک خانواده متوسط ایرانی است که زندگی روزمرهشان با یک حادثه به ظاهر ساده دچار آشوب میشود. پدر خانواده، توحید (با بازی فوقالعاده شهاب حسینی)، به همراه همسر و فرزندانش در شرایط اقتصادی دشواری زندگی میکنند. دربخشی ازفیلم، لپتاپ دختر نوجوان، رها، که بهعنوان انیماتور فعالیت میکند، به سرقت میرود. این حادثه باعث میشود خانوادهاش برای تأمین نیازهای ضروری زندگی تلاش و فداکاری بیشتری از خود نشان دهند... .این فیلم ساخته حسام فرهمند و همچنین اولین تجربه کارگردانی ایشان، که سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه نو جشنواره فجر راهم تصاحب کرد؛ تصویری است ازواقعیتهای تلخ و درعین حال زیبا،که در فضای مجازی هم طرفداران خاص و هم منتقدان سختگیر خود را دارد.برخلاف نقدهای رایجی که برسنگینی موضوعات وریتم کند فیلم تأکید میکند، میتوان از دیدگاهی متفاوت به این اثر نگریست؛ نگرشی که در همان سنگینی، زبان بیپردهای برای بازتاب درد و پیچیدگیهای جامعه معاصر است. حسام فرهمند در این فیلم با بهرهگیری ازسبک روایت لایهلایه و بصری قوی، اززوایای تازهای به بررسی تناقضهای زندگی فردی و اجتماعی میپردازد. شخصیتهای فیلم، به خصوص کسانی که در تابلوی دراماتیک خانواده به تصویر کشیده شدهاند، نهتنها با بحرانهای اقتصادی و اجتماعی دست به گریبانند، بلکه به دنبال رهایی از قید و بندهای روزمره هستند. این تلاش برای نمایش جنبههای انسانی تاریک و در عین حال انتقاد از ساختارهای اجتماعی، همان چیزی است که به نظر میرسد در نقدهای موجود در فضای مجازی کمتر به آن پرداخته شده و نیز گاهی به اشتباه برخی منتقدان به آن برچسب سیاهنمایی زدهاند اما میتوان با دیدگاهی نو و متفاوت به این اثر نگاه کرد. ازسوی دیگر، برخی نقدهای رایج اشاره دارند که ریتم فیلم در بخشهایی کند و در انتهای فیلم کشدار شده و فضای سنگین آن میتواند برای برخی تماشاگران خستهکننده باشد اما نگاهی متفاوت میتواند این ریتم آهسته را بهعنوان «وقفههای تفکری» تلقی کند؛ لحظاتی که به بیننده اجازه میدهد تا با خود درگیر شود و به عمق پیامهای اثر پی ببرد.این رویکرد،اگرچه درنگاه اول ممکن است به نظریک نقص باشدامادرواقع فرصتی است برای آنکه مخاطب در دنیای پرسروصدا و شتابزده امروز، با خود و احساسات درگیر شود. درنهایت، رها فیلمی است که هرچند براساس نقدهای عمومی دارای جنبههایی مثبت و منفی است اما با نگاهی متفاوت میتوان آن را بهعنوان آینهای از واقعیتهای تلخ و در عین حال زیبا در جامعه مدرن دانست. این اثر بااستفاده ازفضای داستانی دراماتیک وانتخابهای هنری جسورانه، مخاطب را دعوت میکند تا از زوایای جدید به مفاهیم آزادی، تحمل و امید بنگرد؛ مفاهیمی که شاید در نقدهای معمول به آنها کمتر پرداخته شده باشد.
