آمریکا درحالی که سیاست تحریم‌ها را علیه ایران دنبال می‌کند، همزمان پیام‌هایی رابرای مذاکره ارسال کرده است. این رفتاردر چارچوب سیاست شناخته‌شده‌ای قرارمی‌گیردکه تحت عنوان «چماق وهویج» تعریف می‌شود‌؛به این معناکه آمریکا برای تقویت موضع خود در مذاکرات، ازیک سو فشارهای اقتصادی را افزایش می‌دهد وازسوی دیگر، ازابزارهای دیپلماتیک برای ایجاد فضای مذاکره بهره می‌برد. ارسال نامه به ایران در همین راستا قابل تحلیل است و نشان می‌دهدکه واشنگتن به‌دنبال تحمیل شرایطی بر ایران است که عملا به‌معنای پذیرش یک توافق تحمیلی خواهد بود. مذاکرات ایران با اتحادیه اروپا که تاکنون سه دور آن انجام شده و دور چهارم آن برای‌اسفند‌ماه برنامه‌ریزی شده،عمدتاپیرامون‌موضوع«مکانیسم ماشه»است.مکانیسم ماشه به بازگشت خودکارقطعنامه‌های تحریمی تحت فصل هفتم منشور سازمان ملل اشاره دارد ودرصورت فعال‌شدن آن،قطعنامه‌هایی که پیش ازتوافق برجام لغو شده بودند، مجددا اجرایی خواهند شد. این مکانیسم تا مهرماه آینده فرصت دارد ودرصورت عدم فعال‌سازی، پرونده آن برای همیشه بسته خواهد شد.آمریکا که از برجام خارج شده، قادر به فعال‌سازی این مکانیسم نیست اما کشورهای اروپایی می‌توانند چنین اقدامی را انجام دهند. ایران درحال مذاکره با اروپا است تا آنها را متقاعد سازد که فعال‌سازی این مکانیسم منجر‌به وضعیت «باخت-باخت» خواهد شد‌؛ زیرا در چنین شرایطی، ایران به‌احتمال زیاد ازمعاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای(NPT)خارج خواهد شد که این مسأله تبعات سنگینی برای اروپا درپی خواهدداشت.فعال‌سازی مکانیسم ماشه،علاوه بر بازگشت قطعنامه‌های تحریمی،به آمریکا مشروعیت بین‌المللی می‌دهد تا اقدامات خودعلیه ایران راباپشتوانه حقوقی سازمان ملل توجیه کند.این درحالی است که درشرایط فعلی، بسیاری از تحریم‌های اعمال‌شده علیه ایران، مشروعیت بین‌المللی ندارند و تنها براساس تصمیمات یکجانبه آمریکا اجرا می‌شوند. 
متن کامل یادداشت را در جام‌جم‌آنلاین بخوانید

حسن بهشتی‌پور | کارشناس مسائل بین‌الملل