تحقق یارانه‌ها برای تامین عدالت
یکی ازمطالبات مهم از دولت حذف یارانه ثروتمندان بوده که این موضوع تکلیف قانونی هم هست.پس از اجرای قانون هدفمندسازی یارانه‌ها درسال۱۳۸۹ که یارانه نقدی به همه ایرانیان پرداخت می‌شد،موضوع حذف یارانه ثروتمندان مطرح شدتاصرف فقراشود.
آخرین یارانه نقدی۱۴۰۳به ۷۸ میلیون و۲۸۱هزار و۹۷۵ نفر پرداخت شد که این تعداد در نخستین یارانه ۱۴۰۴به ۷۷میلیون و ۸۵۴هزار و۷۹۳ نفر رسید؛ یعنی در یک ماه اخیر ۴۲۷ هزار و ۱۸۲نفر از دهک‌های چهار تا ۹ از فهرست یارانه‌بگیران حذف شده‌اند. با این‌حال تا‌کنون هفت میلیون نفر از افراد ثروتمند از فهرست دریافت یارانه خارج شده‌اند که طبق قانون باید این عدد به۱۸ میلیون نفر برسد.براساس قانون بودجه ۱۴۰۴، دولت باید در سال‌جاری یارانه نقدی خانوارهای پردرآمد را حذف کند تا منابع حاصل از حذف یارانه نقدی دهک‌های هشتم، نهم و دهم صرف افزایش اعتبار کالابرگ خانوارهای تحت‌پوشش نهادهای حمایتی یا سه دهک پایین درآمدی از خرداد سال ۱۴۰۴ شود.
احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در روزهای اخیر گفته بود مالکان خانه‌هایی که درآمدی بیش از ۳۰ میلیون تومان در ماه دارند، مشمول حذف یارانه خواهند شد؛ با این حال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به‌عنوان متولی دهک‌بندی هر ماه فهرست مورد نظر را به سازمان هدفمندی یارانه‌ها برای پرداخت یارانه ارسال می‌کند. او که با هدف بررسی حذف یارانه سه دهک به جلسه کمیسیون اجتماعی مجلس رفته بود، گفت: در دولت چهاردهم یارانه ۷۵۰ هزار نفر قطع شده که از این تعداد، ۱۵۰ هزار نفر مقیم خارج از کشور بودند و بقیه نیز طبق شاخص‌های اقتصادی در دهک‌های بالای درآمدی قرار داشته‌اند.وی اعلام کرد: طرح دوفوریتی برای حذف یارانه سه دهک بالای جامعه تهیه و به مجلس ارسال شده تا شیوه اجرای این تصمیم شفاف‌سازی شود.
میدری با بیان این‌که یارانه افرادی که قطع شده، می‌توانند اعتراض کرده و درآمد ماهانه خود را اعلام کنند، گفت: اگر مشخص شد که افراد اطلاعات درستی ارائه کرده‌اند و زیر سقف تعیین‌شده درآمد دارند، یارانه آنها بازگردانده خواهد شد اما اگر اطلاعات غلط داده باشند، پیشنهاد ما این است که دیگر مشمول هیچ نوع یارانه‌ای از‌جمله دریافت وام یا زمین یارانه‌ای نشوند.درهیچ کشوری این‌گونه نیست که به کل جمعیت یارانه داده شود اما الان در کشور ما از مجموع ۸۶ میلیون نفر، نزدیک به 90.7درصد جمعیت کشور یارانه نقدی می‌گیرند. همچنین یارانه صدک‌های بالای درآمدی باید حذف شود و این از نظر عقلی، شرعی و قانونی درست است.
