پدر وى آیت‌الله سیدمرتضى خسروشاهى، از علما و فقهاى بزرگ و صاحب رساله آذربایجان و تحصیلکرده نجف بود. از او علاوه بر رساله عملیه، کتاب «نثارات الکواکب على خیارات المکاسب» و کتاب «حدیث الغدیر» که در نجف، تبریز و قم چاپ شده، تألیفات فراوان دیگرى به یادگار مانده است. 
     
سیری در آثار زنده‌یاد حجت‌الاسلام و‌المسلمین سیدهادی خسروشاهی
آشنایی من با زنده‌یاد حجت‌الاسلام سید‌هادی خسروشاهی از اواخر سال‌های 1347آغاز و تا سال درگذشت ایشان، یعنی 1398 ادامه داشت که این ارتباط به‌طور مشخص شامل سه دوره بود. سال‌های 1346 تا 1350 که به قم مشرف می‌شدم، دیدن علما به‌ویژه استاد خسروشاهی و مطالعه کتاب‌های ایشان با نثر ساده و محتوای سیاسی اسلامی، برایم بسیار ارزشمند بود. در نگارش کتاب از روان‌نویسی و دوری از کلمات ثقیل و به اصطلاح ادبیات گذشته و دیدارهای ایشان مطالب جدیدی از جهان اسلام، کتاب، نشر و... می‌شنیدیم. دوره دوم سال‌های 1350 تا 1355 در مؤسسه بعثت را دربرمی‌گیرد که ایشان از بنیان‌گذاران و تقویت‌کننده مؤسسه و از دوستان استاد فخرالدین حجازی بودند و آثار علمای قم را برای چاپ به مؤسسه بعثت می‌دادند و هرازگاهی که به تهران می‌آمدند سری هم به این مؤسسه می‌زدند. مرحله سوم بعد از پیروزی انقلاب اسلامی را شامل می‌شود، خصوصا از زمانی که ایشان در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بودند و بعدها وقتی عازم واتیکان یا مصر شدند. پس از بازگشت نیز در دیدارها شنیدن و سخن‌ها و خاطرات از آن دیار برای‌مان آموزنده و شیرین بود، حرف و سخن‌هایی پیرامون واتیکان و این‌که چقدر نسبت به مسائل سیاسی ــ اجتماعی فراری هستند. خاطرم است که ایشان می‌گفتند خاطرات واتیکان و مصر را نوشته‌ام اما چون مربوط به دوران خدمت در وزارت خارجه است، تا زمان بازنشستگی قصد انتشار آن را ندارم. در جایی دیگر از سفری که به عراق رفته بود، می‌گفت و تاکید می‌کرد میدان حرکت فرهنگی ما نجف و عتبات عالیات است و این‌که باید امکانات چاپ و نشر را در آن سرزمین اهل‌بیت(ع) گسترده‌تر کنیم. 
این سه موضوع از دغدغه‌های ایشان و نگرانی‌های‌شان بود که به آن اشاره می‌کنم. 
1ــ عدم توجه به جهان اسلام در ارتباط فرهنگی .
2ــ اختلاف بین جریان‌های اسلامی که جز تفرقه چیزی ندارد.
3ــ زمینه‌های کار فرهنگی با توجه به تبلیغات ضداسلامی در اروپا بسیار آماده است. 
اگرچه آن چهره ارزشمند در تمامی عمر در مسیر فرهنگ اسلامی حرکت کردند، ولی یکی از موفق‌ترین اهالی علم و اهل قلم بودند که ان‌شاءالله خدای‌شان رحمت کند. 
     
