پس‌لرزه‌های سیاست تعرفه‌ای بر اقتصاد آمریکا
دونالد ترامپ، چهلوهفتمین رئیس‌جمهور آمریکا بعد از روزها تهدید تعرفه‌ای اعضای نظام بین‌الملل به‌ویژه متحدان راهبردی واشنگتن؛ درنهایت روز گذشته تعرفه‌های 25درصدی را بدون معافیت خاص بر آلومینیوم و فولاد جهانی اعمال کرد.
درگرماگرم جنگ اقتصادی نظام بین‌الملل، اتحادیه اروپا از پاسخ خود ضد‌حملات تعرفه‌ای کاخ سفید پرده برداشت. بروکسل 25درصد بر تمامی فلزات آمریکایی به ارزش 26 میلیارد یورو (28 میلیارد دلار) موانع گمرکی ثبت خواهد کرد. این تعرفه‌های متقابل تا ماه آوریل به سطح عملیاتی خواهند رسید.
اورسولا فن دلارین، رئیس کمیسیون اروپا در کنفرانسی مطبوعاتی حول محور تعرفه‌های جدید ترامپ خطاب به اصحاب رسانه خاطر نشان کرد: «ما بایستی از تجار و مصرف‌کنندگان خودمان دفاع کنیم.» وزیر دفاع اسبق آلمان ادامه داد: «این تعرفه‌ها، زنجیره‌های تأمین اقتصاد جهانی را مختل کرده و به نفع هیچ‌یک از طرف‌ها نخواهد بود.» دلارین در انتهای سخنان خود تاکید کرد: «اما، درهای مذاکره باز می‌ماند.»
اتحادیه اروپا تعرفه‌های تعلیقی پیشین را بر هشت میلیارد یورو کالای آمریکایی نیز اعمال خواهد کرد تا به واشنگتن نشان دهد که ابزارهای قابل‌توجهی در مقابل یکجانبه‌گرایی ترامپ داراست. این جنگ داخلی در حالی دور تند به خود گرفته که قدرت‌های اروپایی و آمریکا در آستانه طلاق عاطفی در حوزه‌های دیپلماتیک، اقتصادی و امنیتی قرار دارند.
ترامپ در برابر اتحادیه اروپا
سکاندار کاخ سفید در جلسه 26 فوریه (8 اسفند) با وزرای کابینه درباره روابط با اتحادیه اروپا گفت: «آنها (اروپایی‌ها) بر ما برتری پیدا کردند؛ آنها ماشین‌های ما را نمی‌پذیرند، آنها محصولات کشاورزی ما را به هزاران دلیل واهی رد می‌کنند و ما این ادعاهای ساده‌لوحانه را می‌پذیریم.»
براساس داده‌های کمیسیون اتحادیه اروپا، قاره سبز از سال 2023 مازاد تجاری 155.8میلیارد یورویی با آمریکا در بخش کالا دارد اما بروکسل در حوزه خدمات کسری تجاری 1.4میلیارد یورو را مقابل واشنگتن تجربه می‌کند.
حجم تجاری اروپا و آمریکا در همین سال، بالغ بر 1.6تریلیون یورو ارزیابی می‌شود که ماشین‌آلات و وسایل نقلیه بزرگ‌ترین بخش صادرات بروکسل به آمریکا را شکل داده و پشت‌سر آنها، مواد شیمیایی، محصولات دارویی پزشکی قرار دارند.
تقلا برای بازیابی توان صنعتی
درواقع می‌توان گفت که موتور محرکه رشد اقتصادی کشورها بخش صنعت تلقی می‌شود که کالاهای دارای مزیت نسبی را جهت رقابت در بازارهای جهانی عرضه کند. کشورهای توسعه‌یافته مانند آمریکا از دهه 1990 شیفت اقتصاد تولید‌محور به سمت خدمات‌محوری به‌ویژه بانکداری و فناوری اطلاعات را تجربه کردند؛ با استفاده از موانع تجاری متعدد اعم از تعرفه به‌دنبال احیای مجدد بخش تولید در خاک کشور خود هستند.در نتیجه کاخ‌سفید نئومرکانتلیسم (تلاش برای تراز تجاری مثبت) شیفته سیاست‌گذاری تعرفه‌ای در برابر حتی متحدانی است که در جنگ جهانی دوم و جنگ سرد ستون‌های مؤثر واشنگتن در نظر گرفته می‌شدند. در جهان‌بینی ترامپ، ساختارهای هژمونی آمریکا از 1945 تا به امروز فدای راهبرد اول آمریکا می‌شود.
