گیشه در دست کودکان و طنازان

گیشه در دست کودکان و طنازان

سینمای ایران این روزها از لحاظ وضعیت گیشه و فروش در وضعیت مطلوبی به‌سر می‌برد و فروش کل گیشه تا به امروز که در روزهای ابتدایی آذر قرار داریم، بیش از 1300میلیارد تومان بوده و کل مخاطبانی که از ابتدای سال تا به امروز به سینما رفته‌اند، بیش از 23 میلیون و 524 هزار نفر بوده‌اند که نسبت به سال گذشته در همین بازه زمانی (از ابتدای سال تا آذرماه) هم از لحاظ فروش و هم از لحاظ مخاطبان با رشد قابل‌توجهی روبه‌رو بوده‌ایم؛ به طوری که از لحاظ فروش 600 میلیارد تومان و از لحاظ مخاطب نیز شش میلیون نفر بیشتر از سال گذشته به سینما رفته‌ و تنور سینما را گرم کرده‌اند.

البته بحث اصلی ما پیرامون فیلم‌های کودک و نوجوان است که به‌تازگی به گیشه اضافه شده اما فروش و مخاطب خوبی داشته و طیف‌های مختلف این گروه سنی را با خود همراه کرده است. 
   
رقابت فیلم‌های کودک با کمدی در فروش هفتگی
در حال حاضر در جدول فروش هفتگی، می‌توانیم شاهد یک موضوع امیدوار کننده باشیم و آن این‌که فیلم‌ها و به‌خصوص انیمیشن‌های کودک و نوجوان با وجود این‌که ژانر متفاوتی دارد و مخاطب هدف‌شان فرق می‌کند؛ از لحاظ فروش و مخاطب انگار در حال رقابت با فیلم‌های کمدی و طنز است. به طوری که فیلم «ببعی قهرمان» به کارگردانی میثم صفارزادگان بعد از دو فیلم کمدی «زودپز» به کارگردانی رامبد جوان و«صبحانه با زرافه‌ها» به کارگردانی سروش صحت با فروش بیش از چهار میلیارد و 12 میلیون تومان سومین فیلم پرفروش هفتگی است. همچنین فیلم «باغ کیانوش» به کارگردانی رضا کشاورز حداد با فروش بیش از دو میلیارد و 726 میلیون تومان، چهارمین فیلم پرفروش هفته اخیر بوده و بعد از آن نیز یک فیلم کودک دیگر یعنی «شنگول و منگول» به کارگردانی کیانوش و فرزاد دالوند که به‌تازگی اکران خود را از 30 آبان شروع کرده؛ نیامده به فروش هفتگی بیش ازیک میلیاردو667 میلیون تومان دست پیدا کرده است. قسمت جالب‌تر ماجرا این‌که فیلم «شهر گربه‌ها»به کارگردانی سیدجواد هاشمی باوجود این‌که کف فروشش افتاده و به گروه سینمایی فرهنگ منتقل شده، همچنان فروش خوبی دارد و نسبت به فیلم کمدی «مفت بر» که اکرانش را همزمان با این فیلم یعنی از 15 شهریور سال جاری آغاز کرده، با فروش 591 میلیون و 400 هزار تومان پیشتاز است. 
   
حال خوب سینمای کودک در فروش و مخاطبان
می‌توان گفت در یکی از ویژه‌ترین مقاطع زمانی هستیم؛ سینمای ایران در ژانر کودک و نوجوان تجربه می‌کند و چندین فیلم خوب و باکیفیت در ژانر کودک، به‌خصوص نوجوان اکران می‌شود و فروش خوبی دارد؛ چون مدت طولانی بود که فیلم‌های این رده سنی به‌رغم این‌که ممکن بود اکران بگیرد و روی پرده سینما برود، به دلایل مختلف نمی‌توانست فروش قابل‌توجهی داشته باشد یا مخاطبان کودک و نوجوان و پدر و مادرهای همراه آنها از محتوای این نوع فیلم‌ها ناراضی بودند. الان فیلمی مثل ببعی قهرمان را ویژه گروه سنی کودک و خردسال داریم که با قصه ببعی که می‌خواهد پرواز کند، روح اعتماد و خودباوری را در کودکان زنده می‌کند و محتوای خوبی دارد. فیلم دیگر باغ کیانوش است که تولید آن مثل پیدا کردن مرواریدی کمیاب از درون یک اقیانوس بزرگ است؛ چون این فیلم ویژه نوجوانان نسل امروز است که پیش ازاین تصور می‌شد فراموش شده‌اند؛ نسلی که نیاز به فهمیده شدن دارد وبالطبع باتوجه به دسترسی آنها به انواع رسانه‌های جمعی و شبکه‌های اجتماعی، فیلمسازی برای این قشر سخت وپیچیده؛ اماحضورش برپرده سینما امیدبخش است.این فیلم که اکرانش راازنهم آبان شروع کرده به «فروش کل» بیش از شش میلیارد و 730 میلیون تومان رسیده است. فیلم بعدی انیمیشن «شنگول و منگول» است که اقتباسی آزاد از قصه‌شنگول ومنگول است واین فیلم دراکران بین‌المللی باعنوانThe Gools(گول‌ها)شناخته می‌شودکه ازآخر اسم شخصیت‌های اصلی داستان گرفته شده و استقبال مخاطبان کودک و نوجوان تا الان از آن خوب بوده است. جالب این‌که فیلم‌های «شهر گربه‌ها» و «ایلیا جست‌و‌جوی قهرمان» هم همچنان به اکران خود ادامه می‌دهد و قطعا باید جای این آثار را فیلم‌های کودک و نوجوان دیگری که در صف اکران است، بگیرد.
   