ن و القلم 
یکی از چهره‌های برجسته فرهنگ معاصر ما حجت‌الاسلام سید‌هادی خسروشاهی (1398-1317) از نویسندگان، محققان، مترجمان و فرهنگ‌سازان بودند. ایشان فعالیت راازسال‌های1333 شروع کردندکه تا پایان عمر ادامه داشت.خاندانش از روحانیان فعال سیاسی، معنوی ــ اسلامی آذربایجان بودند. جدش آیت‌الله سیداحمد خسروشاهی درعصر مشروطیت،پدرش آیت‌الله سید‌مرتضی خسروشاهی از علمای مبارز ضد رضا‌خان و ضد محمد‌رضا پهلوی، برادرش آیت‌الله سید‌احمد خسروشاهی در نهضت امام خمینی از فعالان بودند. 
ایشان مقدمات دروس اسلامی را در زادگاه به پایان رساند، پس از رحلت پدر به قم مهاجرت و محضر اساتید حوزه همچون حضرت امام(ره)، آیت‌الله اراکی و... را درک و برای تلمذ در دروس فلسفه و تفسیر علامه سیدمحمدحسین طباطبایی حاضر شدند. فعالیت سیاسی و فرهنگی خود را پس از کودتای آمریکایی ــ انگلیسی1332 شروع و با ترجمه و انتشار جزوات کم حجم پیرامون استعمار به قلم علامه شیخ محمدحسین کاشف الغطا تداوم بخشیدند. ازسوی دیگر در دهه‌های 1330 تا 1340 در نشریات اسلامی به نوشتن پرداخت. او در روزنامه‌های ندای حق، مجله آستان قدس رضوی، نور دانش، مکتب تشیع، حکمت، مسلمین...قلم زدند. ایشان در دهه 1340 نشریه مخفی «بعثت» را با همکاری حجج‌الاسلام علی حجتی‌کرمانی، ‌اکبرهاشمی رفسنجانی و... علیه رژیم پهلوی منتشر می‌کرد. همچنین در مجله درس‌هایی از مکتب اسلام، در سال‌های 1336تا 1357از نویسندگان دایم آن نشریه بود. 
علاوه بر آن خود نیز دارای ابتکار و برنامه‌ریزی بود؛ به گونه‌ای که در سال 1351 «مرکز بررسی‌های اسلامی قم» را تاسیس و آثار علامه سیدمحمدحسین طباطبایی و... و همچنین آثار خودش را منتشر می‌کرد. اگر چه از قبل در تاسیس مؤسسه انتشارات بعثت با شرکت سهامی انتشار همکاری داشت. 
در دارالتبلیغ اسلامی قم نیز آثارش به‌عنوان همکار، نویسنده و مترجم نشر می‌یافت. ویژگی استاد سید‌هادی خسروشاهی بعد فرهنگی وجودی او بود و «اهداف فرهنگی»، «حرکت فرهنگی» و «تحول فرهنگی» جزو وجودش شده بود. او در نبود فضای مناسب و کافی فرهنگی، سیاسی و دینی احساس مسئولیت می‌کرد و تکلیف خود را در تبلیغ و نشر معارف می‌دانست. 
در عرصه سیاسی سید‌جمال‌الدین اسدآبادی را به‌عنوان «سلسله جنبان نهضت‌ها اسلامی» می‌دانست و از سال‌های 1336 تا دهه 1390 پیرامون سید می‌نوشت و بیشترین منابع درباره سیدجمال‌الدین اسدآبادی به قلم او، یا توسط ایشان نشر می‌شد. متن کامل «عروه‌الوثقی» سید را در سال 1348 توسط مؤسسه بعثت منتشر کرد و سال‌هایی که درمصر بود11عنوان کتاب اسنادی، مقالات و... درباره سید انتشار داد. در نشریه موفقیت هم سال‌های 1358 تا 1390 سلسله مقالاتی داشت، فصلنامه فرهنگ و تاریخ معاصر نیز این چنین عمل می‌کرد. 
از دیگر دغدغه‌های استاد انتشار آثار اخوان‌المسلمین بود. از دهه 1340 شروع تا پایان عمر به دنبال ترجمه آثار اندیشمندان اخوانی بود. در دورانی که مسئول سفارت ایران در قاهره بود، با اخوانی‌ها، خاصه عمر التسمانی، مرشد و رهبر اخوان مرتبط بود. او از اخوان موضوعاتی مانند فرهنگ، اندیشه سیاسی و به نوعی فرهنگی را موردتوجه قرار می‌داد، گرچه با اندیشمندان مصری قبل و بعد از انقلاب در ارتباط بود. 
موضوع دیگر از کلیت فعالیت‌های استاد، احیای آثار بزرگان و اندیشمندان اسلامی، ازعصر مشروطه خاصه دهه‌های 1320 تا 1360 و از جمله آثار استاد سیدغلامرضا سعیدی وسراج انصاری بود. در دهه 1370 احساس می‌کرد آثار علامه سیدمحمدحسین طباطبایی به نوعی مورد غفلت قرار گرفته، بنابراین به احیای رسایل و آثارش پرداخت. 
شاید کمتر محقق، مترجم، نویسنده در دهه‌های 1330 تا 1390 همچون استاد خسرو شاهی داشته باشیم که حجم آثارش چه به لحاظ کیفیت یا کمیت به اندازه ایشان باشد، از«اصول رئالیسم»علامه طباطبایی تا اثرتحقیقی تحلیلی استاد سیدمحمد محیط‌طباطبایی در‌باره سید‌جمال‌الدین اسدآبادی. ضمنا بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، فعالیت و کوشش ایشان ابعاد وسیع‌تری گرفت. 
با تاسیس حزب خلق مسلمان 10عضو موسس آن می‌پنداشتند می‌توانند خدمت کنند اما وقتی حزب با نفوذ و حرکت سیدحسن شریعتمداری و علیزاده در مسیر ضد انقلاب و سپس آمریکا قرار گرفت، 9 نفر از موسسان استعفا دادند، امر حزب با برنامه و ارتباطاتی که حسن شریعتمداری داشت [طبق اسناد ساواک] روند رویارویی با انقلاب اسلامی، نظام را تا طرح کودتا پیش برد... و شد آن چیزی که نباید می‌شد.
در آن سال‌ها حجت‌الاسلام خسروشاهی به دستور حضرت امام در وزارت ارشاد مشغول به کار شد وبرترجمه‌ها و نوشته‌های خود افزود. سپس سفیر ایران درواتیکان شدند که علاوه برمسئولیت سیاسی به ترجمه قرآن کریم،نهج‌البلاغه به زبان ایتالیایی، انتشار جزوات و کتب پیرامون انقلاب اسلامی پرداخت. ازدیگر مأموریت‌های ایشان حضور درقاهره بود که مختصری به آن اشاره شد. 
اما آنچه در عرصه سیاسی ــ فرهنگی در دهه‌های 1330 تا 1390 در مورد ایشان می‌توان گفت، فعالیت‌های اسلامی و ارتباط گسترده با علما و اندیشمندان اسلامی بود که منتخبی از آنها در خاطرات‌شان آمده و منتشر شده است. ولی ناگفته‌ها، نانوشته‌های بسیاری داشتند که فرصت تدوین و انتشار نیافتند. 
از جمله دیگر فعالیت‌های ایشان اسناد و گزارش‌های ساواک طی سال‌های 1341 تا 1357 بوده که امید است آن مجموعه انتشار یابد. تا آنجا که مطلع هستم، این اسناد توسط مرکز بررسی اسناد تاریخی به ایشان تحویل و توسط یکی از محققان و سندشناسان تدوین اولیه آن صورت گرفته است. 
از خدمات دیگر استاد خسروشاهی تاسیس کتابخانه مرکز بررسی‌های اسلامی در قم بود که در زمان حیات‌شان تاسیس شد، ضمن این‌که تمامی کتاب‌های شخصی خود را وقف «کتابخانه» و در اصل وقف حوزه علمیه قم کردند که امروز در دسترس طلاب و پژوهشگران قرار می‌گیرد.