فرید زکریا، تحلیلگر وخبرنگار برجسته آمریکایی در سی‌ان‌ان مدعی شد که سیاست‌های ترامپ منجر‌به نابودی نظم مستقر لیبرالی و زمینه ایجاد جهانی چند‌قطبی با حضور بازیگران قدیمی و نوظهور جهانی را هموار می‌کند؛ چراکه واشنگتن آشکارا سیگنال‌های واگذاری نقش ملی «رهبری نظمی مطلوب» را به‌ویژه متحدین دیرپای نظیر بریتانیا و ژاپن می‌دهد.
مواضع بی‌سابقه کانادا علیه واشنگتن
رئیس‌جمهور آمریکا در ادامه نقض لفظی تمامیت ارضی کانادا از این کشور به‌عنوان «ایالت پنجاه‌و‌یک محبوب ما» نام برد و مرز رسمی دو کشور را صرفا «خطی مصنوعی» ترسیم کرد و پیشنهاد داد که سرود ملی کانادا به سرود ایالتی کانادا بدل شود.
واکنش‌های نادر چهلوهفتمین رئیس‌جمهور آمریکا در مقابل اوتاوا منجر‌به وحدت جدیدی در سپهر سیاسی کانادا را مهیا کرد. مارک کارنی، رهبر تازه‌نفس حزب لیبرال تاکید کرد: «کانادا، هرگز بخشی از آمریکا نخواهد شد.»
درهمین راستا، داگ فورد، نخست‌وزیر استان انتاریوی کانادا در گفت‌وگو با MSNBC در روز سه‌شنبه تصریح کرد: «اگر وارد رکود شویم، رکود ترامپ خواهد بود.» این سیاستمدار ارشد کانادایی ادامه داد که حاضر است در پاسخ به تعرفه‌های آمریکا، تهدید به قطع عرضه انرژی از کانادا را اجرایی کند و در نهایت از سرمایه‌داران آمریکایی ــ کانادایی درخواست کرد که موضع‌‌گیری شفافی علیه سیاست‌های تعرفه‌ای ترامپ را در دستور کار قرار دهند.
کاخ سفید بلای جان اقتصاد آمریکا
برخلاف ژست‌های تبلیغاتی، راهبرد اقتصادی دولت دوم ترامپ تأثیر منفی قابل‌توجهی بر اقتصاد آمریکا گذاشته است، درواقع رئیس‌جمهور آمریکا توجه چندان به نگرانی‌های وال‌استریت نداشته و حتی در مصاحبه با فاکس نیوز نیز احتمال رکود اقتصادی را رد نکرد. نمود عینی این آنارشی اقتصادی را می‌توان در وضعیت شاخص نزدیک مشاهده کرد؛ در روز دوشنبه این شاخص مهم بازار سهام آمریکا بدترین روز خود را از سپتامبر 2024 با کاهش 4درصدی داشت.سهام خودروسازان آمریکایی بعد از اعلام تعرفه‌های جدید ترامپ کاهش یافت و معامله‌گران افزایش قیمت فلزات را مساوی با کاهش سود خود تلقی کردند. همزمان، به نقل از رویترز قیمت آلومینیوم 990 دلار به‌ازای هر تن متریک در آمریکا رسیده که رکوردی در قیمت محسوب می‌شود. آماج حملات تعرفه‌ای ترامپ پیش از رقبا به جان شرکت‌های داخلی افتاد،به طوری که سهام فورد موتورز 4درصد، سهام جنرال موتورز 1.3درصد و سهام استلانتیس 5درصد افت شاخص را تجربه کردند.جهت تعدیل اوضاعی اقتصادی، گروه بیزنس راندتیبل متشکل از گوگل، آمازون، چیپی مورگان و...در بیانیه هفته گذشته خود اعلام کردند که با حمایت از گشایش بازارها، ارتقای پایگاه تولید داخلی و کاهش ریسک زنجیره‌های تأمین تحت ریاست‌جمهوری ترامپ حمایت می‌کنند اما این غول‌های کسب و کار از کاخ‌سفید خواسته‌اند تا به مزایای پیمان سه‌جانبه USMCA با کانادا و مکزیک متعهد باقی بماند. این معاهده تجارت آزاد که توسط خود ترامپ در دوره نخست جایگزین پیمان نفتا شد، به‌وسیله سیل تعرفه‌های رئیس‌جمهور آمریکا عملا به محاق رفت.
