تجدیدپذیرها وارد مدار میشوند؟
وضعیت توسعه انرژیهای تجدیدپذیر در ایران درحالحاضر نشاندهنده تلاشهای اخیربرای گسترش این منابع است،اما ظرفیت این بخش همچنان نسبت به پتانسیلهای موجود درکشورمحدود است.طبق آمار،ظرفیت نیروگاههای تجدیدپذیردرحال بهرهبرداری ایران تا اوایل سالجاری حدود ۹۰۰مگاوات بوده است،که شامل نیروگاههای خورشیدی(۳۹۰ مگاوات)، بادی (۳۱۰ مگاوات) و سایر منابع همچون زیستتوده و برقآبی کوچک میشود.
همچنین، حدود ۵۱۳مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر نیز در حال احداث است. دولت برنامهای برای افزودن این نوع انرژی طی چهار سال آینده دارد. با توجه به ناترازیهای برق و چالشهای زیستمحیطی، حرکت به سمت انرژیهای پاک در اولویت قرارگرفته است. برای این منظور، برنامههایی نظیر جذب سرمایهگذاری داخلی و خارجی، افزایش مشارکت بخش خصوصی، وبهرهگیری ازتسهیلات صندوق توسعه ملی بهمنظور حمایت از پروژههای کوچک و خانگی در حال اجراست. این تلاشها نشان میدهد که ایران بهطورجدی درحال حرکت به سمت استفاده گستردهتر از انرژیهای تجدیدپذیر است، اما برای تحقق کامل اهداف نیاز به تأمین مالی، همکاری بینسازمانی و تسهیل قوانین و مقررات است.بر اساس اظهارات محسن طرزطلب، رئیس سازمان ساتبا، این سازمان برنامهریزی کرده است تا طی سالهای آینده ظرفیت تولید انرژی تجدیدپذیر کشور را به ۳۰هزار مگاوات برساند. این طرح شامل احداث ۲۵هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی و ۵۰۰۰مگاوات نیروگاه بادی میشود. وی تأکید کرده است که با تحقق این برنامه، ناترازی برق کشور در مدت کوتاهی کاهش خواهد یافت. در همین راستا، هیات دولت و سایر دستگاههای اجرایی نیز برای پشتیبانی از این پروژه همکاری خواهند کرد.رئیس سازمان ساتبا از آغاز برنامههای این سازمان پس از دریافت مجوز از سوی هیات وزیران و ابلاغ دولت در روزهای آینده خبر داد. وی افزود: انتشار چندین فراخوان برای جذب سرمایهگذاران در آینده نزدیک، برگزاری مناقصه از محل منابع خط اعتباری چین با تخصیص پنجمیلیارد دلار،برگزاری مناقصه بینالمللی،اجرای طرح ساخت۱۵۰۰مگاوات نیروگاه تجدیدپذیردربخشدولتیوهمچنین انتشارفراخوان برای سرمایهگذاری در بخش نفت و گاز بهمنظور ساخت نیروگاههای تجدیدپذیر از محل ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید و سوخت صرفهجوییشده، ازجمله برنامههای اصلی سازمان است که بهتدریج به مرحله اجرا در خواهد آمد. سازمان ساتبا با تأکید وزیر نیرو، برنامههایی برای ارتقای بهرهوری انرژی و کاهش مصرف در بخشهای مختلف ازجمله خانگی، مدارس و کشاورزی در دستورکار دارد.آغاز ساخت ۱۵۰۰مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر دربخش دولتی وفراخوان جذب سرمایهگذاران خصوصی ازجمله اقدامات مهم است. همچنین مناقصههای بینالمللی و انتشار فراخوان برای مشارکت سرمایهگذاران بخش نفت وگاز درساخت نیروگاههای تجدیدپذیر از محل ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید از دیگر اقدامات برنامهریزیشده است.تأمین تسهیلات برای توسعه نیروگاههای کوچکمقیاس درمناطق مسکونی، مدارس و اقشارکمبرخوردار نیز ازجمله محورهای کلیدی برنامه ساتبا بهشمار میرود. تأمین سرمایه برای پروژههایی با این مقیاس نیازمند همکاری گسترده دولت،نهادهای مالی و بخش خصوصی است؛ بههمیندلیل، ایجاد تغییرات توسعهگرا درساختار ساتبا برای پیشبرد پروژههای بزرگ ضروری مینماید.بهطور کلی باید گفت که اجرای این طرح، گامی بزرگ در جهت افزایش سهم انرژیهای تجدیدپذیر در سبد انرژی کشور است. علاوه بر رفع چالشهای زیستمحیطی و ناترازی انرژی، توسعه نیروگاههای تجدیدپذیر میتواند به افزایش اشتغال، کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی وتحقق اهداف برنامه هفتم توسعه کشورکمک شایانی کند.تسریع درروند اخذمجوزها و اجرای پروژهها،حمایت بیشتر ازسرمایهگذاران خصوصی وکاهش موانع قانونی وافزایش آگاهی عمومی درخصوص مزایای انرژیهای تجدیدپذیر برای جلب مشارکت مردمی میتواند برای تسریع این مهم کارساز باشد.