الزام حذف سه دهک
علیرضا عسگریان، معاون سابق رفاه و اموراقتصادی وزارت تعاون،کار ورفاه اجتماعی درگفت‌وگو باجام‌جم در مورد برنامه دولت برای حذف یارانه ثروتمندان و سه دهک درآمدی بالای جامعه، اظهار کرد: یارانه سه دهک 8، 9 و 10 براساس قانون باید حذف شود و مجریان اگربه قانون عمل نکنند، ترک فعل شامل حال آنها می‌شود.وی افزود: کمک به معیشت و سفره خانواده باید در جهت افزایش کالری خانواده باشد که در این راستا طرحی سه‌گانه در دولت سیزدهم شروع و به‌خوبی اجرایی شد که دامنه آن در دولت چهاردهم ادامه دارد. نخست اجرای کالابرگ الکترونیکی است که ۶۰ میلیون نفر در دهک‌های اول تا هفتم را پوشش می‌دهد و ماهانه ۳۰ همت منابع آن می‌شود. در کنار آن طرح یسنا برای مادران با پرداختی ماهانه ۶۰۰ هزار تومان جدا از سایر یارانه‌ها انجام می‌شود. بخش سوم برای طرح تغذیه و امنیت غذایی کودکان از شش ماهگی تا پنج سالگی برای 135 هزار کودک است که وزارت بهداشت ۲۰۰ هزار کودک را معرفی کرد و رقم آن به 3000 میلیارد تومان افزایش یافت که ماهانه یک میلیون و ۱۰۰ هزار تومان برای هر کودک به حساب سرپرست خانوار واریز می‌شود.
حمایت از خانوار
عسگریان با بیان این‌که حمایت از خانوارها و پرداخت کمک به معیشت آنها نیازمند دامنه وسیعی از منابع است، گفت: بخشی از این منابع باید با حذف یارانه افرادی که سوءتغذیه ندارند و به خط تنش غذایی نرسیده‌اند، تأمین شود که براساس قاعده سه دهک بالا باید حذف شوند و قانون هم بر این موضوع تاکید دارد.
معاون سابق وزارت رفاه ادامه داد: زمانی که قانون هدفمندسازی یارانه‌ها در ۱۳۸۹ اجرا شد قرار بود 50 درصد منابع آن صرف سفره نیازمندان شود و 30 درصد به طرح‌های نیمه‌تمام دولت و 20 درصد هم برای کمک به بخش تولید اختصاص یابد اما در عمل ۱۰۵ درصد آن به تمام افراد برای یارانه نقدی اختصاص پیدا کرده که با سیاست اولیه تناقض دارد.
عسگریان در مورد تعریف امنیت غذایی، بیان کرد: وقتی فرد و خانواده‌ای دچار سوءتغذیه می‌شود یا کالری مصرفی آن به
زیر ۲۱۰۰ می‌رسد، یعنی وارد حوزه تنش غذایی شده که به این مساله فقر شدید غذایی می‌گویند، یعنی نمی‌تواند کالری مورد نیاز را تأمین کند اما در مقابل فردی که مثلا کارمند است و حقوق کمی می‌گیرد، هر چند با مشکلات معیشتی دست به گریبان است اما وارد خط تنش غذایی نشده است؛ بنابراین باید به کسی که توانایی ندارد، کمک شود؛ یعنی این‌که اگر دولت از این افراد حمایت نکند، از خط فقر شدید خارج نمی‌شوند. وی تاکید کرد: افرادی که متوسط رو به پایین یا متوسط رو به بالا هستند، مشمول این قوانین نمی‌شوند؛ هرچند مشکلات معیشتی دارند و باید به آنها در یک شرایط حق داده شود اما خط فقر شدید غذایی، خط فقر مطلق و خط رفاه داریم که مفهوم اینها باید درست بیان شود.