سیدرضا حسینی - گروه بینالمللاورسولا فن دلارین، رئیس کمیسیون اروپا در کنفرانسی مطبوعاتی حول محور تعرفه‌های جدید ترامپ خطاب به اصحاب رسانه خاطر نشان کرد: «ما بایستی از تجار و مصرف‌کنندگان خودمان دفاع کنیم.» وزیر دفاع اسبق آلمان ادامه داد: «این تعرفه‌ها، زنجیره‌های تأمین اقتصاد جهانی را مختل کرده و به نفع هیچ‌یک از طرف‌ها نخواهد بود.» دلارین در انتهای سخنان خود تاکید کرد: «اما، درهای مذاکره باز می‌ماند.»
اتحادیه اروپا تعرفه‌های تعلیقی پیشین را بر هشت میلیارد یورو کالای آمریکایی نیز اعمال خواهد کرد تا به واشنگتن نشان دهد که ابزارهای قابل‌توجهی در مقابل یکجانبه‌گرایی ترامپ داراست. این جنگ داخلی در حالی دور تند به خود گرفته که قدرت‌های اروپایی و آمریکا در آستانه طلاق عاطفی در حوزه‌های دیپلماتیک، اقتصادی و امنیتی قرار دارند.
ترامپ در برابر اتحادیه اروپا
سکاندار کاخ سفید در جلسه 26 فوریه (8 اسفند) با وزرای کابینه درباره روابط با اتحادیه اروپا گفت: «آنها (اروپایی‌ها) بر ما برتری پیدا کردند؛ آنها ماشین‌های ما را نمی‌پذیرند، آنها محصولات کشاورزی ما را به هزاران دلیل واهی رد می‌کنند و ما این ادعاهای ساده‌لوحانه را می‌پذیریم.»
براساس داده‌های کمیسیون اتحادیه اروپا، قاره سبز از سال 2023 مازاد تجاری 155.8میلیارد یورویی با آمریکا در بخش کالا دارد اما بروکسل در حوزه خدمات کسری تجاری 1.4میلیارد یورو را مقابل واشنگتن تجربه می‌کند.
حجم تجاری اروپا و آمریکا در همین سال، بالغ بر 1.6تریلیون یورو ارزیابی می‌شود که ماشین‌آلات و وسایل نقلیه بزرگ‌ترین بخش صادرات بروکسل به آمریکا را شکل داده و پشت‌سر آنها، مواد شیمیایی، محصولات دارویی پزشکی قرار دارند.
تقلا برای بازیابی توان صنعتی
درواقع می‌توان گفت که موتور محرکه رشد اقتصادی کشورها بخش صنعت تلقی می‌شود که کالاهای دارای مزیت نسبی را جهت رقابت در بازارهای جهانی عرضه کند. کشورهای توسعه‌یافته مانند آمریکا از دهه 1990 شیفت اقتصاد تولید‌محور به سمت خدمات‌محوری به‌ویژه بانکداری و فناوری اطلاعات را تجربه کردند؛ با استفاده از موانع تجاری متعدد اعم از تعرفه به‌دنبال احیای مجدد بخش تولید در خاک کشور خود هستند.در نتیجه کاخ‌سفید نئومرکانتلیسم (تلاش برای تراز تجاری مثبت) شیفته سیاست‌گذاری تعرفه‌ای در برابر حتی متحدانی است که در جنگ جهانی دوم و جنگ سرد ستون‌های مؤثر واشنگتن در نظر گرفته می‌شدند. در جهان‌بینی ترامپ، ساختارهای هژمونی آمریکا از 1945 تا به امروز فدای راهبرد اول آمریکا می‌شود.
