چهار دیواری چقدر اختیاری است؟
فرهنگ فارسی سرشار از ضرب‌المثل‌ها و متل‌های مختلفی است که برخی از آنها حاوی نکات پندآموز و عاطفی هستند.
بعضی از این عبارات گاهی به اندازه یک یا چند جلد کتاب اندیشه‌های ناب زندگی فردی و اجتماعی را روشن و پرنور می‌سازند.
به‌هرحال تراوش این عبارات جاویدان بر اساس دانش و تجارب گرانبهایی هستند که بدون عنایت به منشاء صدور آنها باید در مفاهیم واقعی و اهداف آنها عنایت کرده و هر یک را با توجه به محتوی آنها در زندگی روزمره فردی، اجتماعی، علمی و حرفه‌‌ای آنها را به کار گرفت.البته تنها در جامعه ما نیست که از این‌گونه ابزارهای کلامی برای بیان واضح‌تر و روشن‌تر مقاصد نظری استفاده می‌شود، بلکه در اغلب جوامع در قالب‌ها و ابعاد مختلف برای کمک به روشن‌تر شدن مقاصد استفاده می‌شود که صدالبته غنا و سوابق ادب و فرهنگ زبان پارسی در جایگاه اول و سکوی رفیع فرهنگی قرار می‌گیرند. بیان این مقدمه به خاطر این مقصود است که ارزش و جایگاه فرهنگ فولکلوریک و مردمی روشن‌تر شود. یکی از این عبارات که همه ما گهگاهی استفاده کرده و می‌کنیم عبارت «چهاردیواری اختیاری» است.
ازنگاه رفتارشناسی اجتماعی این جمله بیانگر این واقعیت است که هر کس در محدوده سکونتگاه و خانه خود همراه با اعضای خانواده‌اش امنیت کامل داشته و می‌تواند در وجوه معمول و متداول و مطلوب، زندگی خود را ادامه دهد. هیچ‌کس حق ندارد مزاحم زندگی دیگران شده یا در چرخه حیات فرد و خانواده‌اش دخالت کرده و آرامش وی را خدشه‌دار کند.بعضی‌ها که معنی، مفهوم، حدود و مرزهای آزادی را نشناخته و به آنها اشراف پیدا نکرده‌اند، از این مقوله نیز مانند بسیاری از مفاهیم سوءاستفاده کرده و از چهارچوب‌های آن عبور می‌کنند.متاسفانه از روزگار گسترش و توسعه آپارتمان‌نشینی و سبک زندگی غربی برخی افراد با بی‌توجهی به مرزهای آزادی، حقوق دیگران را لگدمال می‌کنند.
مثلا در زندگی آپارتمان‌نشینی در شهرهای بزرگ و کوچک گاهی مشاهده می‌کنیم که برخی افراد بدون توجه به حقوق شرعی، قانونی و اجتماعی دست به حرکاتی می‌زنند که موجب آزار روحی و روانی دیگران می‌شوند. گاهی با اشغال فضاهای مشترک ساختمان به شکل‌های مختلف و زمانی با ایجاد صداهای مزاحم یا رفتارهای خارج از چهارچوب‌های معمول و متداول باعث آزار و زحمت و حتی زجر دیگران می‌شوند و در مقابل اعتراض حاضرین بلافاصله با طرح عبارت (چهاردیواری اختیاری)؛ آنها را وادار به تسلیم و سکوت می‌کنند.
درست است که ما از آزادی به‌عنوان یک حق الهی و فطری برخورداریم، اما این امتیاز نباید باعث شود که دیگران را در هر اندازه‌ای (کم یا زیاد) از حقوق‌شان محروم کنیم. از آلوده‌سازی محیط زیست تا تولید اصوات گوشخراش و آزاردهنده و عدم رعایت قوانین و مقررات رانندگی و ده‌ها کنش فردی و اجتماعی باید از قواعد و ضوابط اخلاقی و قانونی برخوردار بوده و کمترین آزار را برای دیگران تولید کنیم. بنابراین همین حالا با اتمام مطالعه این نوشتار با خود عهد کنیم که حقوق دیگران از خواهر و برادر، فامیل و غریبه، هم‌کلاس و دوست و بزرگ و کوچک را رعایت کرده و نه ظلم کنیم، نه ظلم‌پذیر باشیم.رعایت این اصول اخلاقی و انسانی علاوه بر جلب رضایت الهی موجب ایجاد نظم و آرامش در جامعه و بهره‌مندی بیشتر و بهتر از مواهب موجود طبیعی می‌شود.
