پرتوی از انوار نجم‌الدین
عرفان در آثار علامه حسن‌زاده آملی
کتاب «پرتوی از انوار نجم‌الدین: عرفان در آثار علامه حسن‌زاده آملی» اثر علی علیزاده آملی در ۵۰۴ صفحه به همت مؤسسه بوستان کتاب به چاپ رسید.
در این کتاب هم مفاهیم نظری عرفان مطرح شده و هم دستورالعمل‌های عملی؛ از این رو اگر مخاطب به هر دلیلی نمی‌خواهد وارد مباحث نظری شود، می‌تواند به خواندن دستورالعمل‌ها بسنده کند؛ یعنی بخش دوم را بخواند که شامل «آداب سیر و سلوک» و «حجاب‌ها و موانع سیر و سلوک» است.
ساختار اثر
این کتاب در دو بخش تألیف شده؛ بخش اول باعنوان «عرفان نظری» مشتمل برچهار فصل است. فصل اول با عنوان «خداشناسی» به بررسی ذات، صفات، اسما و فاعل حقیقی می‌پردازد. فصل دوم با عنوان «جهان‌شناسی (جهان‌بینی)» وحدت وجود، جهان تجلی وجودی حق و تجدد امثال و حرکت جوهری جهان را شرح داده و جهان شکوفه‌ای از درخت الهی، جهان همچون مصلایی و جهان سراسر کمال را به رشته تحریر درآورده است. سومین فصل از بخش اول کتاب حاضر با عنوان «انسان‌شناسی (خودشناسی)» ضمن بیان حقیقت انسانی و قابلیت‌های بالقوه او، حقیقت انسانی و قوس صعود و نزول و حقیقت انسان حقیقتی باقی و برقرار، تجسم اعمال، اتحاد علم و عمل با نفس، تکامل برزخی و انسان کامل را مورد تاکید قرار داده است. نویسنده در فصل چهارم با عنوان «مراحل و مراتب سیر و سلوک» مراحل و عوالم حقیقت انسانی، عوالم انسان همانند مراتب قرآن و مراتب عقل نظری و عقل عملی را تبیین کرده و مراتب چهارگانه موت (اخضر، ابیض، احمر، اسود)، فرق، جمع، جمع‌الجمع و اسفار اربعه را شرح داده و ۳۰ درجه از مدارج الی‌ا... و درجات سه‌گانه و مراتب آنها را به نگارش درآورده است.دومین و آخرین بخش از کتاب مذکور با عنوان «عرفان عملی» مشتمل بردو فصل است؛ فصل اول با عنوان«آداب سیر و سلوک»به مباحثی همچون توبه،اخلاص و فقط به خدا توجه‌کردن، عزلت، کم‌خوردن و گرسنگی، تهجد و شب‌زنده‌داری، پیروی از استاد،استقامت،دعا و مناجات و دستورالعمل میرزا جواد آقا ملکی تبریزی اختصاص دارد. «حجاب‌ها و موانع سیر و سلوک» عنوان دومین فصل از بخش دوم این کتاب است که اهم مباحث آن عبارتند از: غفلت، صفات ناپسند، علم، انانیت و خودپرستی، اضطراب نفس، اِحباط، محاکات و خواطر ناروا و نیت بد.
ساختار اثر
این کتاب در دو بخش تألیف شده؛ بخش اول باعنوان «عرفان نظری» مشتمل برچهار فصل است. فصل اول با عنوان «خداشناسی» به بررسی ذات، صفات، اسما و فاعل حقیقی می‌پردازد. فصل دوم با عنوان «جهان‌شناسی (جهان‌بینی)» وحدت وجود، جهان تجلی وجودی حق و تجدد امثال و حرکت جوهری جهان را شرح داده و جهان شکوفه‌ای از درخت الهی، جهان همچون مصلایی و جهان سراسر کمال را به رشته تحریر درآورده است. سومین فصل از بخش اول کتاب حاضر با عنوان «انسان‌شناسی (خودشناسی)» ضمن بیان حقیقت انسانی و قابلیت‌های بالقوه او، حقیقت انسانی و قوس صعود و نزول و حقیقت انسان حقیقتی باقی و برقرار، تجسم اعمال، اتحاد علم و عمل با نفس، تکامل برزخی و انسان کامل را مورد تاکید قرار داده است. نویسنده در فصل چهارم با عنوان «مراحل و مراتب سیر و سلوک» مراحل و عوالم حقیقت انسانی، عوالم انسان همانند مراتب قرآن و مراتب عقل نظری و عقل عملی را تبیین کرده و مراتب چهارگانه موت (اخضر، ابیض، احمر، اسود)، فرق، جمع، جمع‌الجمع و اسفار اربعه را شرح داده و ۳۰ درجه از مدارج الی‌ا... و درجات سه‌گانه و مراتب آنها را به نگارش درآورده است.دومین و آخرین بخش از کتاب مذکور با عنوان «عرفان عملی» مشتمل بردو فصل است؛ فصل اول با عنوان«آداب سیر و سلوک»به مباحثی همچون توبه،اخلاص و فقط به خدا توجه‌کردن، عزلت، کم‌خوردن و گرسنگی، تهجد و شب‌زنده‌داری، پیروی از استاد،استقامت،دعا و مناجات و دستورالعمل میرزا جواد آقا ملکی تبریزی اختصاص دارد. «حجاب‌ها و موانع سیر و سلوک» عنوان دومین فصل از بخش دوم این کتاب است که اهم مباحث آن عبارتند از: غفلت، صفات ناپسند، علم، انانیت و خودپرستی، اضطراب نفس، اِحباط، محاکات و خواطر ناروا و نیت بد.