انیمیشن را دریابیم
شاید اگر 10سال پیش به ما می‌گفتند که فیلم‌های انیمیشن ایرانی می‌تواند،فرصت‌آفرین و درآمدزا باشد و موجب افزایش مخاطبان و تکان دادن گیشه ‌شود، این موضوع را چندان جدی نمی‌گرفتیم اما امروز که انیمیشن ایران به‌خصوص از لحاظ فنی و تکنیکی در جایگاه خوبی قرار دارد و همین که «بچه زرنگ» در دل سرزمین‌های اشغالی توسط رژیم صهیونیستی هم نفوذ می‌کند، نشان از ارتقای این هنر صنعت در ایران دارد. این در حالی است که در داخل کشور از لحاظ سیاست‌های اکران، چندان توجهی به رده سنی کودک و نوجوان که می‌تواند ظرفیت خوبی برای درآمدزایی داشته باشد، ندارند و این طیف نادیده گرفته شده است. این وضعیت مصداق همان مثلی است که می‌گویند کوزه‌گر از کوزه شکسته آب می‌خورد.نکته جالب ماجرا این است که تمام فیلم‌های کودک و نوجوانی که امروز در فروش هفتگی پیشتاز شده، یا به طور کلی قالب انیمیشنی دارد یا این‌که مانند باغ کیانوش در قسمت‌هایی، برای افزایش دز فانتزی و خیال‌انگیز افکار نوجوانان از انیمیشن استفاده کرده است. موضوعی که در فیلم‌های زنده امروز که ویژه این گروه سنی است، نادیده گرفته می‌شود و تنها به استفاده از جلوه‌های ویژه بسنده می‌شود. 
   
بازنگری نسبت به سیاست اکران سینمای کودک
مشخص نیست سیاست‌های چینش اکران فیلم‌های کودک و نوجوان بر چه اساسی است که فیلم‌های این گروه سنی با وجود این‌که ظرفیت خوبی برای فروش و مخاطب دارد، ازابتدای سال مغفول و محجور مانده و اکران عمده این فیلم‌ها تازه از پایان شهریور و احتمالا با نگاهی به ظرفیت بسیج کردن مدارس برای دیدن این فیلم‌ها شروع شده است.وقتی فروش کل گیشه هفتگی بیش از 44 میلیارد و 993میلیون تومان بوده و حداقل 9 تا 10میلیارد این فروش متعلق به فیلم‌های کودک و نوجوان است و حدود یک چهارم فروش گیشه هفتگی متعلق به این گروه سنی است؛ چرا باید دست مخاطبان کودک و نوجوان از فیلم‌های رده سنی خودشان کوتاه باشد؟...
   
متر و معیار فروش کل
از ابتدای امسال تا به حال، حدود 50 فیلم اکران شده‌ که در حال حاضر 24 فیلم بلیت فروشی دارد و از این میزان، حداقل پنج فیلم ویژه کودک و نوجوان است. از لحاظ رده‌بندی فروش کل، همچنان کمدی‌ها پیشتاز است و «تگزاس 3» با فروش بیش از 249 میلیارد و 83 میلیون تومان و جذب بیش ازچهار میلیون و444 مخاطب اولین فیلم جدول فروش است.فیلم بعدی «زودپز» با فروش بیش از 175میلیارد و 399 میلیون تومان و جذب سه میلیون و 112هزارنفر به سینما در رده بعدی قرار گرفته است. «تمساح خونی» با فروش 168 میلیارد و 280 میلیون سومین فیلم جدول فروش کل تا به امروز است. فیلم‌های بعدی در جدول فروش«مست عشق»،«پول و پارتی»،«خجالت نکش2»،«صبحانه با زرافه‌ها»،«سال گربه»،«ببعی قهرمان» و «بی‌بدن» است. نکته قابل تأمل این‌که از این 10 فیلم اول جدول فروش کل، ببعی قهرمان به عنوان یک فیلم ویژه رده سنی کودک، نهمین فیلم است، فروشی بیش از 48میلیارد و 968 میلیون تومان را تجربه کرده وبیش ازیک میلیون و105مخاطب کودک و نوجوان را جذب کرده است. فیلم‌هایی که در قعر جدول فروش کل است؛ «نفرین آرتا» به کارگردانی مجید کریمی، «لختگی» به کارگردانی کاوه دهقان‌پور، «این جمعیت قابل کنترل» به کارگردانی محمدمتین اوجانی، «کوچه ژاپنی‌ها» به کارگردانی امیرحسین ثقفی و «سودابه» به کارگردانی محمدعلی سجادی است و فیلم‌هایی مانند «مصائب شیرین2»، «تاوان»، «شبگرد»، «کارزار» و «نبودنت» از لحاظ فروش در وضعیت بهتری قرار دارد. 

نسرین بختیاری - گروه فرهنگ و هنر