
در آستانه ولادت باسعادت حضرت معصومه(س)
در ستایش روزی به نام دختر
در تقویم ایرانی، اول ذیالقعده، روزی است که با تولد بانویی پاک و فرزانه، حضرت فاطمه معصومه(س)، مزین شده است. بانویی از سلاله پیامبر، خواهر امام رضا(ع) و یکی از زنان بزرگی که با وجود کوتاهی عمرش، نوری ماندگار در تاریخ شیعه شد. به همین مناسبت، این روز که به نام «روز دختر» نامگذاری شده؛ فرصتی است برای بازخوانی نقش و جایگاه دختران در فرهنگ اسلامی و جامعه امروز.
روز دختر، فرصتی برای تأمل و بازنگری
اما چرا روز تولد حضرت معصومه(س) بهعنوان روز دختر انتخاب شده؟ پاسخ در خود شخصیت این بانوی بزرگ نهفته است؛شخصیتی که الگویی ازعلم، عفاف، کرامت و استقلال فکری برای زنان و دختران مسلمان است. حضرت معصومه(س) تنها بهواسطه نسبت خانوادگی با امامان شناخته نمیشود، بلکه بهدلیل مقام علمی و روحی والا، احترام ویژهای در میان علما و مؤمنان دارد. او نماد دختری است که همزمان با حجب و حیا، از حضور اجتماعی و تصمیمگیریهای مؤثر هم غافل نمیشد. در فرهنگ اسلامی، برخلاف آنچه مغرضان میگویند، دختران هرگزجنس دوم نبودهاند. اگر نگاهی به متون دینی، از قرآن گرفته تااحادیث معتبربیندازیم،باعباراتی مواجه میشویم که چقدربه حفظ کرامتانسانیزن تاکیدمیکنند.پیامبر اسلام(ص) میفرمایند: «فرزند دختر، گل خوشبوی من است، هرکس دختری دارد او را اذیت نکند و در تربیتش بکوشد، خدا او را از آتش دوزخ حفظ میکند.» و این در زمانی گفته شده که جامعه جاهلی، زنده بهگور کردن دختران را نشانه غیرت میدانست!
قرآن، تولد دختر را نهتنها مایه شرم نمیداند، بلکه از تعجب پدرانی میگوید که از فرط ناآگاهی، از داشتن دخترخجل میشدند و این رفتار را محکوم میکند.اسلام از قرنها پیش در برابر فرهنگهای تبعیضآمیز ایستاد و جایگاه دختر را از حاشیه خانهها به قلب مفاهیم انسانی آورد. داستان حضرت زهرا(س) که پیامبر(ص) هنگام ورود او تمامقد برمیخاست یا حضرت معصومه(س)، که از مدینه به قم مهاجرت کرد و در راه آرمان برادرش جان داد، روایتهایی از زنانی است که با قدرت فکر و پاکی جان، تاریخساز شدند.اما در کنار این آموزههای روشن، نمیتوان از فاصله موجود میان ایدهآلهای دینی و واقعیتهای اجتماعی چشم پوشید. هنوز هم بسیاری از دختران در سراسر جهان و گاه حتی در جوامع اسلامی با تبعیض، محرومیت آموزشی یا محدودیتهای بیمنطق روبهرو هستند. در تمام دنیا گاهی دختر بودن، بهجای فرصتی برای شکوفایی، تبدیل به چالشی خستهکننده میشود. به همین دلیل روز دختر، فرصتی است برای نهفقط تبریک و تکریم بلکه تأمل و بازنگری.
روز دختر؛ فرصتی برای احیای ارزشها
اینجا باید از خود بپرسیم: آیا جامعه ما امروز به وسعتی که حضرت معصومه(س) میزیست، دختران را در مسیر رشد و آگاهی حمایت میکند؟ آیا نهادهای فرهنگی، آموزشی و خانوادگی ما توانستهاند بستری بسازند که هر دختر، خود را در آینه حضرت معصومه(س) ببیند؟ دختری که علم بیاموزد، رأی بدهد، تصمیم بگیرد، مهاجرت کند و در عین حال لطافت زنانه و معنویت خود را حفظ کند؟
روز دختر، اگر تنها به خرید گل و هدیه ختم شود، فرصت بزرگی را ازدست دادهایم امااگر این روز، بهانهای برای گفتوگو، آموزش و تلاش برای ارتقای جایگاه دختران در خانواده و جامعه باشد، آنگاه گامی کوچک در مسیر عدالت، آگاهی و معنویت برداشتهایم؛ همان مسیری که حضرت معصومه(س)با وقارطی کرد.درنهایت،روزدختر راباید نه صرفایک مناسبت تقویمی، بلکه فرصتی برای احیای ارزشهایی بدانیم که اسلام واقعی برای دختران قائل است؛ ارزشهایی چون احترام، علم، کرامت، انتخاب و شکوفایی. امید است که هر دختر ایرانی، در پرتو آموزههای حضرت معصومه(س)، نهتنها بدرخشد، بلکه نورش را به جامعهای روشنتر بتاباند.
