دموکرات‌ها در اغما

جمهوریخواهان نتیجه انتخابات مجلس نمایندگان را نیز به سود خود رقم زدند

دموکرات‌ها در اغما

مشخص‌شدن نتایج رسمی انتخابات مجلس نمایندگان آمریکا، شوک دیگری را بر حزب دموکرات این کشور وارد ساخته است. رقبای ترامپ و جمهوریخواهان، اکثریت نسبی مجلس نمایندگان را نیز از دست دادند. به‌عبارت بهتر، اکنون کنترل همزمان کاخ‌سفید، مجلس نمایندگان و سنا در اختیار حزب جمهوریخواه قرار گرفته و ترامپ قادر به تحمیل سیاست‌ها و تصمیمات داخلی و خارجی خود بر کنگره خواهد بود.

احتمال اتحاد دموکرات‌ها و مخالفان جمهوریخواه ترامپ درکنگره نیزبا توجه به معادلات رقم‌خورده درانتخابات ریاست‌جمهوری پنجم‌نوامبر بعید به نظر می‌رسد.هم‌اکنون مجلس نمایندگان آمریکا هم به کنترل جمهوریخواهان درآمد و با احتساب در اختیار داشتن اکثریت آرا در مجلس نمایندگان آمریکا، اکنون آنها کنترل کامل کنگره را در دست دارند. جمهوریخواهان آمریکا توانسته‌اند اکنون با تصاحب ۲۱۸ کرسی در مجلس نمایندگان به حد نصاب لازم برای کسب اکثریت در این مجلس کنگره دست یابند. برآوردهای نهایی حاکی از آن است که در پایان قطعی شمارش آرا، جمهوریخواهان خواهند توانست بین ۲۲۰ تا ۲۲۲ کرسی مجلس نمایندگان را به‌دست‌آورند. اگرچه با تنها دو تا چهار کرسی فراتر از حد نصاب لازم، اکثریت جمهوریخواهان در مجلس نمایندگان بسیار نزدیک و تا حدودی شکننده خواهد بود؛ اما با توجه به پیروزی جمهوریخواهان در تصاحب اکثریت آرا در مجلس سنا، اکنون کنترل کامل کنگره آمریکا در دست آنها خواهد بود و از ماه ژانویه آینده که دونالد ترامپ رسما دور دوم ریاست‌جمهوری خود را آغاز کند، جمهوریخواهان خواهند توانست با کنترل دو شاخه اصلی حکومت در کشورشان ــ یعنی قوه مجریه و مقننه ــ سیاست‌های خود را راحت‌تر مصوب و اجرایی کنند. به عبارت بهتر، ترامپ دیگر واهمه‌ای از نقش‌آفرینی سلبی دموکرات‌ها در مسیر تصمیمات جنجالی دولت خود ندارد. 
   
روزهای سخت حزب دموکرات 
حزب دموکرات آمریکا سخت‌ترین دوران خود طی دهه‌های گذشته و اخیر را سپری می‌کند. دموکرات‌ها در انتخابات پنجم نوامبر شکست بسیار سنگینی را در انتخابات ریاست‌جمهوری در برابر دونالد ترامپ و جمهوریخواهان متحمل شدند و فراتر از آن، اکثریت مجلس نمایندگان و سنا را نیز در ید قدرت رقیب سیاسی خود می‌بینند. نکته مهم‌تر آن‌که ترامپ نسبت به اصول حزبی اولیه حزب جمهوریخواه ازجمله احترام به اصل رقابت با حزب دموکرات نیز پایبند نبوده و قطعا اقداماتی را با هدف مهار حداکثری جریان رقیب خود در فضای سیاسی و داخلی آمریکا صورت خواهد داد. در چنین شرایطی، دموکرات‌ها نسبت به احیای موقعیت از دست رفته خود نگاهی محتاطانه و بدبینانه دارند. اولین صحنه‌ای که می‌تواند بازگشت نسبی دموکرات‌ها به قدرت را رقم بزند، انتخابات میان‌دوره‌ای مجلس نمایندگان وسنا درسال2026میلادی خواهد بود؛ جایی که مخالفان ترامپ بتوانند قدرت خود را در برخی ایالات مهم و کلیدی جهت تسخیر اکثریت نسبی سنابه رخ جمهوریخواهان بکشند. بااین‌حال، رویگردانی رأی‌دهندگان مستقل و حتی جوامع هدف مانند مسلمانان و رنگین‌پوستان از دموکرات‌ها (به سبب عملکرد غیرقابل توجیه و دفاع آنها) غیرقابل انکار است. بازگرداندن رأی افراد ناراضی و فربه‌سازی دوباره سبد رأی رقبای ترامپ طی دو سال آتی تا اندازه‌ای سخت به نظر می‌رسد.

چرا دموکرات‌ها به وضعیت کنونی رسیده‌اند؟
شکل‌گیری دوگانه بایدن -هریس در بطن تحولات داخلی حزب دموکرات، بدترین سیگنال ممکن را به طرفداران حزب دموکرات و رأی‌دهندگان مستقل مخابره کرد. فقدان نظم جمعی، سیاستمداران کارآمد، برنامه اقتصادی مبهم و چندپهلو و از همه مهم‌تر، عدم وجود چشم‌اندازی روشن برای حل‌وفصل بحران‌های خودساخته آمریکا در عرصه سیاست خارجی جایی برای اعتماد مجدد شهروندان آمریکایی به حزب دموکرات باقی نگذاشت. قطعا ترامپ طی چهار سال پیش‌رو تلاش خواهد کرد آشفتگی جاری در اردوگاه دموکرات‌ها را به مثابه یک فرصت برای حزب جمهوریخواه حفظ کند. فراتر از آن، ترامپ با تغییر برخی قضات دیوان عالی و استفاده از اختیارات ویژه خود، بازی در ساختار حکمرانی آمریکا را برای رقبای سیاسی خود سخت‌تر خواهد کرد. در چنین شرایطی، می‌توان حزب دموکرات را به جریانی در گوشه رینگ بازی بوکس تشبیه کرد که ضریب آسیب‌پذیری آن شدیدا افزایش یافته است.درمقابل،افرادی مانند اوباما، بیل کلینتون ونانسی پلوسی تلاش خواهندکرد ازطریق معرفی چهره‌های جدید، از شدت این آسیب‌پذیری بکاهند.بااین‌حال اگردموکرات‌ها نتوانند تا انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره اقدامی در راستای برهم‌زدن موازنه قدرت سیاسی در واشنگتن صورت دهند،شکست آنها درانتخابات ریاست‌جمهوری 2028 نیز تبدیل به گزاره‌ای قطعی خواهد شد.گرچه شکاف‌های بالقوه موجود میان سه جریان اصلی حزب جمهوریخواه یعنی جمهوریخواهان سنتی، تی‌پارتی و نومحافظه‌کاران فرصتی برای احیای حیات سیاسی دموکرات‌ها محسوب می‌شود اما فراموش نکنیم که چنین شکافی فعلا در سطحی بدتر و عمیق‌تر، میان طرفداران حزب دموکرات (خصوصا میان طیف سنتی و تحول‌خواه) وجود دارد.

محمد علیزاده - گروه بین‌الملل