فصل جدید روابط
پیروزی دوباره دونالد ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، با این سؤال همراه است. آیا واشنگتن با قفقاز و آسیای مرکزی وارد فصل جدیدی از روابط شود یا خیر؟ مواضع پیشنهادی دونالد ترامپ در سیاست خارجی، اغلب مبهم است اما به‌طور کلی می‌توان آن را مبتنی بر چرخش گسترده‌تر به سمت انزواگرایی دانست.
بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که ا‌نتخاب مجدد ترامپ احتمالا مستلزم دو برابر شدن تمایلات انزواطلبانه او خواهد بود اما تحلیلگران بر این باورند که مسیری متفاوت از گذشته را دنبال می‌کند.نانا گگلاشویلی، دکترای علوم سیاسی، رئیس مرکز مسائل منطقه‌ای در مؤسسه آمریکا و کانادا آکادمی علوم روسیه بر این باور است که نگرش دولت جدید آمریکا به کشورهای ماورای قفقاز و آسیای مرکزی به متغیرهای متعددی بستگی دارد.وی در مطلبی که سایت گره قفقاز منتشر کرده، در این‌باره معتقد است این موضوع اولا به چگونگی توسعه روابط روسیه و آمریکا بستگی دارد و این‌که آیا بحران اوکراین می‌تواند حل شود و روسیه آماده پذیرش آن خواهد بود یا خیر.این تحلیلگر سیاسی با اشاره به این‌که آمادگی واشنگتن برای به‌رسمیت شناختن فضای پس از شوروی به‌عنوان حوزه منافع ویژه مسکو، بسیار حائز‌اهمیت است، افزود: این مسأله خود با یک سؤال دیگر در ارتباط است و آن این‌که آیا خود کشورهای منطقه پس از فروپاشی شوروی قادرخواهند بود این واقعیت را به‌عنوان یک امر مسلم بپذیرند؟ اکنون به‌نظر می‌رسد که دولت جدید آمریکا تمایل چندانی برای به تعویق انداختن حل‌و‌فصل بحران اوکراین ندارد چرا که تامین مالی آن مستلزم کنترل شدید هزینه‌های آمریکا برای کی‌یف است.
به‌دست آوردن اهرم نفوذ
درهمین حال آمریکا تاکنون به‌عنوان یک قدرت فرامنطقه‌ای، راهبرد اعلامی و اعمالی خود در آسیای مرکزی و قفقاز جنوبی را به‌دست آوردن اهرم‌های نفوذ در مناقشات منطقه‌ای قرار داده و تلاش می‌کند بر تبادلات مرزی،حمایت از همگرایی اقتصادی این جمهوری‌های مستقل از روسیه و چین، حمایت از تولید و صادرات انرژی منطقه به سمت غرب،اعمال فشار برحاکمیت کشورها با ابزار حقوق بشر، دموکراسی و...سلطه و نفوذ داشته باشد.بعد از پیروزی دوباره، ترامپ به‌طور بالقوه می‌تواند در رویکردی فعال‌تر در قبال آسیای مرکزی مشارکت کند. ترامپ در دوره جدید، خود را برای تقویت روابط دیپلماتیک با منطقه آماده می‌کند. پیش‌بینی می‌شود آمریکا، مسیر‌های جدیدی را برای گفت‌وگو و همکاری با کشورهای آسیای مرکزی پدید آورد و اهمیت منافع متقابل را در منطقه برجسته‌تر کند.