کوکتل با طعم مولوتف
بعضی از مردم وقتی اسم انقلاب میآید یاد انقلابی میافتند که باعث شد سبک حکومت و شیوه زندگی مردم ایران در این مرز و بوم تغییر کند. در سینمای ایران فیلمهای زیادی با موضوع انقلاب اسلامی ساخته شده که تلاش کردهاند با شیوههای متفاوت به این واقعه مهم بپردارند. فیلم سینمایی «کوکتل مولوتف» از آن دسته فیلمهایی است که وقایع قبل از انقلاب، یعنی زمان پهلوی را به تصویر میکشد. اگر «فسیل» را دیده باشید شاید بخشی از سکانسهای این سینمایی شما را به یاد فیلم فسیل بیندازد. در این فیلم هم مانند سینمایی فسیل، جوانی وجود دارد که در اوایل تحولات انقلاب از هیچ راهی نمیتواند خودش را متقاعد کند که دوره پهلوی تمام شده و افراد جدیدی اداره امور کشور را در دست گرفتهاند. او به خیال خودش میتواند جلوی خواستههای مردم را بگیرد و فکر میکند که شاه به کشور برمیگردد. این سینمایی بهعنوان یکی از فیلمهای نوروزی در سینماها اکران میشود. حضور بازیگرانی نظیر امین حیایی، پژمان جمشیدی و احمد مهرانفر که هر سه تجربه حضور در کارهای طنز درخشانی را داشتهاند، از امتیازات این فیلم بهشمار میآید و افراد زیادی بهدلیل بازی این سه بازیگر فیلم به تماشای کوکتل مولوتف نشستهاند. شاید اگر بنا بود تغییر و تحولات تاریخی به همان شیوه که بودند در رسانهها به تصویر کشیدهشوند، از نظر افراد زیادی خستهکننده باشند اما اگر این رویدادهای مهم با طنز مخلوط شوند و جلوی دیدگان تماشاگران قرار گیرند،یک تیر ودونشان است. البته برخی تماشاگران کمدی، فیلم را یکنواخت و خستهکننده میدانستند وآن را نسخه ضعیفتری از فیلم فسیل توصیف کردند که تنها نقطه قوتش بازیگران معروف و استفاده از نوستالژیهای دهههای 50 و 60 است. با وجود این، انتخاب با شماست که دیدن فیلم طنز را ولو با فیلمنامه و داستان ضعیفتر ترجیح میدهید یا به دنبال داستانهای قویتر در سایر ژانرها میگردید!
موسی کلیمالله فیلمی مقدس
یکی از بهترین فیلمهایی که در جشنواره فجر امسال توانست سیمرغهای زیادی کسب کند، جدیدترین ساخته آقای ابراهیم حاتمیکیا، یعنی فیلم سینمایی موسی کلیمالله بود. این اثر با بهرهگیری از جدیدترین تکنولوژی در فرآیند تولید، توانست گامی رو به جلو در صنعت سینمایی ایران بردارد. خط داستان این فیلم را همه میدانیم. فرعون خوابی میبیند و نتیجه تعبیر آن این میشود که گروهی را برای کشتن کودکان تازه متولد شده بفرستد اما در این میان حضرت موسی(ع) نجات پیدا میکند و توسط مادرش به نیل فرستاده میشود. همین قصه کوتاه که همهمان از کودکی با آن آشنا شدهایم، درونمایه کلی این فیلم را تشکیل میدهد. این موضوع، کار نگارش فیلمنامه را بسیار پیچیده میکند. اینکه چطور فیلمنامهای نگارش شود که بتواند غافلگیری و تعلیق را همراه با نگهداری و محافظت از اصل تاریخ همراه هم داشته باشد و از این نظر میتوانیم به آقای حاتمیکیا بابت تلاششان در این زمینه تبریک بگوییم. اگر بخواهیم این فیلم را با آثار بزرگترین استودیوهای هالیوود که از تکنولوژی مشابه استفاده میکنند، مقایسه کنیم، دچار خطا میشویم. چرا که ما نه از لحاظ تجربه و نه حتی از لحاظ بودجه با آن استودیوها برابری نمیکنیم و مدتی طول میکشد که بتوانیم سطح کیفیمان را به حد مطلوبی برسانیم. اینها را گفتم که اگر در سالن سینما احساس خوبی نسبت به برخی پلانهای فیلم از لحاظ بصری نداشتید، عبور کنید و به بازیهای خوب بازیگران و فیلمنامه توجه کنید. در فیلمنامه این اثر شاهد شکلگیری مناسب دو گروه در برابر هم هستیم. یکی فرعون و سربازان که فرعون را میپرستند و دیگری گروهی فرودست که قبیلهای زندگی میکنند و خدای یگانه را میپرستند و بهطور مکرر از طرف فرعون به آنان ظلم میشود. از نکات مهم فیلمنامه، ساخت و پرداخت افرادی شاخص از دو گروه است که باعث ایجاد تقابلهای خوب و در ادامه آن ایجاد تعلیق شده که این امر توانسته در نگاه مخاطب، عمقی ایجاد کند تا علاوه بر تماشای تصاویر عظیم و چشمگیر، با قصه و داستانی آموزنده مواجه شود. این روزها که بوی رمضان (بهار قرآن) و عید نوروز (بهار طبیعت) درهم آمیخته، تماشای موسی کلیمالله پیشنهاد میشود.
