پرواز سیمرغ سیما

پرواز سیمرغ سیما

مرکز سیمرغ به‌عنوان یک نهاد پیش‌رو در تولیدات تلویزیونی، با تمرکز بر کیفیت و محتوای مسأله‌محور، در تلاش است تولیدات خود را ارتقا بخشد. یکی از تولیدات این مرکز، تله‌تئاتر بوده است. تله‌تئاتر به‌معنای ضبط و پخش آثار نمایشی به‌صورت تلویزیونی است که به‌شکلی خاص به قابلیت‌های بصری و داستان‌گویی توجه دارد.

این قالب هنری نه‌تنها به نمایش داستان‌های جذاب کمک می‌کند بلکه امکان تعامل نزدیک‌تری با مخاطب را فراهم می‌آورد. مزیت‌های تله‌تئاتر شامل قابلیت اجرای آثار در مکان‌های مختلف و استفاده از دکورهای متنوع است که باعث می‌شود هر اثر به شکل خاصی طراحی و اجرا شود. این قالب به هنرمندان این امکان را می‌دهد که در فضایی خلاقانه و بدون محدودیت‌های صحنه‌ای، به هنرنمایی بپردازند. تله‌تئاتر به‌عنوان یک پل ارتباطی بین تئاتر و تلویزیون، ظرفیت بالایی برای بازگشت بازیگران و معرفی استعدادهای جوان دارد. در سالی که گذشت مرکز سیمرغ با درک عمیق از این ظرفیت‌ها، به تولید تله‌تئاترهایی با محتوای مسأله‌محور پرداخت. این رویکرد نه‌تنها به ارتقای کیفیت آثار کمک کرده بلکه می‌تواند به‌عنوان یک بستر مناسب برای بازگشت هنرمندانی که مدتی از عرصه دور بوده‌اند عمل کند.با توجه به پتانسیل بالای تله‌تئاتر در جذب مخاطب و ایجاد فضایی شاد و مفرح،«جام‌جم» در این باره با مجید اکبرشاهی، رئیس مرکز سیمرغ گفت‌وگویی داشته که در ادامه‌آمده‌است. 
 
فرآیند زمانبر و تحول‌خواه در تولید محتوا 
اکبرشاهی در توضیح تولیدات تله‌تئاتر در مرکز سیمرغ گفت: برخلاف آنچه تصور می‌شود تله‌تئاتر از آن دسته تولیداتی است که به‌سرعت به نتیجه نمی‌رسند و هزینه آنها نیز به‌طور کلی کم نیست. اساسا کار نمایشی در مراحل نگارش و تولید محتوا، کاری زمانبر است. یک زمانی هست که به تولید می‌رسید. مشخص است که این کار براساس آنالیز فیلمنامه و متن، می‌تواند روزی 5 تا 7 دقیقه تولید شود. وقتی کار به مرحله تولید رسید دوربین روشن می‌شود و چند روز دیگر ممکن است خاموش ‌گردد. یک روز، یک ماه، یا حتی چند ماه دیگر. از اینجاست که تولید کاملا در یک مسیر مشخص قرار می‌گیرد ولی تولید متن چنین فرآیندی ندارد. در مرحله تولید متن، همواره نظارت‌ها و ممیزی‌ها یا در آمدن قصه و درام وجود دارد. از آنجا که در مرکز سیمرغ دنبال تحول هستیم متن باید مسأله‌محور باشد. همین باعث می‌شود اگر متن مسأله‌ای را دنبال نکند آن اثر باری به هر جهت خواهد شد. لذا با در نظر گرفتن این نکات باید گفت اتفاقا تولید متن محل توقف ماست. تلاش کردیم این را در مرکز سیمرغ حل کنیم. 
 
تولیدات مرکز سیمرغ 
رئیس مرکز سیمرغ با اشاره به تولیدات این مرکز و همکاری‌های انجام شده، ادامه داد:‌ در تولید هم پیشرفت داشته‌ایم. به‌لحاظ آماری حدود 6 یا 7 کار بلند با عوامل فنی سرشناس در قالب تله‌تئاتر داشته‌ایم. مثلا با استادانی چون قطب‌الدین صادقی و هادی مرزبان کارهای بلندی تولید کرده‌ایم که اثر آقای صادقی هنوز روی آنتن نرفته است. دوستان دیگری هم در این زمینه همکاری‌های خوبی داشتند. مجموعه‌های اپیزودیک تله‌تئاتر زیادی در مراحل مختلف، نگارش یا تولید داریم که چندوقت پیش هم یکی از آنها روی آنتن رفت.  وی آمار تولیدات مرکز سیمرغ را کم ندانست و اضافه کرد:‌ هرچه از زمان راه‌اندازی عملیاتی این مرکز می‌گذرد تمرکز بر تولید متن و محتوا بیشتر ‌می‌شود. می‌توانم بگویم آمار تولیدات مرکز سیمرغ کم نبوده و در حال حاضر دست‌مان از لحاظ متن (فیلمنامه) پر است. امیدوارم در سال جدید بتوانیم متونی را که برای آنها زمان زیادی گذاشته‌ایم به‌مرحله تولید برسانیم. تمهیدات این امر درنظر گرفته شده است. 
 