خط رفاه
این کارشناس اقتصادی گفت: خط رفاه براساس آمار کشور می‌گوید یک‌فرد نیازمند دو یا چهار سفر در سال است یا این‌که باید امکانات اولیه زندگی مانند ماشین لباسشویی، یخچال و... را در یک حد مشخص داشته باشد و بتواند لباس خوب بپوشد. البته خط رفاه در کشورهای مختلف متفاوت است، مثلا در کشورهای حاشیه خلیج‌فارس خط رفاه بالاتر است زیرا سرانه آنها ۱۰ برابر کشور ماست و جمعیت آنها ۱۰ برابر کمتر است. بنابراین خط رفاه در کشور ما با خط فقر مطلق و خط فقر شدید غذایی نباید یکسان دیده شود. عسگریان تصریح کرد: خط فقر شدید غذایی یعنی‌فرد فقیر است و هیچ امکانی ندارد و حتی نمی‌تواند کالری مورد نیاز را تأمین کند که باید از این‌فرد حمایت شود. در دهک یک، محرومین هستند که صدک‌های پایین آن باید حمایت ویژه شوند و منابع باید به سمت اینها اختصاص پیدا کند که به آن هدفمندی یارانه می‌گویند؛ یعنی یارانه باید شکل بگیرد و هدفمند و به سمت محرومین واقعی باشد.
محسن نظری - گروه اقتصاد
احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در روزهای اخیر گفته بود مالکان خانه‌هایی که درآمدی بیش از ۳۰ میلیون تومان در ماه دارند، مشمول حذف یارانه خواهند شد؛ با این حال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به‌عنوان متولی دهک‌بندی هر ماه فهرست مورد نظر را به سازمان هدفمندی یارانه‌ها برای پرداخت یارانه ارسال می‌کند. او که با هدف بررسی حذف یارانه سه دهک به جلسه کمیسیون اجتماعی مجلس رفته بود، گفت: در دولت چهاردهم یارانه ۷۵۰ هزار نفر قطع شده که از این تعداد، ۱۵۰ هزار نفر مقیم خارج از کشور بودند و بقیه نیز طبق شاخص‌های اقتصادی در دهک‌های بالای درآمدی قرار داشته‌اند.وی اعلام کرد: طرح دوفوریتی برای حذف یارانه سه دهک بالای جامعه تهیه و به مجلس ارسال شده تا شیوه اجرای این تصمیم شفاف‌سازی شود.
میدری با بیان این‌که یارانه افرادی که قطع شده، می‌توانند اعتراض کرده و درآمد ماهانه خود را اعلام کنند، گفت: اگر مشخص شد که افراد اطلاعات درستی ارائه کرده‌اند و زیر سقف تعیین‌شده درآمد دارند، یارانه آنها بازگردانده خواهد شد اما اگر اطلاعات غلط داده باشند، پیشنهاد ما این است که دیگر مشمول هیچ نوع یارانه‌ای از‌جمله دریافت وام یا زمین یارانه‌ای نشوند.درهیچ کشوری این‌گونه نیست که به کل جمعیت یارانه داده شود اما الان در کشور ما از مجموع ۸۶ میلیون نفر، نزدیک به 90.7درصد جمعیت کشور یارانه نقدی می‌گیرند. همچنین یارانه صدک‌های بالای درآمدی باید حذف شود و این از نظر عقلی، شرعی و قانونی درست است.
الزام حذف سه دهک
علیرضا عسگریان، معاون سابق رفاه و اموراقتصادی وزارت تعاون،کار ورفاه اجتماعی درگفت‌وگو باجام‌جم در مورد برنامه دولت برای حذف یارانه ثروتمندان و سه دهک درآمدی بالای جامعه، اظهار کرد: یارانه سه دهک 8، 9 و 10 براساس قانون باید حذف شود و مجریان اگربه قانون عمل نکنند، ترک فعل شامل حال آنها می‌شود.وی افزود: کمک به معیشت و سفره خانواده باید در جهت افزایش کالری خانواده باشد که در این راستا طرحی سه‌گانه در دولت سیزدهم شروع و به‌خوبی اجرایی شد که دامنه آن در دولت چهاردهم ادامه دارد. نخست اجرای کالابرگ الکترونیکی است که ۶۰ میلیون نفر در دهک‌های اول تا هفتم را پوشش می‌دهد و ماهانه ۳۰ همت منابع آن می‌شود. در کنار آن طرح یسنا برای مادران با پرداختی ماهانه ۶۰۰ هزار تومان جدا از سایر یارانه‌ها انجام می‌شود. بخش سوم برای طرح تغذیه و امنیت غذایی کودکان از شش ماهگی تا پنج سالگی برای 135 هزار کودک است که وزارت بهداشت ۲۰۰ هزار کودک را معرفی کرد و رقم آن به 3000 میلیارد تومان افزایش یافت که ماهانه یک میلیون و ۱۰۰ هزار تومان برای هر کودک به حساب سرپرست خانوار واریز می‌شود.