غمگین و رها
اگر شما هم مثل من دوستدار فیلم و سینما باشید حتما دنبال کردن اخبار و حواشی جشنواره فیلم فجر برایتان جذاب و هیجانانگیز است. یکی از پرسروصداترین فیلمهای جشنواره امسال فیلم «رها» بود که حالا به مناسبت اکران این فیلم میخواهیم نگاهی به این اثر اجتماعی و نقدهای که به آن وارد شده است، بیندازیم. داستان فیلم روایت یک خانواده متوسط ایرانی است که زندگی روزمرهشان با یک حادثه به ظاهر ساده دچار آشوب میشود. پدر خانواده، توحید (با بازی فوقالعاده شهاب حسینی)، به همراه همسر و فرزندانش در شرایط اقتصادی دشواری زندگی میکنند. دربخشی ازفیلم، لپتاپ دختر نوجوان، رها، که بهعنوان انیماتور فعالیت میکند، به سرقت میرود. این حادثه باعث میشود خانوادهاش برای تأمین نیازهای ضروری زندگی تلاش و فداکاری بیشتری از خود نشان دهند... .این فیلم ساخته حسام فرهمند و همچنین اولین تجربه کارگردانی ایشان، که سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه نو جشنواره فجر راهم تصاحب کرد؛ تصویری است ازواقعیتهای تلخ و درعین حال زیبا،که در فضای مجازی هم طرفداران خاص و هم منتقدان سختگیر خود را دارد.برخلاف نقدهای رایجی که برسنگینی موضوعات وریتم کند فیلم تأکید میکند، میتوان از دیدگاهی متفاوت به این اثر نگریست؛ نگرشی که در همان سنگینی، زبان بیپردهای برای بازتاب درد و پیچیدگیهای جامعه معاصر است. حسام فرهمند در این فیلم با بهرهگیری ازسبک روایت لایهلایه و بصری قوی، اززوایای تازهای به بررسی تناقضهای زندگی فردی و اجتماعی میپردازد. شخصیتهای فیلم، به خصوص کسانی که در تابلوی دراماتیک خانواده به تصویر کشیده شدهاند، نهتنها با بحرانهای اقتصادی و اجتماعی دست به گریبانند، بلکه به دنبال رهایی از قید و بندهای روزمره هستند. این تلاش برای نمایش جنبههای انسانی تاریک و در عین حال انتقاد از ساختارهای اجتماعی، همان چیزی است که به نظر میرسد در نقدهای موجود در فضای مجازی کمتر به آن پرداخته شده و نیز گاهی به اشتباه برخی منتقدان به آن برچسب سیاهنمایی زدهاند اما میتوان با دیدگاهی نو و متفاوت به این اثر نگاه کرد. ازسوی دیگر، برخی نقدهای رایج اشاره دارند که ریتم فیلم در بخشهایی کند و در انتهای فیلم کشدار شده و فضای سنگین آن میتواند برای برخی تماشاگران خستهکننده باشد اما نگاهی متفاوت میتواند این ریتم آهسته را بهعنوان «وقفههای تفکری» تلقی کند؛ لحظاتی که به بیننده اجازه میدهد تا با خود درگیر شود و به عمق پیامهای اثر پی ببرد.این رویکرد،اگرچه درنگاه اول ممکن است به نظریک نقص باشدامادرواقع فرصتی است برای آنکه مخاطب در دنیای پرسروصدا و شتابزده امروز، با خود و احساسات درگیر شود. درنهایت، رها فیلمی است که هرچند براساس نقدهای عمومی دارای جنبههایی مثبت و منفی است اما با نگاهی متفاوت میتوان آن را بهعنوان آینهای از واقعیتهای تلخ و در عین حال زیبا در جامعه مدرن دانست. این اثر بااستفاده ازفضای داستانی دراماتیک وانتخابهای هنری جسورانه، مخاطب را دعوت میکند تا از زوایای جدید به مفاهیم آزادی، تحمل و امید بنگرد؛ مفاهیمی که شاید در نقدهای معمول به آنها کمتر پرداخته شده باشد.
زینب اکبری، سعید مولوی و مجتبی ستودهنیا - باشگاه فیلم مدرسه