دکتر مجید ابهری - عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتیبههرحال تراوش این عبارات جاویدان بر اساس دانش و تجارب گرانبهایی هستند که بدون عنایت به منشاء صدور آنها باید در مفاهیم واقعی و اهداف آنها عنایت کرده و هر یک را با توجه به محتوی آنها در زندگی روزمره فردی، اجتماعی، علمی و حرفه‌‌ای آنها را به کار گرفت.البته تنها در جامعه ما نیست که از این‌گونه ابزارهای کلامی برای بیان واضح‌تر و روشن‌تر مقاصد نظری استفاده می‌شود، بلکه در اغلب جوامع در قالب‌ها و ابعاد مختلف برای کمک به روشن‌تر شدن مقاصد استفاده می‌شود که صدالبته غنا و سوابق ادب و فرهنگ زبان پارسی در جایگاه اول و سکوی رفیع فرهنگی قرار می‌گیرند. بیان این مقدمه به خاطر این مقصود است که ارزش و جایگاه فرهنگ فولکلوریک و مردمی روشن‌تر شود. یکی از این عبارات که همه ما گهگاهی استفاده کرده و می‌کنیم عبارت «چهاردیواری اختیاری» است.
ازنگاه رفتارشناسی اجتماعی این جمله بیانگر این واقعیت است که هر کس در محدوده سکونتگاه و خانه خود همراه با اعضای خانواده‌اش امنیت کامل داشته و می‌تواند در وجوه معمول و متداول و مطلوب، زندگی خود را ادامه دهد. هیچ‌کس حق ندارد مزاحم زندگی دیگران شده یا در چرخه حیات فرد و خانواده‌اش دخالت کرده و آرامش وی را خدشه‌دار کند.بعضی‌ها که معنی، مفهوم، حدود و مرزهای آزادی را نشناخته و به آنها اشراف پیدا نکرده‌اند، از این مقوله نیز مانند بسیاری از مفاهیم سوءاستفاده کرده و از چهارچوب‌های آن عبور می‌کنند.متاسفانه از روزگار گسترش و توسعه آپارتمان‌نشینی و سبک زندگی غربی برخی افراد با بی‌توجهی به مرزهای آزادی، حقوق دیگران را لگدمال می‌کنند.
مثلا در زندگی آپارتمان‌نشینی در شهرهای بزرگ و کوچک گاهی مشاهده می‌کنیم که برخی افراد بدون توجه به حقوق شرعی، قانونی و اجتماعی دست به حرکاتی می‌زنند که موجب آزار روحی و روانی دیگران می‌شوند. گاهی با اشغال فضاهای مشترک ساختمان به شکل‌های مختلف و زمانی با ایجاد صداهای مزاحم یا رفتارهای خارج از چهارچوب‌های معمول و متداول باعث آزار و زحمت و حتی زجر دیگران می‌شوند و در مقابل اعتراض حاضرین بلافاصله با طرح عبارت (چهاردیواری اختیاری)؛ آنها را وادار به تسلیم و سکوت می‌کنند.
درست است که ما از آزادی به‌عنوان یک حق الهی و فطری برخورداریم، اما این امتیاز نباید باعث شود که دیگران را در هر اندازه‌ای (کم یا زیاد) از حقوق‌شان محروم کنیم. از آلوده‌سازی محیط زیست تا تولید اصوات گوشخراش و آزاردهنده و عدم رعایت قوانین و مقررات رانندگی و ده‌ها کنش فردی و اجتماعی باید از قواعد و ضوابط اخلاقی و قانونی برخوردار بوده و کمترین آزار را برای دیگران تولید کنیم. بنابراین همین حالا با اتمام مطالعه این نوشتار با خود عهد کنیم که حقوق دیگران از خواهر و برادر، فامیل و غریبه، هم‌کلاس و دوست و بزرگ و کوچک را رعایت کرده و نه ظلم کنیم، نه ظلم‌پذیر باشیم.رعایت این اصول اخلاقی و انسانی علاوه بر جلب رضایت الهی موجب ایجاد نظم و آرامش در جامعه و بهره‌مندی بیشتر و بهتر از مواهب موجود طبیعی می‌شود.
