راز‌های دود سفید

راز‌های دود سفید

یکی از محرمانه‌ترین رویدادهای کلیسای کاتولیک، جلسه «کنکلاو پاپی»، جلسه‌ای مخفی برای انتخاب پاپ جدید است. جلسه‌ای که عصر چهارشنبه به وقت ایران آغاز شده است. جلسه‌ای که پایان آن به معنای انتخاب پاپ جدید خواهد بود.

این جلسه اما به دلایل بسیاری از جمله محرمانگی و پروتکل‌های آن بسیار معروف شده است، آن‌قدر که حتی رژیم غذایی خاصی برای کاردینال‌های حاضر در جلسه وجود دارد،نه برای سلامتی که برای کم کردن احتمال ارسال پیام به داخل جلسه! 
   
لابی با سمبوسه 
کنکلاو پاپی که ازسال 1274 با قوانین سختگیرانه‌ای توسط پاپ گریگوری دهم تنظیم شده، فرآیندی است که در آن کاردینال‌های زیر 80 سال در کلیسای سیستین واتیکان جمع می‌شوند تا پاپ جدید را انتخاب کنند. این فرآیند کاملا مخفی است و هیچ پیامی نباید به داخل یا خارج از کنکلاو منتقل شود، به‌جز دود سیگنال‌دهنده (دود سفید برای انتخاب پاپ جدید و دود سیاه برای ادامه رأی‌گیری). غذاها به‌دلیل ظرفیت انتقال پیام‌های مخفیانه، از گذشته تا امروز تحت نظارت شدید قرار داشته است. برای مثال، ممکن است پیام‌هایی درداخل غذاهایی مانند راویولی (‌یک نوع غذای ایتالیایی شبیه به پیراشکی یا سمبوسه) یا دستمال‌های کثیف پنهان شوند که این امر نیاز به قوانین سختگیرانه برای حفظ یکپارچگی رأی‌گیری را نشان می‌دهد. 
   
نظارت شدید بر غذای پاپ
یکی از دقیق‌ترین گزارش‌های تاریخی درباره فرهنگ غذایی کنکلاو از بارتولومئو اسکاپی، سرآشپز مشهور دوره رنسانس و احتمالا اولین سرآشپز سلبریتی جهان، به دست آمده است. اسکاپی در کتاب خود در سال 1570 با عنوان «اپرای آشپزی» جزئیاتی درباره تغذیه کنکلاو انتخاب پاپ ژولیوس سوم ارائه می‌دهد. او شرح می‌دهد که غذاهای روزانه کاردینال‌ها در آشپزخانه‌ای مشترک توسط آشپزها و نوشیدنی‌شناسان تهیه می‌شد. این آشپزخانه به‌دلیل احتمال انتقال پیام‌های غیرمجاز، تحت نظارت شدید نگهبانان قرار داشت. اسکاپی همچنین به ممنوعیت غذاهایی مانند کیک یا مرغ کامل در کنکلاو سال 1550 اشاره می‌کند، زیرا این غذاها می‌توانستند به‌راحتی پیام‌های مخفی (مانند رشوه) را پنهان کنند. 
   
سوگند برای سرو غذا 
کنکلاو از عصر دیروز آغاز شده و طی آن 135 کاردینال برای انتخاب جانشین پاپ فرانسیس شرکت می‌کنند، کاردینال‌ها در محیطی کاملا ایزوله در واتیکان اقامت دارند. رأی‌گیری، خواب و غذا خوردن همگی در فضایی کنترل‌شده انجام می‌شود. برخلاف گذشته که کاردینال‌ها در شرایط سخت با تخت‌های ساده و امکانات ابتدایی زندگی می‌کردند، از سال 2005 به بعد، اقامتگاه مدرن «خانه سنت مارتا» با 130 اتاق برای اسکان آنها فراهم شده است. با این حال، همچنان قوانین سختگیرانه‌ای برای حفظ محرمانگی وجود دارد. غذاها توسط کارکنان محدودی تهیه و سرو می‌شوند که همگی باید سوگند محرمانگی ابدی ادا کنند و اجازه استفاده از تجهیزات ضبط صوت یا تصویر را ندارند. دو پزشک، چند کشیش برای اعتراف به زبان‌های مختلف و کارکنان خدماتی محدود نیز مجاز به حضور هستند اما همه تحت نظارت دقیق قرار دارند. غذاها ساده اما مغذی طراحی شده‌اند تا نیازهای کاردینال‌ها را در طول روزهای طولانی رأی‌گیری تأمین کنند. با این حال، جزئیات دقیق منوی کنکلاو مدرن به دلیل محرمانگی فاش نمی‌شود. 
   
وقتی رستوران‌های واتیکان پر می‌شوند 
پیش از آغاز کنکلاو، برخی کاردینال‌ها از فرصت استفاده می‌کنند تا در رستوران‌های مورد علاقه خود در رم غذا بخورند، شاید به این دلیل که در طول کنکلاو از غذاهای متنوع محروم خواهند بود! برای مثال، در آستانه کنکلاو سال 2013، رسانه‌های ایتالیایی گزارش دادند که کاردینال‌هایی مانند دونالد ویلیام ووئرل (که لازانیا را ترجیح می‌داد) و فرانچسکو کوکوپالمریو (علاقه‌مند به ماهی مرکب کبابی) به رستوران خانوادگی «ال پاستو» در نزدیکی کلیسای سنت پیتر رفتند. این رفتار نشان‌دهنده تمایل کاردینال‌ها به لذت بردن از غذاهای باکیفیت پیش از انزوای کنکلاو است! 

چالش‌های دود سفید 
کنکلاو امسال چالش‌های دیگری هم دارد. تنوع کاردینال‌ها (از نظر جغرافیایی و ایدئولوژیک) باعث شده که پیش‌بینی نتیجه دشوار باشد. برخی کاردینال‌ها خواستار ادامه سیاست‌های مترقی فرانسیس (مانند تمرکز بر عدالت اجتماعی و تغییرات اقلیمی) هستند، در حالی که گروهی محافظه‌کار (مانند ریموند برک از آمریکا یا گرهارد مولر از آلمان) خواستار بازگشت به اصول سنتی‌تر کلیسا هستند. پاپ فرانسیس کلیسایی متنوع اما دوپاره به‌جا گذاشت. گروه‌های مترقی از اصلاحات او حمایت می‌کنند اما محافظه‌کاران معتقدند این اصلاحات به انشقاق در کلیسا منجر شده است. 

شانس‌‌های امسال!
مراسم امسال از جهات بسیاری رکورددار هم هست. با 133 کاردینال از 70 کشور، این کنکلاو از نظر تنوع و تعداد بی‌سابقه است. 80 درصد کاردینال‌های رأی‌دهنده (108 نفر) توسط پاپ فرانسیس منصوب شده‌اند که احتمال انتخاب پاپی هم‌راستا با دیدگاه‌های او را افزایش می‌دهد. کاردینال پیترو پارولین 70ساله اهل ایتالیا وزیر امور خارجه واتیکان و نزدیک‌ترین ‌فرد به پاپ فرانسیس است. او به‌عنوان گزینه‌ای برای ادامه سیاست‌های مترقی فرانسیس شناخته می‌شود و از شانس بالایی برخوردار است. شانس دیگر برای پاپ شدن متعلق به لوئیس آنتونیو تاگله 67ساله و اهل فیلیپین است که به‌دلیل کاریزما و دیدگاه‌های مترقی، گزینه‌ای محبوب است. انتخاب او می‌تواند اولین پاپ آسیایی را به کلیسا معرفی کند.