دوگانگی رفتار مدیرکل آژانس

یادداشت

دوگانگی رفتار مدیرکل آژانس

سفر آقای رافائل گروسی به تهران و بحث درباره تعاملات میان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و جمهوری اسلامی می‌تواند به موضوع ادامه‌دار بودن پرونده‌های ایران در این نهاد بین‌المللی پایان دهد اما این کار الزاماتی دارد.

تاکنون بارها شاهد آن بودیم که بحث پرونده ایران به علت سیاسی‌کاری آژانس به نتیجه مطلوبی نرسیده و پایان این روند هم بستگی تام و تمام به عملکرد مدیریت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دارد.
جمهوری اسلامی همواره به‌عنوان یک عضو همراه با آژانس و کشوری که کاملا قواعد بین‌المللی و قوانین ان‌پی‌تی را رعایت می‌کند، رفتار کرده است اما مدیرکل آژانس همچنان تمایل دارد که ایران همچنان در چارچوب برجامی که در مقطعی دونالد ترامپ رئیس‌جمهور پیشین آمریکا از آن خارج شده و الان اثر و ثمری از آن باقی نمانده عمل بکند و طبیعی است که چنین اتفاقی رخ نخواهد داد.
به‌نظر می‌رسد که در حال‌حاضر یکی از اقداماتی که آقای گروسی باید انجام دهد آن است که در پی مطالبات ایران باشد. نکته دیگر این‌که مدیرکل آژانس باید این حقیقت را درک کند که متعهد بودن جمهوری اسلامی به تعهدات برجامی باعث وارد آمدن خسارت به کشورمان شده و اکنون سؤال اینجاست که آیا طرف‌های دیگر این توافق حاضرند خسارات و زیان‌های ما را متقبل شوند یا خیر؟ اگر این اتفاق بیفتد، طبیعی است که ایران هم درخصوص تعهدات خود در قالب برجام بازنگری خواهد کرد. جمهوری اسلامی، عضو آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است و طبق پادمان و مقررات اساسنامه آژانس عمل می‌کند و طبعا ایران به وظایف خود تاکنون عمل کرده است.‌
بنابراین آقای گروسی ابتدا باید این دوگانگی را حل کند و بعد تصمیم بگیرد، چون ایران نمی‌تواند در قالب برجامی که جنازه‌ای از آن برجای مانده و ترامپ آن را به‌صورت یک‌طرفه کنار گذاشته، رفتار کند.
نمی‌توان انتظار داشت که ایران هم عضو آژانس باشد و هم به تعهدات برجامی خود عمل و پروتکل الحاقی را اجرا کند اما هیچ کشور و نهاد دیگری به وظایف خود عمل نکند. براساس این پروتکل قبلا توافق شده بود که ایران در یک محدوده خاص و با یک نوع سانتریفیوژ به فعالیت خود ادامه دهد. این شرایط مربوط به زمانی بود که ما همچنان در توافق برجام بودیم اما الان برجامی وجود ندارد؛ ضمن این‌که ما مطالباتی هم داریم و آقای گروسی اول باید جمهوری اسلامی را به حق و حقوق خود برساند و بعد درباره نوع فعالیت هسته‌ای ما بحث و گفت‌وگویی شکل بگیرد.این در‌حالی است که طبق ان‌پی‌تی، جمهوری اسلامی می‌تواند در بحث هسته‌ای تا 90 درصد هم غنی‌سازی کند.
وظیفه آقای گروسی این است که بررسی کند آیا اقدامات انجام شده از سوی ایران در حوزه هسته‌ای با توافق‌های آژانس و پادمان منافاتی دارد یا خیر و جمهوری اسلامی هم تاکنون هیچ کاری انجام نداده که مخالف با مفاد پادمان و اساسنامه آژانس باشد.
جمهوری اسلامی براساس نیازها و توانمندی‌های تکنولوژیکی خود حق دارد که انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای را در همه ابعاد خود دنبال کند و مجلس هم اجازه نمی‌دهد که این حق مسلم کشورمان مورد خدشه قرار گیرد.

ابوالفضل ظهره‌وند - عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس