نگاهی گذرا به رمان «سلام زیبا» به قلم «آن ناپولیتانو»
خواهرانهای زیبا
خانم آن ناپولیتانو، نویسنده جوان آمریکایی است و رمان «سلام زیبا»ی که تازهترین اثر اوست، مدتی جزو پرفروشترینهای مجله نیویورکر بوده است. حالا نه اینکه پرفروشهای نیویورکر همه رمانهای خیلی خوبی باشند، ولی لااقل نشانه این است که بههردلیل آن رمان مورد اقبال عموم مردم قرار گرفته.
به نظرم نکته مهم و پررنگی که باعث دیدهشدن این رمان عاطفی و خانوادگی شده این است که رمان بر اساس زندگی چهار خواهر پیش میرود.به نظرم تنها همین اشارهکردن بهعنوان چهار خواهر ذهن هر خواننده جدی ادبیات را به سمت رمان «زنان کوچک» نوشته لوییزا میالکات میبرد؛ همان رمان کلاسیک آمریکایی که سرنوشت چهار خواهر را در سالهای جنگهای داخلی آمریکا روایت میکند و بهقدری از روی آن سریال و انیمیشن ساخته شده است که چهار خواهر به اندازه سیاستمداران و سلبریتیها معروفند. خانم نویسنده، آن ناپولیتانو نیز بهخاطر علاقه قلبی وشخصیاش به این رمان، در رمانش زندگی چهار خواهر را روایت میکند. چهار خواهر با خلقوخوها و گرایشهای اجتماعی و روحی متفاوت، با قهر و آشتیها و محبت و خشمهای متداول بین تمام خواهرهای دنیا و البته با پیوند عمیق و پرمهر بینشان. چهار خواهر همانطور که در خانه کوچکشان شبها تنگ هم میخوابند از شباهت واقعی یا احتمالیشان با چهار خواهر زنان کوچک حرف میزنند و رویا میبافند؛ رویاهایی که براثر بازیهای سرنوشت چنان که آنها انتظار داشتند پیش نمیرود.رمان«سلام زیبا» یک اثر ادبی صادق است، یعنی مطابق تجربه و طبیعت انسان است. رمانی نیست که پر از حادثه و اتفاقهای عجیبوغریب باشد، نویسنده دست گذاشته روی همین روابط بهظاهر ساده، ولی پیچیده خانوادگی، طوری که هر خوانندهای میتواند قسمتی از وجودش را در رمان بیابد و نیزمیتواند حقیقت درونی خود رادر شخصیتهای رمان پیدا کند؛ همان حقیقت و فردیتی که به تعداد انسانهای روی زمین متفاوت است. اگر هدف ادبیات را بهبود زندگی انسانها و ترویج ارزشهای انسانی بدانیم، سلام زیبا یک اثر موفق است.ژاک لاکان برخلاف فروید به چیزی بهعنوان «خود» ثابت در وجود انسانها باور دارد؛ خودی که دارای ارزشهای انسانی ازجمله اراده آزاد و اختیار است.بعد ازپایان رمان«سلام زیبا» خواننده به فکر فرومیرود و مدام در حال سبک سنگین کردن رفتارها و انتخابهای شخصیتهاست، چراکه آدمهای رمان که هرکدام شخصیتشان زاییده شرایط زندگی ورفتارهای خانوادهشان است اگر کمی بیشتردرانتخاب آدمهای روبهرویشان ورفتارشان تأمل میکردندکمترهم خودشان وهم فرزندانشان و اعضای خانوادهشان آسیبهای روانی میدیدند.تاجایی که من دیدم رمان«سلام زیبا» دو ترجمه دربازار کتاب ایران داردکه اساس یادداشت من ترجمه خانم بیتا قوچانی از نشر کانیار بود؛ ترجمهای روان و یکدست که تعلیق و حس صمیمیت بین خواهرها در آن بهدقت حفظ شده است.
الهام اشرفی - نویسنده و ویراستار