هزینه‌های تله‌تئاتر 
اکبرشاهی در خصوص تصور ارزان‌قیمت بودن تله‌تئاترها توضیح داد: باید توجه داشت که تولید تله‌تئاتر طبیعتا کار ارزانی نیست. ممکن است روزی 13 یا بعضا 20‌دقیقه تولید داشته باشیم‌‌ ولی مسأله این است: بخشی که در تله‌تئاتر دیده نمی‌شود بخش تمرین است. شما در تمرین رکورد ندارید ولی بازیگر باید با آفیش حاضر شود. ممکن است طول مدت تولید اثری 15روز باشد ولی کنار این مدت برای تولید حتما همین مقدار زمان برای تمرین صرف می‌شود. نکته مهم این است که بازیگر یا عوامل دیگر دستمزدشان محدود به زمان تولید نخواهد بود بلکه شامل تمام مدتی است که آفیش شده‌اند؛ از تمرین گرفته تا پایان فیلمبرداری. این امر شامل قرارداد برای لوکیشن هم می‌شود. برای اجاره لوکیشن فقط برای ‌مدت زمان ضبط کرایه تعلق نمی‌گیرد بلکه هزینه اجاره برای تمام مدتی است که تمرین در آن انجام می‌شود. 
 
ضبط تئاتر صحنه‌ای و تله‌تئاترهای سینمایی
رئیس مرکز سیمرغ با اشاره به تولید تله‌تئاتر در حال حاضر افزود: به‌لحاظ سرعت ظاهرا تله‌تئاتر سریع به خروجی می‌رسد یا به‌لحاظ هزینه نگاه بیرونی به این قالب نمایشی این است که روزی 15 دقیقه تولید می‌شود و احتمالا هزینه کمی به‌همراه دارد ولی اینچنین نیست. واقعیت این است که آثار تله‌تئاتر ارزان نیستند. مخصوصا تئاترهای تلویزیونی که در دوره‌های جدید ساخته می‌شوند. در قدیم شاید اطلاق ضبط تئاتر صحنه باعث چنین تصوراتی می‌شد. آن زمان می‌رفتند تئاتر صحنه را ضبط می‌کردند و می‌گفتند این تئاتر تلویزیونی است در حالی که این اطلاق درستی بر این دست تئاترها نبوده.  وی با اشاره به اقتضائات تله‌تئاتر اظهار داشت: تئاتر تلویزیونی اقتضائات خود را دارد. درست است که حرکت دوربین در تئاتر تلویزیونی یک حرکت خطی و محدود است ولی الزاما دیگر دکور یک دکور مینی‌مالیستی تئاتر صحنه نیست که برویم با هزینه‌ای محدود، تئاتر صحنه را ضبط کنیم و بعد بگوییم تولید تله‌تئاتر هزینه‌ای ندارد. این‌طور نیست. خیلی وقت‌ها دکورها واقعی‌اند. حتی در دوره جدید تئاتری تلویزیونی داریم که بخشی از آن در لوکیشن خارجی مثلا در یک پارک انجام می‌شود. اکبرشاهی، تله‌تئاترهای تازه را نزدیک به سینما دانست و گفت: اتفاقا تله‌تئاتر به‌شکلی در حال نزدیکی به سینماست‌‌ ولی از منظر کارگردانی فنی ‌تلویزیونی، کارگردانی هنری یا‌ کار صحنه هنوز با قواعد و ضوابط تله‌تئاتر پیش می‌رود. همان‌طور که گفتم رعایت ضوابط و قواعد تله‌تئاتر به‌روزتر شده و این امر در همه جهان صادق است. همچنان معتقدم اطلاق تله‌تئاتر به تئاترصحنه‌ای که ضبط شده باعث خطای تحلیلی در این زمینه خواهد شد. 
 