حمایت از خانوار
عسگریان با بیان این‌که حمایت از خانوارها و پرداخت کمک به معیشت آنها نیازمند دامنه وسیعی از منابع است، گفت: بخشی از این منابع باید با حذف یارانه افرادی که سوءتغذیه ندارند و به خط تنش غذایی نرسیده‌اند، تأمین شود که براساس قاعده سه دهک بالا باید حذف شوند و قانون هم بر این موضوع تاکید دارد.
معاون سابق وزارت رفاه ادامه داد: زمانی که قانون هدفمندسازی یارانه‌ها در ۱۳۸۹ اجرا شد قرار بود 50 درصد منابع آن صرف سفره نیازمندان شود و 30 درصد به طرح‌های نیمه‌تمام دولت و 20 درصد هم برای کمک به بخش تولید اختصاص یابد اما در عمل ۱۰۵ درصد آن به تمام افراد برای یارانه نقدی اختصاص پیدا کرده که با سیاست اولیه تناقض دارد.
عسگریان در مورد تعریف امنیت غذایی، بیان کرد: وقتی فرد و خانواده‌ای دچار سوءتغذیه می‌شود یا کالری مصرفی آن به
زیر ۲۱۰۰ می‌رسد، یعنی وارد حوزه تنش غذایی شده که به این مساله فقر شدید غذایی می‌گویند، یعنی نمی‌تواند کالری مورد نیاز را تأمین کند اما در مقابل فردی که مثلا کارمند است و حقوق کمی می‌گیرد، هر چند با مشکلات معیشتی دست به گریبان است اما وارد خط تنش غذایی نشده است؛ بنابراین باید به کسی که توانایی ندارد، کمک شود؛ یعنی این‌که اگر دولت از این افراد حمایت نکند، از خط فقر شدید خارج نمی‌شوند. وی تاکید کرد: افرادی که متوسط رو به پایین یا متوسط رو به بالا هستند، مشمول این قوانین نمی‌شوند؛ هرچند مشکلات معیشتی دارند و باید به آنها در یک شرایط حق داده شود اما خط فقر شدید غذایی، خط فقر مطلق و خط رفاه داریم که مفهوم اینها باید درست بیان شود.
خط رفاه
این کارشناس اقتصادی گفت: خط رفاه براساس آمار کشور می‌گوید یک‌فرد نیازمند دو یا چهار سفر در سال است یا این‌که باید امکانات اولیه زندگی مانند ماشین لباسشویی، یخچال و... را در یک حد مشخص داشته باشد و بتواند لباس خوب بپوشد. البته خط رفاه در کشورهای مختلف متفاوت است، مثلا در کشورهای حاشیه خلیج‌فارس خط رفاه بالاتر است زیرا سرانه آنها ۱۰ برابر کشور ماست و جمعیت آنها ۱۰ برابر کمتر است. بنابراین خط رفاه در کشور ما با خط فقر مطلق و خط فقر شدید غذایی نباید یکسان دیده شود. عسگریان تصریح کرد: خط فقر شدید غذایی یعنی‌فرد فقیر است و هیچ امکانی ندارد و حتی نمی‌تواند کالری مورد نیاز را تأمین کند که باید از این‌فرد حمایت شود. در دهک یک، محرومین هستند که صدک‌های پایین آن باید حمایت ویژه شوند و منابع باید به سمت اینها اختصاص پیدا کند که به آن هدفمندی یارانه می‌گویند؛ یعنی یارانه باید شکل بگیرد و هدفمند و به سمت محرومین واقعی باشد.
محسن نظری - گروه اقتصاد
ضمیمه نوجوانه