فاطمه نوروزی - روزنامهنگاراما چرا روز تولد حضرت معصومه(س) بهعنوان روز دختر انتخاب شده؟ پاسخ در خود شخصیت این بانوی بزرگ نهفته است؛شخصیتی که الگویی ازعلم، عفاف، کرامت و استقلال فکری برای زنان و دختران مسلمان است. حضرت معصومه(س) تنها بهواسطه نسبت خانوادگی با امامان شناخته نمیشود، بلکه بهدلیل مقام علمی و روحی والا، احترام ویژهای در میان علما و مؤمنان دارد. او نماد دختری است که همزمان با حجب و حیا، از حضور اجتماعی و تصمیمگیریهای مؤثر هم غافل نمیشد. در فرهنگ اسلامی، برخلاف آنچه مغرضان میگویند، دختران هرگزجنس دوم نبودهاند. اگر نگاهی به متون دینی، از قرآن گرفته تااحادیث معتبربیندازیم،باعباراتی مواجه میشویم که چقدربه حفظ کرامتانسانیزن تاکیدمیکنند.پیامبر اسلام(ص) میفرمایند: «فرزند دختر، گل خوشبوی من است، هرکس دختری دارد او را اذیت نکند و در تربیتش بکوشد، خدا او را از آتش دوزخ حفظ میکند.» و این در زمانی گفته شده که جامعه جاهلی، زنده بهگور کردن دختران را نشانه غیرت میدانست!
قرآن، تولد دختر را نهتنها مایه شرم نمیداند، بلکه از تعجب پدرانی میگوید که از فرط ناآگاهی، از داشتن دخترخجل میشدند و این رفتار را محکوم میکند.اسلام از قرنها پیش در برابر فرهنگهای تبعیضآمیز ایستاد و جایگاه دختر را از حاشیه خانهها به قلب مفاهیم انسانی آورد. داستان حضرت زهرا(س) که پیامبر(ص) هنگام ورود او تمامقد برمیخاست یا حضرت معصومه(س)، که از مدینه به قم مهاجرت کرد و در راه آرمان برادرش جان داد، روایتهایی از زنانی است که با قدرت فکر و پاکی جان، تاریخساز شدند.اما در کنار این آموزههای روشن، نمیتوان از فاصله موجود میان ایدهآلهای دینی و واقعیتهای اجتماعی چشم پوشید. هنوز هم بسیاری از دختران در سراسر جهان و گاه حتی در جوامع اسلامی با تبعیض، محرومیت آموزشی یا محدودیتهای بیمنطق روبهرو هستند. در تمام دنیا گاهی دختر بودن، بهجای فرصتی برای شکوفایی، تبدیل به چالشی خستهکننده میشود. به همین دلیل روز دختر، فرصتی است برای نهفقط تبریک و تکریم بلکه تأمل و بازنگری.
روز دختر؛ فرصتی برای احیای ارزشها
اینجا باید از خود بپرسیم: آیا جامعه ما امروز به وسعتی که حضرت معصومه(س) میزیست، دختران را در مسیر رشد و آگاهی حمایت میکند؟ آیا نهادهای فرهنگی، آموزشی و خانوادگی ما توانستهاند بستری بسازند که هر دختر، خود را در آینه حضرت معصومه(س) ببیند؟ دختری که علم بیاموزد، رأی بدهد، تصمیم بگیرد، مهاجرت کند و در عین حال لطافت زنانه و معنویت خود را حفظ کند؟
روز دختر، اگر تنها به خرید گل و هدیه ختم شود، فرصت بزرگی را ازدست دادهایم امااگر این روز، بهانهای برای گفتوگو، آموزش و تلاش برای ارتقای جایگاه دختران در خانواده و جامعه باشد، آنگاه گامی کوچک در مسیر عدالت، آگاهی و معنویت برداشتهایم؛ همان مسیری که حضرت معصومه(س)با وقارطی کرد.درنهایت،روزدختر راباید نه صرفایک مناسبت تقویمی، بلکه فرصتی برای احیای ارزشهایی بدانیم که اسلام واقعی برای دختران قائل است؛ ارزشهایی چون احترام، علم، کرامت، انتخاب و شکوفایی. امید است که هر دختر ایرانی، در پرتو آموزههای حضرت معصومه(س)، نهتنها بدرخشد، بلکه نورش را به جامعهای روشنتر بتاباند.