سیری در آثار منتشرشده استاد خسروشاهی
آثار انتشار یافته ایشان افزون بر 200 عنوان است که فقط به چند اثر تاریخی اشاره می‌شود: 
اسرائیل عامل امپریالیسم / جلال آل‌احمد/ به کوشش و مقدمه سید‌هادی خسروشاهی/ 1342
مسلمانان هند و کشمیر/ 1344
خاطرات صبحی از بهاییت/ به کوشش و مقدمه سیدهادی خسروشاهی/ 1352
اسناد بهایی‌گری همراه با خاطرات صبحی/ 1354
مساله فلسطین و ماهیت طرح صهیونیسم/ راشد الغنوشی/ 1370
مفخر شرق سیدجمال‌الدین اسدآبادی و اقبال لاهوری/ سیدغلامرضا سعیدی/ 1380 
زندگی و مبارزات شیخ‌محمدخیابانی
زندگی و مبارزات ثقه‌الاسلام تبریزی شهید نامدار عاشورا 
یادواره امام موسی صدر
فداییان اسلام/ 1375
اخوان‌المسلمین/ 1377
حرکت اسلامی فلسطین/ 1375
امام خمینی تنها گزینه سنی و شیعه، مساله فلسطین/ دکتر فتحی شقاقی/ 1375
اهل‌بیت فی مصر/ عربی/ 1385
بررسی‌های اسلامی/ علامه سیدمحمدحسین طباطبایی، با مقدمه / 2 جلدی
پیرامون شخصیت سیدجمال‌الدین اسدآبادی/ 10جلد
شرح زندگی آیت‌الله سید‌مرتضی خسروشاهی/ 1332
اسلام و صلح جهانی سید قطب/ ترجمه/ 1368
ما چه می‌گوییم سید قطب/ ترجمه
مصلح جهانی/ مهدی موعود از دیدگاه شیعه و اهل سنت/ 1372
امام علی(ع) صدای عدالت انسانیت/ 6 جلد/ جورج جرداق/ ترجمه/ 1379
فداییان اسلام، تاریخ و اندیشه سیدیحیی نواب صفوی/ 1375
یادواره شهید نواب صفوی/ 1384
نهضت‌های اسلامی و انقلاب اسلامی ایران/ 1375
نهضت‌های اسلامی افغانستان/ 1370 

وفات
حجت‌الاسلام سید‌هادی خسروشاهی بیش از 60سال از عمر پر برکت خود را در راستای وحدت جهان اسلام با نوشتن مقاله، کتاب و صدها سخنرانی صرف کرد. این اندیشمند بزرگ سرانجام در صبح روز پنجشنبه 8 اسفند 1398 برابر با 3 رجب 1441 به علت بیماری در بیمارستان مسیح دانشوری تهران درگذشت. 

استاد قاسم تبریزی - پژوهشگر تاریخ معاصر