عبور از درآمدهای نفتی
مالیات عمدهترین منبع تأمینکننده مخارج دولتهاست. علاوهبراین، دولت با اخذ مالیات و جمعآوری و هدایت آن در جهت انجام سرمایه گذاریهای زیربنایی، نقش بسزایی را در توسعه اقتصادی ایفا میکند.
وابستگی چندین دههای ایران به نفت و درآمدهای نفتی و طراحی ساختار اقتصادی کشور بر این اساس، موجب شده است که با آغاز دهه 90 شمسی و در پی تمرکز دشمن بر جنگ اقتصادی، دسترسی جمهوری اسلامی ایران به درآمدهای نفتی کاهش یابد. این کاهش درآمدها سبب تلاطم در اقتصاد ایران شده وضرورت عبور ازاین وضعیت، پایدارسازی اقتصاد و تحقق رشد اقتصادی کشور بیش از هر زمان دیگر احساس میشود. نظام مالیاتی سنتی در ایران به دلیل پیچیدگیها و عدم شفافیت فرآیندهایش (از وصول تا هزینهکرد) همواره مورد انتقاد قرار گرفته است. این موضوع از آن جهت حائز اهمیت است که مالیات به عنوان یک منبع درآمد ملی، نتیجه مشارکت مردم در اداره کشور محسوب میشود و بهطور مستقیم تحت تأثیر فرهنگ مالیاتی جامعه قرار دارد. در همین راستا نظام مالیاتی برای مقابله با این چالش بزرگ علاوه بر حرکت به سمت هوشمندسازی وحمایت از اقشارضعیف و بهبود فضای کسبوکار یک رویکرد راهبردی و جدید در راستای تقویت فرهنگ مالیاتی جامعه ارائه کرده که تمرکز اصلی آن بر توانمندسازی مالیاتدهندگان جهت تعیین نحوه هزینهکرد مالیات خود است.بر اساس این رویکرد جدید، مودیان مالیاتی مشمول تبصره ماده 100 قانون مالیاتهای مستقیم از این پس میتوانند محل هزینهکرد مالیات پرداختی خود را از میان پروژههای عمرانی مختلف در سراسر کشور انتخاب کنند. طرح نشاندار کردن مالیات علاوه بر افزایش شفافیت و مشارکت مردم در اتمام پروژههای زیرساختی در شهرها وروستاها، به توسعه عدالت اجتماعی نیز کمک خواهدکردومیتواند منابع مالی جدیدی رابه مناطق کمتر توسعهیافته در سراسرکشورتزریق کند.مشارکت آحادمردم درادارهکشوروشفافیت نظاممالیاتستانی درافزایش سرمایه اجتماعیوحس مسئولیتپذیری اجتماعی تاثیر بسزایی داشته و بهصورت مستقیم میتواند تمکین مالیاتی مودیان را افزایش داده و از فرار مالیاتی جلوگیری کند.
کامران زارعی - کارشناس اقتصادی