نگاهی به مجموعه داستان «خاطرات یک دروغگو» به قلم نسیم وهابی
پیوند مهاجرت با مرگ
سیمون دوبووار فیلسوف و نویسنده فرانسوی معتقد است که جهان همچون تجربه آدمی امری ناتمام است. در واقع این تمامیتی است که همواره رو به اتمام میرود اما هیچگاه تمام نمیشود و پیوسته از اختیار ما میگریزد.
درواقع خصوصیت ذهن آدمی چنین است که همیشه از حد خود فراتر میرود و در لحظه خود را نفی میکند؛ بنابراین انسان در کوشش خود برای این که لحظه را تماما دریابد، شکست میخورد. تنها از یک طریق است که میتوان هیجانها، احساسها و غم و شادی را به اوج رساند و آنها را دریافت کرد. تنها ادبیات است که این قدرت را دارد. ادبیات است که میتواند حق این حضور مطلق لحظه را، حق این ابدیت لحظه را که برای همیشه خواهد ماند ادا کند.در مجموعه داستان «خاطرات یک دروغگو» روایت آدمهایی را میخوانیم که منحنی شخصیتشان در بازه مشخصی از زمان، در موقعیتهایی که گاه جغرافیای دور از سرزمین را شامل میشوند، برای ما آشکار میشود. مهاجرت ایده غالب اکثر داستانهاست و باقی آنها همچون یک خاطره یا یادآوری از روزهای قبل از مهاجرت است. مفهوم و مسألهای که به وضوح دغدغه نویسنده بوده و به جهت تجربه زیستهاش با جزئیات ظریفی به آن پرداخته شده است. شناخت و اشراف نسیم وهابی نسبت به این مقوله سبب شده تا داستانها توامان احساسات، عواطف و منطق خواننده را نسبت به مسأله مهمی چون مهاجرت و غربت درگیر کند. این مجموعه شامل 15داستان کوتاه است که هر کدام با شیوه متفاوت و نثر و زبانی فصیح روایت میشوند. در اغلب داستانها ایده مهاجرت به نوعی با مرگ پیوند میخورند گویی به قول خود نویسنده، تجربه هجرت و کوچ از وطن و سرزمین مادری پیوندی با تجربه مرگ و دوری ابدی دارد.آن چنان که آدمهای داستانهای وهابی در لحظات شاد زندگیشان هم درگیر مرور خاطرات تلخ گذشته هستند و رنج دوری و سختی غربت امری جدانشدنی در همه سالهای زندگیشان است. اما داستان اول این کتاب با عنوان «ما و خوراک» به شیوهای جذاب سیر تحول و تغییر در عادات غذایی یک خانواده پر جمعیت را در بازه زمانی 60ساله، شش دهه، بازگو میکند. تضاد درونی و نگاه متفاوت راوی داستان با دیگر شخصیتهای متصل که در دهههای مختلف عادتهای خاص و جالبی برای غذا خوردن داشتهاند، روند تاثیر برخی مسائل اجتماعی و قراردادهای انسانی را بر این اتفاق به تصویر میکشد. این مجموعه برگزیده هشتمین دوره ادبی هفت اقلیم شده که در نشر مرکز به چاپ دوم رسیده است.
سعیده اسداللهی - منتقد ادبی