فرهنگ، نیازمند فرهنگ‌سازی
بی‌شک یکی از مهم‌ترین عوامل جذب افرادبه کتابخوانی، دسترسی آسان به کتاب‌هاست.با افزایش قیمت کاغذ وبه‌تبع‌آن هزینه‌های چاپ و نشر، اولین چیزی که از سبد خانواده‌های کم‌درآمد و متوسط جامعه حذف می‌شود، نیازهای فرهنگی، به‌ویژه کتاب است. نتایج یک تحقیق نشان می‌دهد افراد کتابخوان و مخاطبانی که به کتاب نیاز دارند، بیشتر شامل دهک‌های متوسط یا پایین جامعه هستند.
از این رو لازم است کتابخانه‌ها هم ازسوی دولت و هم از سوی مردم بیشتر مورد توجه قرار بگیرند، چراکه برای دهک‌های درگیر با کتاب، قیمت این محصول درهرصورت زیاد است.اما پیش از فرهنگ‌سازی برای استفاده بیشترازکتابخانه ابتدا باید دید زیرساختی برای این فرهنگ وجود دارد یا نه.یکی ازمهم‌ترین زیرساخت‌های فرهنگ کتابخوانی تعداد کتابخانه‌هاست.مطالعه فقط در بین شمار اندکی از ایرانیان جریان دارد و حتی بسیاری از دانش‌آموزان و دانشجویان نیز جز کتاب درسی، مطالعه دیگری ندارند. نظام آموزشی نیز دانش‌آموزان را به مطالعه تشویق نمی‌کند و از سوی دیگر محصولات فرهنگی و کتاب جزو کالاهای لوکس به‌شمار رفته و در سبد خانوارها قرار ندارد. در این وضعیت کودک‌ونوجوان فقط برای رفع تکلیف و آن‌هم از روی اجبار تکالیف درسی را انجام می‌دهد.اگرچه آمارهای تازه‌ای از میزان مطالعه کتاب در کشورهای جهان هنوز منتشر نشده است اما به نظر می‌رسد که رتبه‌بندی سال‌های گذشته هنوز قابل استناد باشد. طبق این رتبه‌بندی که مرکز بین‌المللی مطالعات گذران وقت منتشر کرده، بیشترین زمان اختصاص داده‌شده برای مطالعه کتاب در بین مردمان جهان مربوط به فنلاند با ۴۴دقیقه درروزاست. بعد از فنلاند، کشورهای استونی، آلمان، هلند و نروژ با سرانه مطالعه بیش از نیم‌ساعت در روز قرار دارند.به جرات می‌توان گفت جمع زیادی از نوجوانان و جوانان نسل جدید اصلا نمی‌دانند چرا باید مطالعه کنند. کسی به آنها نگفته که مطالعه، کسب تجربه جدید با کمترین هزینه است. خواندن یک متن به انسان دیدگاه جدیدی اعطا می‌کند که به تعبیری می‌توان گفت تشکیل یک زندگی در دنیای موازی است. با این کار علاوه بر استفاده رایگان از تجربیات دیگران و صرفه‌جویی در وقت و کاهش هزینه یادگیری، می‌توان افق‌های جدیدی به روی خود گشود و دنیای آینده را با دانش روز نقاشی کرد.چند سالی است که در ایران تلاش می‌شود تا سرانه مطالعه جامعه بالاتر برود. در این راستا فرهنگ‌سازی‌هایی مانند هفته کتاب وکتابخوانی، مسابقه کتابخوانی، کتابخوانی‌های دورهمی و دورخوانی‌هایی برگزار شده است؛ اما با تمام این تفاسیر هنوز از جوامع سرآمد در حوزه کتابخوانی بسیار عقب‌تر هستیم و یکی از بزرگ‌ترین علل این مسأله بی‌توجهی به ساخت کتابخانه‌ها و تجهیز آنها به کتاب‌های جذاب و متنوع است.آنچه آمارها نشان می‌دهد این است که درحال‌حاضر 7000 نیرو درکتابخانه‌های کشور مشغول فعالیت هستند که ازاین تعداد 6000 نفرکتابدار و ۵۰۰ نفر نیروی خدماتی به‌شمار می‌روند.هر سال ۵۰ کتابخانه به آمار کتابخانه‌های کشور اضافه می‌شود، اما نیاز نیرو همزمان با توسعه فضای کتابخانه‌ای توسعه نیافته است.
محمدرضا هادیلو - دبیر امور استان‌ها
