
نگاهی به کتاب «تنهایی تقسیم نمیشود»
یادگار همسایه
در میان قفسههای کتابخانه مهرکه قدم میزدم قفسه شعر جهان چندان فروغی نداشت. کمتر از یکدهم کتابهای روانشناسی و کمکدرسی بود. با گذری کوتاه، «تنهایی تقسیم نمیشود»با طرح جلد زیبا ودوزبانهبودن دلیل کافی بودکه کتاب را برای خواندن امانت بگیرم.
در این کتاب، ۵۱ شاعر ترک بسیار گذرا و کوتاه معرفی میشوند و شعرهایی از ایشان ترجمه شده است که هریک دریچهای نو به روی خواننده میگشایند. برای خواننده تیزبین و ژرفاندیش این کتاب بسیار نکتهها دارد. با مطالعه این کتاب شرارههای خوانش کتاب دیگر دو مترجم با عنوان «برای عاشقشدن دیر است، برای مردن زود» در پندارشناسی جهان شعر من لهیب میکشید. دو مترجم پیشگفتاری دانشورانه در ۲۱ صفحه برای این کتاب نگاشتهاند که آشنایی خوب و قابلقبولی برای مخاطب با شعر معاصر ترکیه به همراه دارد. این پیشگفتار کامل نیست ولی شعری ناتمام است که انتظار میکشد تا دیگر مترجمان بیایند و ادامهدهنده این شاهکار باشند.یکبهیک صفحههای پیشگفتار را به دقت و ژرفبینی میخواندم. از همان ابتدای کتاب حسگرهای اندیشهام آژیری دلنواز مینواختند. آنجا که در صفحه هفتم خواندم: «اوایل قرن بیستم در ترکیه معروف بود که یک ترک خدایش را به عربی، خانوادهاش را به ترکی و معشوقهاش را به فارسی مورد خطاب قرار میدهد.» این جمله از آشناییای که با ادبیات و زبان ترکی داشتم برایم آشنا نیامد. در هر صورت شمشیر مخالفت را از پهلو نبستم و گفتم که شاید باشد و من ندانم. آغاز کردم به پرسش از چندین دانشمند اهل فن و آگاه به این زبان. هرکدام پاسخی دادند و هیچکدام بهطور کامل قبول نمیکردند چنین جمله را، بهجز یکی. این هم به نظرم از آن بزرگنماییهای است که ما ایرانیها دچار آن شدیم شاید چنین بوده باشد ولی مدرکی برایش پیدا نکردم. شاید هم در یادگار پیشینیان که آن را همان «آتابابالاسوزی» در زبان ترکی است آمده است. عنوان کتاب با هوشمندی زیاد و طراحی جلد زیبا نام یک مجموعه شعر از اوزد میرآصف، شاعر کوتاهسرای ترک است که جا دارد به این شاعر بسیار بیشتر پرداخته شود و مترجمهای دیگر نیز دست به کار شوند. کتاب با معرفی و ترجمه چندین شعر از ناظم حکمت، شاعر بسیار فوقالعاده ترک آغاز میشود.
عباس صادقزاده - پژوهشگر ادبیات و زبان ترکی و فارسی
عباس صادقزاده - پژوهشگر ادبیات و زبان ترکی و فارسی