تجارت حرف اول
بدون شک واشنگتن به توسعه تجارت در این ناحیه و کسب حداکثر سود اولویت بییشتری می‌دهد. در این راستا هم ماورای قفقاز وهم آسیای مرکزی ــ به‌دلیل نزدیکی به منطقه دریای سیاه ــ خزروخاورمیانه ازاهمیت ویژه‌ای برخوردارهستند.نانا گگلاشویلی، دکترای علوم سیاسی، بر این باور است که عامل انرژی؛ کریدورهای حمل‌و‌نقلی که به آمریکا امکان می‌دهد روسیه را دور بزند و فضای اقتصادی و منطقه‌ای جهانی به ترامپ این امکان را می‌دهد که شرایط را به نفع خود تغییر دهد. و در نهایت، ابتکار چینی «یک کمربند، یک جاده» که توسط واشنگتن به‌عنوان یک پروژه رقابتی در اوراسیا تلقی می‌شود، بدون شک مورد توجه دولت آمریکا خواهد بود. این تحلیلگر مسائل سیاسی درادامه با اشاره به این‌که گرجستان یک قطب مهم اقتصادی، ترانزیت انرژی و تجارت بین‌المللی و استراتژیک است،تصریح کرد:امنیت منطقه دریای سیاه وهمچنین تداوم منافع اقتصادی در گرجستان همچنان برای آمریکا در دولت ترامپ از اهمیت راهبردی برخوردار خواهد بود. به گفته رئیس مرکز مسائل منطقه‌ای درمؤسسه آمریکاوکانادا آکادمی علوم روسیه،واشنگتن همچنان به آذربایجان غنی ازمنابع انرژی علاقه‌مند است ودرهمین چارچوب، می‌توان از افزایش علاقه استراتژیک واشنگتن به باکو به‌دلیل استقلال فزاینده ترکیه درصحنه جهانی نیز صحبت کرد. باید گفت که تمرکز ترامپ برتعامل اقتصادی وتشویق کشورهای منطقه برای استفاده از کسب‌و‌کارهای آمریکایی به‌ویژه در بخش‌هایی مانند انرژی، کشاورزی و مخابرات می‌تواند مسیری باشد که ترامپ از آن استفاده می‌کند.
آسیای مرکزی
نکته دیگر این است در زمانی که بازیگران کلیدی در چین و روسیه تهدیدی جدی برای واشنگتن به‌شمار می‌روند، ممکن است آمریکا برای تقویت خود در منطقه توجه جدی به آسیای مرکزی داشته باشد. با ترویج سرمایه‌گذاری در آسیای مرکزی، ترامپ می‌تواند به این کشورها کمک کند تا اقتصاد خود را توسعه دهند و در عین‌حال شرایط مطلوبی را برای شرکت‌های آمریکایی تضمین کند. البته ترامپ ممکن است در این مسیر با مشکلات متعددی مواجه شود. از دید ترامپ فعالیت‌های چین به‌عنوان یک چالش مستقیم برای منافع آمریکا ارزیابی می‌شود و سرمایه‌گذاری‌های متعدد چین در توسعه منطقه، می‌تواند بر سطح رقابت واشنگتن و پکن تأثیر بگذارد. در یک دهه گذشته به‌طور قابل‌توجهی چین در آسیای مرکزی فعال بوده و از مزیت جغرافیایی خود از طریق ابتکاراتی مانند طرح کمربند و جاده (BRI) بهره می‌برده است.آمریکا درحال رقابت جهانی با چین در حوزه‌های مختلف از‌جمله تجارت، فناوری و حضور نظامی است. اقدامات پیشگیرانه ممکن است برای حفاظت از سرمایه‌گذاری آمریکا در منطقه وحفظ تعادل اقتصادی ودیپلماتیک ضروری باشد.این مساله می‌تواند در افزایش سرمایه‌گذاری‌های تجاری و بازدیدهای دیپلماتیک مکرر ظاهر شود.
کتایون مافی | گروه بینالمللبهدست آوردن اهرم نفوذ
درهمین حال آمریکا تاکنون به‌عنوان یک قدرت فرامنطقه‌ای، راهبرد اعلامی و اعمالی خود در آسیای مرکزی و قفقاز جنوبی را به‌دست آوردن اهرم‌های نفوذ در مناقشات منطقه‌ای قرار داده و تلاش می‌کند بر تبادلات مرزی،حمایت از همگرایی اقتصادی این جمهوری‌های مستقل از روسیه و چین، حمایت از تولید و صادرات انرژی منطقه به سمت غرب،اعمال فشار برحاکمیت کشورها با ابزار حقوق بشر، دموکراسی و...سلطه و نفوذ داشته باشد.بعد از پیروزی دوباره، ترامپ به‌طور بالقوه می‌تواند در رویکردی فعال‌تر در قبال آسیای مرکزی مشارکت کند. ترامپ در دوره جدید، خود را برای تقویت روابط دیپلماتیک با منطقه آماده می‌کند. پیش‌بینی می‌شود آمریکا، مسیر‌های جدیدی را برای گفت‌وگو و همکاری با کشورهای آسیای مرکزی پدید آورد و اهمیت منافع متقابل را در منطقه برجسته‌تر کند.