فرید زکریا، تحلیلگر وخبرنگار برجسته آمریکایی در سی‌ان‌ان مدعی شد که سیاست‌های ترامپ منجر‌به نابودی نظم مستقر لیبرالی و زمینه ایجاد جهانی چند‌قطبی با حضور بازیگران قدیمی و نوظهور جهانی را هموار می‌کند؛ چراکه واشنگتن آشکارا سیگنال‌های واگذاری نقش ملی «رهبری نظمی مطلوب» را به‌ویژه متحدین دیرپای نظیر بریتانیا و ژاپن می‌دهد.
مواضع بی‌سابقه کانادا علیه واشنگتن
رئیس‌جمهور آمریکا در ادامه نقض لفظی تمامیت ارضی کانادا از این کشور به‌عنوان «ایالت پنجاه‌و‌یک محبوب ما» نام برد و مرز رسمی دو کشور را صرفا «خطی مصنوعی» ترسیم کرد و پیشنهاد داد که سرود ملی کانادا به سرود ایالتی کانادا بدل شود.
واکنش‌های نادر چهلوهفتمین رئیس‌جمهور آمریکا در مقابل اوتاوا منجر‌به وحدت جدیدی در سپهر سیاسی کانادا را مهیا کرد. مارک کارنی، رهبر تازه‌نفس حزب لیبرال تاکید کرد: «کانادا، هرگز بخشی از آمریکا نخواهد شد.»
درهمین راستا، داگ فورد، نخست‌وزیر استان انتاریوی کانادا در گفت‌وگو با MSNBC در روز سه‌شنبه تصریح کرد: «اگر وارد رکود شویم، رکود ترامپ خواهد بود.» این سیاستمدار ارشد کانادایی ادامه داد که حاضر است در پاسخ به تعرفه‌های آمریکا، تهدید به قطع عرضه انرژی از کانادا را اجرایی کند و در نهایت از سرمایه‌داران آمریکایی ــ کانادایی درخواست کرد که موضع‌‌گیری شفافی علیه سیاست‌های تعرفه‌ای ترامپ را در دستور کار قرار دهند.
کاخ سفید بلای جان اقتصاد آمریکا
برخلاف ژست‌های تبلیغاتی، راهبرد اقتصادی دولت دوم ترامپ تأثیر منفی قابل‌توجهی بر اقتصاد آمریکا گذاشته است، درواقع رئیس‌جمهور آمریکا توجه چندان به نگرانی‌های وال‌استریت نداشته و حتی در مصاحبه با فاکس نیوز نیز احتمال رکود اقتصادی را رد نکرد. نمود عینی این آنارشی اقتصادی را می‌توان در وضعیت شاخص نزدیک مشاهده کرد؛ در روز دوشنبه این شاخص مهم بازار سهام آمریکا بدترین روز خود را از سپتامبر 2024 با کاهش 4درصدی داشت.سهام خودروسازان آمریکایی بعد از اعلام تعرفه‌های جدید ترامپ کاهش یافت و معامله‌گران افزایش قیمت فلزات را مساوی با کاهش سود خود تلقی کردند. همزمان، به نقل از رویترز قیمت آلومینیوم 990 دلار به‌ازای هر تن متریک در آمریکا رسیده که رکوردی در قیمت محسوب می‌شود. آماج حملات تعرفه‌ای ترامپ پیش از رقبا به جان شرکت‌های داخلی افتاد،به طوری که سهام فورد موتورز 4درصد، سهام جنرال موتورز 1.3درصد و سهام استلانتیس 5درصد افت شاخص را تجربه کردند.جهت تعدیل اوضاعی اقتصادی، گروه بیزنس راندتیبل متشکل از گوگل، آمازون، چیپی مورگان و...در بیانیه هفته گذشته خود اعلام کردند که با حمایت از گشایش بازارها، ارتقای پایگاه تولید داخلی و کاهش ریسک زنجیره‌های تأمین تحت ریاست‌جمهوری ترامپ حمایت می‌کنند اما این غول‌های کسب و کار از کاخ‌سفید خواسته‌اند تا به مزایای پیمان سه‌جانبه USMCA با کانادا و مکزیک متعهد باقی بماند. این معاهده تجارت آزاد که توسط خود ترامپ در دوره نخست جایگزین پیمان نفتا شد، به‌وسیله سیل تعرفه‌های رئیس‌جمهور آمریکا عملا به محاق رفت.