ظرفیت‌های تله‌تئاتر
رئیس مرکز سیمرغ در پاسخ به ظرفیت تله‌تئاتر برای بازگشت بازیگرانی که زمان زیادی است نتوانسته‌اند در آثار حضور داشته باشند، عنوان کرد: تله‌تئاتر برای به‌کارگیری مجدد هنرمندانی که به‌دلایل مختلف چند وقتی است جلوی دوربین دیده نشده‌اند، ظرفیت مناسبی دارد. از آنجا که سیتکام در تعریفات آکادمیک ذیل تله‌تئاتر دیده می‌شود ممکن است به‌دلیل تولید سریع و تعداد بالا، این ظرفیت در آنها دیده شود. کما این‌که حدود چهار مجموعه تله‌تئاتری (سیتکام) در حال تولید، تعداد زیادی از هنرمندانی که از آنها یاد شد به‌نوعی دارند جلوی دوربین برمی‌گردند و به‌زودی بازیگران زیادی را در قاب تلویزیون خواهیم دید. این ظرفیت کاملا مهیاست چراکه سیتکام‌ها را کمتر از 40 تا 50 قسمت نمی‌بینیم. این امر ناظر بر این موضوع است که 40 یا 50 قسمت فقط مربوط به فصل اول این سیتکام‌هاست. باید این سیتکام‌ها ادامه پیدا کنند. امیدواریم با سیتکام‌ها شاهد حضور بازیگران زیادی در قاب تلویزیون‌باشیم. 
 
سال تولید
وی سال 1404 را سال تولید برای مرکز سیمرغ دانست و بیان کرد: برای تولید مجموعه‌های زیادی در 1404 تولید متن کرده‌ایم. امیدوارم سال 1404 سال تولید‌باشد.حدود 10 متن بلند آماده شده. در متن‌های بلندی که در دست داریم عموما با کارگردان‌ها و عوامل سرشناس همکاری خواهیم کرد.حدودا 15متن مجموعه اپیزودیک آماده داریم که این دست آثار را عمدتا با نیروهای جوان‌تر انجام خواهیم داد تا بتوانیم چرخه‌ای از تجربیات و حال و هوای مختلف سنی و فکری در تولیدات‌مان داشته باشیم. 

همکاری با کارگردانان جوان 
مجید اکبرشاهی در خصوص همکاری با کارگردانان جوان، با توضیح در مورد بخش تولیدات جوان سیمافیلم عنوان کرد: در سیمافیلم بخشی به نام تولیدات جوان داریم که به‌شکل جدی بعد از حدود 10 تا 12سال با نگاه رشد در حال احیای ‌تله‌فیلم است.  در فیلم‌های نوروزی سیما که در کنار فیلم‌های سینمایی ایرانی پخش شد، این بار بین 3 تا 5 تله‌فیلم‌ جوانانی را که اولین کار بلند نمایشی‌‌شان را تولید کرده‌ بودند هم روی آنتن بردیم. اینها با نگاه رشد و تربیت نیروی انسانی در بخش تولیدات جوان ساخته شده‌اند. این اتفاق، اتفاق ویژه‌ای است چراکه استعداد و توانمندی آنها با ساخت تله‌فیلم اثبات خواهد شد و می‌توانند وارد مراحل دیگر فیلمسازی یا سریال‌سازی شوند. این مدیر رسانه‌ ملی در پایان گفت: در همین بخش، موضوع فناوری و تکنولوژی تولید و تجربه‌های جدید را داریم که جسارت انجامش در همین جوان‌هاست.  مثلا در روایت دراماتیک راهپیمایی 22بهمن سال 1403 حدود 60 اثر در فرمت‌های مختلف تولید شد؛ آثاری در قالب نمایشی، مستند، کلیپ و... . امسال این تعداد به 150اثر رسید. اغلب 22بهمن را یک بستر برای تولید روایت گزارشی می‌دیدند حالا به بستر تولیدات نمایشی یا فیلم کوتاه تبدیل شده است. این اتفاقات، اتفاقات بزرگی است که جوانان رقم‌می‌زنند.  اساسا معتقدم اگر قرار باشد اتفاق بزرگی بیفتد همان‌طور که در دیگر صنایع، هسته‌ای، پزشکی، نانو، هوافضا و... جوانان عامل بوده‌اند در رسانه هم این جوانان هستند که اتفاقات بزرگ را پیش ‌خواهند‌برد. 

زهرا عباسی - گروه رسانه