نسخه Pdf

مسأله‌ام فلسطین بود

درباره «جاده کالیفرنیا»

مسأله‌ام فلسطین بود

از زمانی که وارد لبنان شدم، با انبوهی از سوژه‌ها و فضاهای بکر وبی‌نظیر روبه‌رو شده که همگی گویای تاریخ و داستان‌های ناگفته‌ای بودند. این حجم از تنوع و آشفتگی به نوعی چالش‌برانگیز بود اما برای نظم دادن به آن تصمیم گرفتم یک خط روایی خاص انتخاب کنم که تمام تجربیات و مشاهداتم را حول محور آن شکل دهم.

این خط روایی، مسأله فلسطین و مبارزه با اسرائیل بود. هرآنچه که نسبت مستقیم یا غیرمستقیم با این موضوع داشت به‌عنوان یک سوژه در‌نظر می‌گرفتم و به آن پرداختم، چه درقالب گفت‌وگو چه در قالب روایت.در طول مدت زمان اقامتم در لبنان که عمدتا در بیروت و بخش‌هایی از جنوب لبنان سپری شد، دوموضوع به‌شدت برمن تأثیر گذاشت؛ این دو مسأله برای من بسیار الهام‌بخش بود زیرا کمتر مورد توجه قرار گرفته و کمتر از آن روایت شده است.
اولین موضوع، فلسطینی‌هایی بود که در لبنان زندگی می‌کردند؛ آوارگانی که از سال ۱۹۴۸ به‌دنبال حادثه روز نکبت و اشغال سرزمین‌های‌شان، مجبور به ترک فلسطین شده و در لبنان آواره شدند. آنها کسانی بودند که از سنین کم شهر و دیار خود را ترک کردند و به این اردوگاه‌ها پناه آوردند. بیشتر این افراد به‌‌علت کهولت سن از دنیا رفته بودند یا در سنین بالا به زندگی خود ادامه می‌دادند و تنها یادگارهای نسل‌های گذشته را به دوش می‌کشیدند. دیدار با این افراد، به‌خصوص نسل‌های پیر‌ که هنوز آرزوی بازگشت به وطن را در دل داشتند، برای من تجربه‌ای عمیق و الهام‌بخش بود. نوع نگاه آنها به وطن و آرزوهای‌شان برای بازگشت، قلب هر انسانی را به درد می‌آورد.
دومین موضوع، همزیستی مذاهب و عقاید مختلف در لبنان بود. در جایی که اهل تسنن و شیعه‌ها با تفاوت‌های مذهبی و عقیدتی در کنار یکدیگر زندگی می‌کردند؛ این همزیستی با تمام پیچیدگی‌هایش، به‌ویژه در جنوب لبنان به‌شدت برایم جذاب بود. جزئیات این زیست مشترک، همچنان برای من تازگی داشت و هر گوشه از آن را با دقت می‌نگریستم.
در نهایت، سبک زندگی شیعیان جنوب لبنان نیز یکی دیگر از تجربه‌های تأثیرگذار برای من بود. این افراد همواره آماده مبارزه و مقاومت بودند. نوع نگاه آنها به زندگی به‌ویژه در برابر فشارها و چالش‌های مختلف برای من درس‌آموز بود. 
درواقع این مردم نه فقط برای بقای خودبلکه برای یک هدف بزرگ‌تر وآزادی،همیشه در حال مبارزه بودند و این روحیه مقاومتی که در هر گوشه از جنوب لبنان جاری بود، برایم بسیار جذاب و الهام‌بخش بود.طبیعتا هدف من از سفر به لبنان تنها بازدید از مکان‌های مختلف نبود، بلکه قصد داشتم تجربیات زیسته‌ام را به قلم بکشم؛ تجربیاتی که در طول ۲۴یا ۲۵روز دراین کشور کسب کردم و گفت‌وگوهایی که با مردم آنجا داشتم همگی در قالب کلمه و سفرنامه‌ای تدوین شد و هدف اصلی‌اش رساندن حس واقعی این تجربیات به مخاطب است. در کنار این روایت‌ها، تلاش کردم لحظات مختلف را ازمنظر عکاسی نیز ثبت کنم. عکس‌هایی که در سفر و در کتاب منتشر شده، به نوعی جذابیت ویژه‌ای به اثر بخشیده است.

محمدعلی جعفری - نویسنده