تجارت حرف اول
بدون شک واشنگتن به توسعه تجارت در این ناحیه و کسب حداکثر سود اولویت بییشتری می‌دهد. در این راستا هم ماورای قفقاز وهم آسیای مرکزی ــ به‌دلیل نزدیکی به منطقه دریای سیاه ــ خزروخاورمیانه ازاهمیت ویژه‌ای برخوردارهستند.نانا گگلاشویلی، دکترای علوم سیاسی، بر این باور است که عامل انرژی؛ کریدورهای حمل‌و‌نقلی که به آمریکا امکان می‌دهد روسیه را دور بزند و فضای اقتصادی و منطقه‌ای جهانی به ترامپ این امکان را می‌دهد که شرایط را به نفع خود تغییر دهد. و در نهایت، ابتکار چینی «یک کمربند، یک جاده» که توسط واشنگتن به‌عنوان یک پروژه رقابتی در اوراسیا تلقی می‌شود، بدون شک مورد توجه دولت آمریکا خواهد بود. این تحلیلگر مسائل سیاسی درادامه با اشاره به این‌که گرجستان یک قطب مهم اقتصادی، ترانزیت انرژی و تجارت بین‌المللی و استراتژیک است،تصریح کرد:امنیت منطقه دریای سیاه وهمچنین تداوم منافع اقتصادی در گرجستان همچنان برای آمریکا در دولت ترامپ از اهمیت راهبردی برخوردار خواهد بود. به گفته رئیس مرکز مسائل منطقه‌ای درمؤسسه آمریکاوکانادا آکادمی علوم روسیه،واشنگتن همچنان به آذربایجان غنی ازمنابع انرژی علاقه‌مند است ودرهمین چارچوب، می‌توان از افزایش علاقه استراتژیک واشنگتن به باکو به‌دلیل استقلال فزاینده ترکیه درصحنه جهانی نیز صحبت کرد. باید گفت که تمرکز ترامپ برتعامل اقتصادی وتشویق کشورهای منطقه برای استفاده از کسب‌و‌کارهای آمریکایی به‌ویژه در بخش‌هایی مانند انرژی، کشاورزی و مخابرات می‌تواند مسیری باشد که ترامپ از آن استفاده می‌کند.
آسیای مرکزی
نکته دیگر این است در زمانی که بازیگران کلیدی در چین و روسیه تهدیدی جدی برای واشنگتن به‌شمار می‌روند، ممکن است آمریکا برای تقویت خود در منطقه توجه جدی به آسیای مرکزی داشته باشد. با ترویج سرمایه‌گذاری در آسیای مرکزی، ترامپ می‌تواند به این کشورها کمک کند تا اقتصاد خود را توسعه دهند و در عین‌حال شرایط مطلوبی را برای شرکت‌های آمریکایی تضمین کند. البته ترامپ ممکن است در این مسیر با مشکلات متعددی مواجه شود. از دید ترامپ فعالیت‌های چین به‌عنوان یک چالش مستقیم برای منافع آمریکا ارزیابی می‌شود و سرمایه‌گذاری‌های متعدد چین در توسعه منطقه، می‌تواند بر سطح رقابت واشنگتن و پکن تأثیر بگذارد. در یک دهه گذشته به‌طور قابل‌توجهی چین در آسیای مرکزی فعال بوده و از مزیت جغرافیایی خود از طریق ابتکاراتی مانند طرح کمربند و جاده (BRI) بهره می‌برده است.آمریکا درحال رقابت جهانی با چین در حوزه‌های مختلف از‌جمله تجارت، فناوری و حضور نظامی است. اقدامات پیشگیرانه ممکن است برای حفاظت از سرمایه‌گذاری آمریکا در منطقه وحفظ تعادل اقتصادی ودیپلماتیک ضروری باشد.این مساله می‌تواند در افزایش سرمایه‌گذاری‌های تجاری و بازدیدهای دیپلماتیک مکرر ظاهر شود.
ضمیمه نوجوانه
تیتر خبرها
